In het nieuwe erfpachtstelsel moet de hoogte van het canonpercentage worden gebaseerd op de reële rente. Zo schrijft wethouder Van Poelgeest in een brief aan de gemeenteraad. Om investeringen in de eigen woning niet te ontmoedigen introduceert Amsterdam bovendien een investeringsaftrek. De VVD reageert tevreden.
Het huidige erfpachtstelsel geeft volgens Van Poelgeest te veel onduidelijkheid. Na het aflopen van het tijdvak ondervinden eigenaren enorme canonsprongen. Bovendien is die verhoging onvoldoende voorspelbaar. Reden waarom het college afgelopen zomer al heeft voorgesteld de canon niet eens in de vijftig jaar, maar bij iedere woningoverdracht te herzien. Daarvoor dient wel een nieuw rekenmodel te worden ontwikkeld. Na advies van de hoogleraren Francke en Frijns meent het college het canonpercentage te kunnen baseren op de reële rente. Deze rente – waarop de inflatie anders dan nu volledig in mindering is gebracht- zal periodiek worden afgeleid van 10-jaars staatsleningen; met een minimum van 1 procent en een maximum van 3 procent plus een vaste opslag van 1,5 procent. “Hiermee komt het canonpercentage lager uit dan het huidige canonpercentage,” aldus de wethouder.
Geen badkamerboete
Ook komt Van Poelgeest tegemoet aan de eis van de gemeenteraad dat een woningeigenaar die veel investeert in de kwaliteit van de woning niet wordt 'gestraft' met een hogere canon voor de nieuwe eigenaar: de zogenoemde Badkamerboete. Er komt daarom een investeringsaftrek. De hoogte wordt gebaseerd op het aantoonbaar geïnvesteerde bedrag in woningverbetering gedurende de laatste tien jaar minus een basisbedrag voor regulier onderhoud. Voordat de nieuwe canon wordt bepaald mag dat bedrag van de transactieprijs worden afgetrokken. Waardeverhoging door woningverbetering leidt zo niet tot een hogere canon.
Wel afkoopmogelijkheid
Verder krijgt de erfpachter meer keuzevrijheid in betalingsvormen: in maandelijkse, halfjaarlijkse termijnen of vooruitbetaling voor een periode van dertig jaar. In dat laatste geval wordt bij verhuizing het restant terugbetaald. Ook komt er een speciale regeling om erfpachters te stimuleren vroegtijdig de overgang naar de nieuwe regeling te maken. Definitieve invoering laat nog op zich wachten. De gemeente laat nog onderzoek doen naar de vraag of de voorgenomen wijzigingen op de lange termijn meer of minder gaan opleveren. Ook wordt een mogelijk referendum afgewacht.
De VVD, principieel tegenstander van verplichte erfpacht, reageert positief op de jongste voorstellen. Volgens raadslid Daniel van der Ree ‘maakt de gemeente een grote stap in de goede richting.’ “ Het nieuwe stelsel is gebaseerd op een eerlijker canonpercentage, de inkomsten van de gemeente stijgen niet sneller ten opzichte van het oude systeem, de zogeheten badkamerboete is van tafel en afkoop blijft mogelijk,” aldus Van der Ree.