Overslaan en naar de inhoud gaan
Top
Derde verdieping
Wonen in Amsterdam 2001 (WiA) - achtergrondinformatie
De aantrekkelijkste buurt van Amsterdam

In mei 2001 is een groot aantal Amsterdammers benaderd met een enquête over hun woonsituatie. Het onderzoek Wonen In Amsterdam (WIA) wordt sinds 1995 elke 2 jaar gehouden, en in 2001 is een steekproef getrokken uit een bestand met bijna 80.000 hoofdbewoners. In totaal leverde dat ruim 17.000 ingevulde enquêtes op. De gegevens uit die enquête zijn vervolgens gewogen zodat ze een precieze weergave vormden van de Amsterdamse bevolking. Omdat een zo groot aantal ingevulde enqu_tes is verwerkt en omdat er vervolgens is gewogen, zijn de uitkomsten van het onderzoek bijzonder representatief. Onlangs is over dit onderzoek de eerste rapportage verschenen.

Op deze webpagina worden bij het artikel wat achtergrondmateriaal aangereikt. Achtereenvolgens wordt ingegaan op:

 



- het onderzoek Wonen in Amsterdam 2001

- de methodes die zijn gebruikt bij het analyseren van het materiaal

- een voorbeeld van aanvullende analyse over 'kleine plekken'

- de auteurs / reacties op het artikel

- alle tabellen uit het artikel.

De laatste vraag in de enquête luidde: Wat vindt u de aantrekkelijkste buurt van Amsterdam? De vraag was niet voorzien van voorgedrukte hokjes met antwoorden, de respondenten hebben hun eigen antwoord bedacht en opgeschreven. Die antwoorden zijn verwerkt in een databestand. Uit dat databestand is geput voor het schrijven van het artikel.



1 Wonen in Amsterdam 2001. Deel 1: stand van zaken, ontwikkelingen en trends; Stedelijke Woningdienst Amsterdam, juni 2002

METHODES

Traceren en interpreteren van de antwoorden

O+S heeft de teksten die respondenten hadden ingevuld, met veel geduld in een databestand ingetypt. Daarbij zijn zoveel mogelijk ook tikfouten gecorrigeerd.



Voor een groot aantal omschrijvingen die door de respondenten is opgeschreven, zijn voor het artikel aparte variabelen gemaakt, totdat de 130 meest voorkomende waren benoemd, en daarmee is circa 90% van de antwoorden getraceerd. Daarna is gekeken welke het vaakst genoemd zijn. Mensen konden ook meerdere buurten opschrijven, en als ze bijvoorbeeld reageerden met "oost/pijp" zijn die beide antwoorden verwerkt, en tellen beide ook mee in de uitkomsten.



Behalve omschrijvingen van buurten kwamen ook minder concrete antwoorden naar voren, zoals: "afhankelijk van woning", "waar ik zelf woon", "wat dacht u?·.", "die met parkeergelegenheid", "waar het stil is", "geen voorkeur behalve paleis op de Dam". Een bloemlezing uit de teksten maakt dat je gaat glimlachen, zuchten, fronsen en piekeren.



De omschrijvingen van de respondenten laten in het midden waar de grenzen lopen van het gebied dat zij bedoelen. Een aanduiding als 'delen van west' geeft wel een indicatie, maar laat zich niet op de kaart aanwijzen. Daarom zijn de teksten die mensen opschreven zoveel mogelijk intact gelaten, en zijn er geen arbitraire keuzes gedaan (dus de respondent uit het laatste voorbeeld is niet voor het gemak geschaard onder alle mensen die 'west' hadden opgeschreven).

De rangorde-tabellen

Om enig zicht te krijgen op de populariteit van buurten, is gekeken waar ze eindigen in een rangorde van meest genoemde plekken. Door die rangorde op te stellen voor groepen mensen verschillende kenmerken, komen verschillen tussen die groepen aan het licht. De rangorde is geconstrueerd met een zogenaamde multiple-response analyse waarin alle 130 variabelen 'meeliepen'. Er is gewerkt met de gewogen resultaten.



Bij het opstellen van rangordes voor verschillende groepen konden niet al het materiaal worden gebruikt. Zo was niet van alle respondenten het inkomen en de leeftijd bekend. In de analyses hebben zijn deze 'missings' wel meegenomen, zodat de rangorde voor heel Amsterdam als referentie kon blijven dienen.



De tabellen in het artikel zijn zo opgesteld, dat van elke deelgroep tenminste de buurt met rangnummer 28 (voor die deelgroep) kon worden getoond. Buurten die voor geen enkele deelgroep onder de 28 scoorden, zijn weggelaten. Met opzet is gekozen voor rangnummer 28, omdat daar "de eigen buurt" als antwoord werd gegeven. De complete tabellen zijn veel groter (langer), en beslaan alle 130 gebieden.



Leeftijd Voor huishoudens met meerdere hoofdbewoners is het huishouden ingedeeld in de leeftijdsklasse van de oudste hoofdbewoner.



Huishoudentype In de tabel over huishoudens is de groep 'overig' weggelaten vanwege het lage aantal waarnemingen.



Inkomen De tabel over inkomen toont 5 klassen. De gebruikte klassegrenzen zijn (in guldens):

- tot 2200 (laag)

- tot 3100 (onder midden)

- tot 3800 (midden)

- tot 4900 (boven midden)

- vanaf 4900 (hoog)



Noord / Oud-Zuid In de tabellen 5 en 6 zijn de mensen uit Noord respectievelijk Oud-Zuid ingedeeld naar gelang het stadsdeel van hun huidige woonadres.



Respons uit de buurt zelf



Van alle respondenten is bekend in welke van de 355 Amsterdamse buurten ze wonen. In het artikel komt aan de orde dat een aantal buurten vooral veel genoemd worden door mensen die zelf in de buurt woonachtig zijn. Om die analyse te maken was het nodig een verband te leggen tussen de huidige woonlocatie en de genoemde "aantrekkelijke" lokatie. Dat vergde een vertaalslag, waarin een aantal aannames is gedaan.



De stadsdelen en buurtcombinaties hebben alle een offici‘le roepnaam (toegekend van O+S). Ook voor sommige buurtjes is duidelijk dat ze in de volksmond overduidelijk een eigen roepnaam hebben. Waar de tekst van de respondenten precies overeenkomt met die roepnaam, is een koppeling gelegd. Waar dat niet zo was, kon dus geen verband worden gelegd. We realiseren ons dat dat een aanvechtbare methode is, omdat de respondenten weinig gelegen is aan de offici‘le roepnamen van gebieden.



In totaal lukte het om voor circa 30 gebieden te bepalen hoeveel mensen dat gebied noemden terwijl ze er ook woonachtig zijn. Door die twee op elkaar te delen, wordt zichtbaar hoe groot het aandeel 'interne voorkeuren' is. Voor de populairste gebieden in de Amsterdamse rangorde blijkt dat aandeel laag. Die gebieden kunnen profiteren van belangstelling vanuit de hele stad, omdat ze universele aantrekkelijkheid hebben (bijvoorbeeld Jordaan, Centrum, De Pijp). Buurten met een hoog aandeel interne stemmen zijn veelal gebieden met een eigen gezicht, en met aantrekkelijkheid die zeker niet universeel is (bijvoorbeeld Molenwijk, Zuidoost, De Baarsjes, Betondorp).

terug naar boven

GROTE PLEKKEN, KLEINE PLEKKEN

De meeste mensen geven in hun omschrijving een behoorlijk groot gebied aan. Dat is een beetje uit gemak, want iedereen kent wel plekken in het centrum die helemaal niet aantrekkelijk zijn. Maar grosso modo vinden veel mensen het centrum aantrekkelijk: grachten, statige gebouwen, het stadse leven. Toch zijn er ook mensen die specifieke stukjes van de stad aanwijzen, zoals:



- Kinkerbuurt ter hoogte van de Da Costakade

- Omgeving Montelbaens / Oude Schans / Oude Waal

- Noord bij het 't kanaal/dijkje

- Nieuwmarktbuurt

- Rivierenbuurt bij het Westerscheldeplein

- tussen Waterlooplein en Oudezijds Voorburgwal

- Amstel tussen Carré en Stopera

Een aantal hiervan - in de oostelijke Binnenstad - zijn weergegeven op kaart 1.

 

 

kaartbeeld: TDN Emmen 2002



Die kleine aantrekkelijke plekken zijn vaak plekken met historie, waar de oude stad nog zichtbaar is. Het zijn dierbare plekken die geschiedenis en een goed gevoel uitademen. Mensen geven tamelijk exact aan waar ze beginnen, en waar ze ophouden. Want als je daar de hoek omgaat, voelt het opeens heel anders. Je bent dan op een echt andere plek, die niet meer hoort bij die buurt die jij zo aantrekkelijk vindt.

 

DE AUTEURS, REACTIES

Rogier Noyon is hoofd van de afdeling Markt & Stad (en tevens van de afdeling Productontwikkeling). Ruud van Trijp is senior adviseur/onderzoeker bij Markt & Stad. Het Oosten Markt & Stad is het onderzoeks- en adviesbureau van Het Oosten Woningcorporatie.

 

DE TABELLEN

Hieronder zijn alle tabellen afgedrukt die in het artikel zijn gebruikt. Mogelijk zijn sommige tabellen in de gedrukte versie van nul20 iets anders weergegeven.

Tabel 1: rangorde voor alle Amsterdammers
omschrijving rang
zuid 1
centrum 2
oud zuid 3
jordaan 4
sdl noord 5
watergraafsmeer 6
pijp 7
osdorp 8
zuidoost 9
oost 10
buitenveldert 11
oud west 12
west 13
nieuw sloten 14
rivierenbuurt 15
binnenstad 16
grachtengordel 17
slotermeer 18
slotermeer 19
zeeburg 20
slotervaart 21
geuzenveld 22
westerpark 23
sloten 24
bos en lommer 25
map 26
nieuwendam 27
eigen buurt 28

 

Tabel 2: rangorde naar leeftijdsklassen

 

A'dam   t/m 29 30-39 40-54 55+
1

zuid

2 1 2 2
2

centrum

1 2 1 3
3

oud zuid

3 3 3 5
4

jordaan

4 4 4 8
5

sdl noord

8 7 7 1
6

watergraafsmeer

7 6 5 4
7

pijp

5 5 6 9
8

osdorp

14 9 9 6
9

zuidoost

12 11 8 17
10

oost

13 12 10 10
11

buitenveldert

29 24 17 7
12

oud west

6 8 15 20
13

west

10 14 16 16
14

nieuw sloten

11 10 13 24
15

rivierenbuurt

9 13 20 14
16

binnenstad

18 18 14 11
17

grachtengordel

17 15 12 15
18

slotermeer

22 21 19 12
19

plantage

19 23 11 26
20

zeeburg

15 16 18 36
21

slotervaart

32 31 22 13
22

geuzenveld

24 19 26 18
23

westerpark

16 17 25 30
24

sloten

20 20 23 25
25

bos en lommer

30 28 21 23
26

map

27 22 24 32
27

nieuwendam

31 35 35 21
28

eigen buurt

55 57 33 19
29

concertgebouwbuurt

46 30 29 27
30

kinkerbuurt

35 41 37 22
31

nieuwmarkt

21 37 28 37
32

de baarsjes

26 36 27 34
33

ijburg

28 26 30 58
34

vondelparkbuurt

54 25 31 51
38

gaasperdam

37 61 42 28
40

oostelijk havengebied

60 27 36 90
41

prinseneiland

25 29 45 83
45

knsmeiland

23 39 56 82

Bron: Wonen in Amsterdam 2001/ Lemon, ongewogen cijfers.

 

Tabel 3: rangorde naarhuishoudentypen

     
 

HUISHOUDENTYPE ?

       
   

alleen

stel

1-ouder

gezin +

A'dam

 

staand

z-kind

gezin

kinderen

1

zuid

2

1

1

1

2

centrum

1

2

2

3

3

oud zuid

3

3

4

4

4

jordaan

4

4

10

8

5

sdl noord

7

5

6

2

6

watergraafsmeer

6

6

5

5

7

pijp

5

8

8

11

8

osdorp

8

7

7

6

9

zuidoost

16

14

3

9

10

oost

10

16

9

10

11

buitenveldert

11

9

15

17

12

oud west

9

11

13

23

13

west

15

17

12

12

14

nieuw sloten

22

15

16

7

15

rivierenbuurt

13

12

20

21

16

binnenstad

12

13

21

25

17

grachtengordel

14

10

25

30

18

slotermeer

18

18

19

13

19

plantage

17

20

23

26

20

zeeburg

25

23

11

16

21

slotervaart

20

21

39

20

22

geuzenveld

27

22

18

18

23

westerpark

19

24

31

33

24

sloten

26

19

34

19

25

bos en lommer

30

42

26

14

26

map

39

28

22

15

27

nieuwendam

28

26

58

28

28

eigen buurt

29

35

27

27

29

concertgebouwbuurt

23

30

37

51

30

kinkerbuurt

21

62

33

37

31

nieuwmarkt

24

32

49

50

32

de baarsjes

33

34

41

22

33

ijburg

43

29

43

24

34

vondelparkbuurt

40

25

60

31

35

bijlmer

35

67

14

40

40

oostelijk havengebied

45

27

79

36

43

gein

48

92

17

79

Tabel 4: rangorde naarhuishoudeninkomen

 

INKOMEN ?

 

onder

 

boven

 

A'dam

 

laag

midden

midden

midden

hoog

1

zuid

4

2

1

1

1

2

centrum

1

1

2

2

2

3

oud zuid

5

4

3

3

3

4

jordaan

3

3

5

5

4

5

sdl noord

6

7

4

4

7

6

watergraafsmeer

9

6

6

6

5

7

pijp

2

5

7

7

6

8

osdorp

7

9

8

11

16

9

zuidoost

12

10

11

10

13

10

oost

8

11

17

17

20

11

buitenveldert

25

13

10

9

12

12

oud west

11

8

9

8

15

13

west

10

15

13

19

23

14

nieuw sloten

13

14

19

14

9

15

rivierenbuurt

15

16

12

16

10

16

binnenstad

21

18

14

12

11

17

grachtengordel

23

20

18

13

8

18

slotermeer

14

12

23

26

30

19

plantage

20

24

15

15

14

20

zeeburg

17

17

22

23

17

21

slotervaart

18

22

21

20

34

22

geuzenveld

16

19

25

34

29

23

westerpark

22

21

16

25

26

24

sloten

26

27

20

18

21

25

bos en lommer

19

30

27

37

49

26

map

42

25

26

22

25

27

nieuwendam

32

23

36

28

37

28

eigen buurt

41

40

38

31

33

29

concertgebouwbuurt

33

28

28

30

22

30

kinkerbuurt

24

48

59

48

43

31

nieuwmarkt

29

26

48

32

28

32

de baarsjes

28

29

42

51

53

33

ijburg

62

34

24

24

27

34

vondelparkbuurt

48

47

32

36

18

35

vondelpark

45

46

41

29

24

36

td oostzaan

27

37

33

77

63

38

gaasperdam

43

55

29

21

32

39

oostelijk havengebied

69

44

43

39

19

37

staatslieden

40

32

68

27

38

 

Tabel 5: rangorde voor mensenin Noord

A'dam

 

noord

elders

5

*sdl noord

1

24

27

*nieuwendam

2

94

1

 zuid

3

1

37

*tuind oostzaan

4

95

2

 centrum

5

2

4

 jordaan

6

4

47

*tuind nieuwendam

7

119

50

*tuindorp

8

117

48

*kadoelen

9

109

11

buitenveldert

10

11

6

 watergrmeer

11

5

51

*oud noord

12

96

62

*landelijk noord

13

108

70

*molenwijk

14

 

71

*banne 2

15

 

73

*twiske

16

 

74

*banne

17

 

7

 pijp

18

6

81

*bloemenbuurt

19

 

3

 oud zuid

20

3

20

 zeeburg

21

19

13 

 west

22

12

16

 binnenstad

23

15

10

 oost

24

9

22

 geuzenveld

25

22

93

*buikslotermeerplein

26

 

30

 kinkerbuurt

27

31

15

 rivierenbuurt

28

14

28

*eigen buurt

29

28

 

Tabel 6: rangorde voor mensenin Oud-Zuid

A'dam

 

Oud-zuid

elders

3

*oud zuid

1

6

1

*zuid

2

2

7

*pijp

3

14

2

centrum

4

1

4

 jordaan

5

3

15

*rivierenbuurt

6

19

11

 buitenveldert

7

11

29

*concertgebouwbuurt

8

35

17

 grachtengordel

9

16

5

 sdl noord

10

4

34

*vondelparkbuurt

11

36

28

*eigen buurt

12

32

16

 binnenstad

13

15

13 

 west

14

12

6

 watergaafsmeer

15

5

53

 nieuw zuid

16

71

12

 oud west

17

10

10

 oost

18

9

36

*vondelpark

19

41

14

 nieuw sloten

20

13

54

 zuideramstel

21

67

66

 stadionbuurt

22

80

19

 plantage

23

20

30

 kinkerbuurt

24

29

25

 bos en lommer

25

26

91

*museumkwartier

26

120

31

 nieuwmarkt

27

30

24

 sloten

28

24

98

*hoofddorpplein

29

125

63

*appollo

30

70

86

*goudkust

31

106

 

 

Thema