Met de ontwikkeling van IJburg benut Amsterdam voorlopig zijn laatste uitbreidingsgrond. Toch wil de gemeente vóór 2030 50 duizend nieuwe woningen creëren. Die zouden nodig zijn om de nijpende woningnood het hoofd te bieden. Er is maar één oplossing om die binnen de bestaande stadsgrenzen neer te kunnen zetten: compacter en vooral hoger bouwen. In Nieuwendam-Noord beproeft de Algemene Woningbouw Vereniging een nieuwe aanpak door bestaande flats te verhogen met extra woonlagen. Het Nederlands wordt daarmee een term rijker: optoppen.
De AWV voegt aan flats aan de Zandvoortstraat en de Duinluststraat in Amsterdam-Noord veertig woningen toe door er geprefabriceerde units bovenop te plaatsen. Zo ontstaat een vijfde en zesde woonlaag. Het gaat om seniorenwoningen. Deze woningen worden evenals de bestaande flats ontsloten via een nieuwe liftkoker, die ook toegang geeft tot twee te bouwen woontorens op de kop van deze straten. Het project is een onderdeel van de herstructurering van Nieuwendam-Noord.
Er werd al lang gefilosofeerd over het verhogen van de bestaande bebouwing in Amsterdam, maar dit is het eerste grootschalige optop-project dat wordt uitgevoerd. Om de nieuwe woningen zo licht mogelijk uit te voeren, is gekozen voor geprefabriceerde eenheden in hout- en staalskeletbouw.
Het optop-project komt voort uit het gemeentelijk streven het grondgebruik te optimaliseren. In dat kader kunnen we de komende jaren ook meer hoogbouw (= meer dan zes verdiepingen) verwachten in de stad, hoewel die in Zuidoost juist op grote schaal wordt gesloopt. Amsterdam is de laatste decennia al stapsgewijs hoger geworden. De stad is langzaam omhoog gekropen van drie tot vijf woonlagen naar negen bouwlagen, terwijl hier en daar ook hogere woontorens zijn verrezen van meer dan 20 lagen. “Voor Amsterdam is dit een vrij revolutionaire ontwikkeling”, constateren Peter Jansen en Floor Swildens in de studie ‘Wonen in compacte Amsterdamse hoogbouw’.
In de studie is ook onderzocht wat de bewoners nu wel of niet bevalt aan het wonen in hoogbouwcomplexen als L’Etoile, De Mirador of De Branding. Dat levert veel open-deur-conclusies op: men wil graag grote, hoge woningen met goede voorzieningen, een prachtig uitzicht en een grote buitenruimte. De studie levert evenwel een aantal interessante bevindingen voor stedenbouwers. De onderzoekers constateren dat hoe hoger een gebouw wordt, hoe meer eisen men stelt aan de grootte en hoogte van de woning en buitenruimte. Hoogbouwbewoners hechten erg aan forse buitenruimten (balkons e.d), die vooral ook rustig, zonnig en privé moeten zijn en een leuk uitzicht moeten hebben. Wat betreft de woning zelf, is het opvallend hoeveel belang er wordt gehecht aan de hoeveelheid licht die binnen valt. Wonen in hoogbouw moet kennelijk gecompenseerd worden met meer luxe. [FVDM]
Meer informatie: ‘Wonen in compacte Amsterdamse hoogbouw’’, gemeente Amsterdam, coördinatieteam Optimalisering Grondgebruik.