Image

Woningnet spreekuur van Stichting !WOON voor woningzoekenden in de OBA in Reigersbos

Image In de serie Op Stap Met … volgen we professionals die met de spreekwoordelijke poten in de modder staan.

Rosa Lino legt geduldig aan een Engelstalige bezoekster uit waarom ze op WoningNet geen kans maakt op een bepaalde vrijgekomen woning. Lino werkt bij Stichting !WOON en we zijn aanwezig bij het WoningNet-spreekuur in de OBA in Reigersbos, Amsterdam-Zuidoost.
Lino moet de vrouw melden dat het gezien haar korte inschrijfduur helaas nog wel even zal duren voor het zover is. Na dit slechte nieuws raadt ze de vrouw aan terug te komen wanneer ze meer kans maakt, zodat ze haar kunnen helpen met het vervolgtraject.

“Veel mensen snappen het systeem niet omdat ze niet of nauwelijks Nederlands spreken. Ook voor mensen die de taal wel machtig zijn is het vaak ingewikkeld. Deze vrouw denkt dat ze als eerste in aanmerking komt voor de woning omdat ze als eerste heeft gereageerd. Het draait echter allemaal om de woonduur. Daar bouw je rechten mee op maar dat weten veel mensen niet.”

In de loop van de ochtend komen steeds meer mensen binnendruppelen die zich opstellen tussen de boekenkasten tot ze aan de beurt zijn. Een echtpaar dat ook nauwelijks Nederlands spreekt komt langs omdat ze hun woning uit moeten. Lino: “Ze wonen in een particuliere huurwoning, maar zijn allebei langdurig ziek waardoor ze de hoge huur niet meer kunnen betalen. Bovendien loopt hun huurcontract binnenkort af. Ze zoeken nu een sociale huurwoning en dat mag niet te lang duren want de vrouw is ook nog zwanger. Hoeveel kans ze hebben om snel een woning te vinden? Die is 0,0 procent.”

Dat was tien tot vijftien jaar geleden wel anders weet Lino die al 25 jaar bij !WOON werkt en sinds vier jaar de vrijwilligers ondersteunt tijdens de spreekuren. “Toen de woningmarkt nog redelijk was kon je een woningcorporatie bellen bij hoge nood. Dan had je met goed geluk binnen twee tot drie jaar een woning. Nu is de wachttijd opgelopen tot vijftien tot twintig jaar.”

Vooral wanhopige mensen

De mensen die op het spreekuur komen zijn vaak wanhopig. Een van de wachtenden is een vrouw die sinds een halfjaar elke week langskomt om te kijken of !WOON haar dit keer verder kan helpen. Ze wil haar naam niet noemen maar wil wel haar verhaal doen. Ze woont als alleenstaande moeder van twee kinderen in een tweekamerflat. Haar zoontje is autistisch. Hij heeft regelmaat en rust nodig en dat is moeilijk te verwezenlijken wanneer je zo klein woont.
Maar ondanks de urgentie die ze heeft gekregen voor een grotere woning en het feit dat ze al twaalf jaar staat ingeschreven als woningzoekende, lukt het maar niet om te verhuizen.

Ook woningruil lukte vooralsnog niet. Maar wat denkt de vrouw dat !WOON voor haar kan doen? “Ze hebben hier een betere kijk op de zaken. Uiteindelijk moet het toch een keer lukken om een grotere woning te vinden hier in het stadsdeel. Ik blijf hopen.” Dan is de vrouw aan de beurt en ze gaat op weg naar waarschijnlijk de volgende teleurstelling.

Aan Lino de vraag of het niet heel frustrerend is dat ze voor dit soort mensen niet zoveel kunnen doen. “Het is natuurlijk in de eerste plaats heel frustrerend voor de mensen zelf die vaak denken dat wij ze aan een woning kunnen helpen. Zo werkt het systeem helaas niet. Het enige dat wij doen is uitleggen wat de spelregels zijn en ze zo nodig helpen bij de inschrijving. Vaak zie je ook dat mensen van instantie naar instantie hoppen, zoals naar het buurtteam hier om de hoek. Zij sturen ze dan onverrichter zaken weer terug naar ons.”

Hoge verwachtingen

Gemiddeld bezoeken tussen de veertien en achttien mensen de spreekuren. Sinds corona moet dat op afspraak. Tegen de verwachting in zijn er deze ochtend weinig ouderen die hulp nodig hebben omdat ze bijvoorbeeld niet zo handig zijn met de computer. Lino legt uit dat alle leeftijdsgroepen langskomen. “Maar senioren van rond de tachtig hoeven niet per se op het spreekuur te komen. Zij krijgen wanneer ze hulp nodig hebben huisbezoek van een wooncoach. Die inventariseert wat er nodig is. Er komen ook wel jongeren langs en dan met name internationale studenten die hulp nodig hebben omdat hun huurcontract afloopt en ze geen wijs worden uit de brij van regels. Dat zijn er echter niet zo veel.”
De mensen die de spreekuren bezoeken in Zuidoost komen vaak uit Afrikaanse landen of uit Oost-Europa waar zaken rond huisvesting heel slecht of helemaal niet geregeld zijn. Lino: “Juist daarom hebben ze hele hoge verwachtingen van ons systeem. Bovendien denken ze dat wanneer ze aankloppen bij een instantie als het onze het sneller gaat om een woning te vinden.”

Het is vaak een bittere pil voor bezoekers wanneer blijkt dat het zo niet werkt. Lino:  “Hoeveel kans ze hebben om snel een woning te vinden? Die is 0,0 procent.”: we geven aan mensen van !WOON die aan de beleidskant zitten door wat er zoal speelt. Zij geven dit op hun beurt weer door aan de beleidsmakers op het stadhuis en dan is het maar hopen dat er iets verandert.”

Waarom is WoningNet niet in het Engels?

Lino denkt dat het moeilijk is om het systeem eenvoudiger te maken omdat je met zoveel verschillende situaties te maken hebt. “Het is geen maatwerk en dat is ook bijna onmogelijk. Er wordt wel regelmatig aan de website van WoningNet gesleuteld maar daarmee verandert het niet altijd ten goede. Het zou echter wel handig zijn wanneer de website ook in het Engels vertaald wordt, vooral voor de inwoners van stadsdeel Zuidoost met zoveel verschillende nationaliteiten.”

Maar volgens Lino is het niet alleen maar kommer en kwel. “Er zijn natuurlijk ook bezoekers van het spreekuur die wel een gepaste woning vinden nadat ze genoeg woonduur hebben opgebouwd. Dan komen ze hier en dan blijkt dat ze al tien keer zijn uitgenodigd voor een bezichtiging maar niet hadden begrepen dat ze binnen een dag via de mail moesten doorgeven of ze de woning accepteerden of niet. Zeker voor mensen die de taal niet goed spreken zijn al die regeltjes lastig te doorgronden, maar gelukkig kunnen wij ze daarbij helpen.”