Het idee van de compacte stad was het beleidsmatige antwoord op de uitstroom van midden- en hoge inkomens uit de Randstad. Dus: eerst bouwen ín en voor de stad, dan pas aan de stad vast of verder weg. Het bekende verhaal van de Vierde Nota en de Vinexwijken.
De stad als woon- en werkplek heeft haar aantrekkelijkheid dankzij miljardeninvesteringen in woningen, bedrijfsgebouwen en infrastructuur inmiddels deels herwonnen. Dat geldt zeker voor zzp'ers en ondernemers in creatieve en innovatieve bedrijfstakken. Ook hoofdkantoren van internationale bedrijven vestigden zich in een stad als Amsterdam.
In 'Compacte Stad Extended'analyseren deskundigen de huidige stand van zaken. Daarmee wordt vooral de kredietcrisis bedoeld en het stagneren van bouwprojecten. Een nieuwe uittocht van hogere inkomens zou dreigen. Niemand bepleit om dan maar in krimpgemeenten te gaan bouwen of te kiezen voor ‘gedeconcentreerde bundeling’ (zoals in België). Toch vraagt het uitgangspunt van de compacte stad om een nieuwe onderbouwing, want ‘het laaghangende fruit is al geplukt’. Dit boek schetst ‘contourlijnen’ voor mogelijke ontwikkelingen.
Er staan leesbare en interessante bijdragen in deze bundel, zoals die van Pi de Bruijn over de Zuidas of Friso de Zeeuws oproep tot nuchterheid, maar een waarschuwing is op zijn plaats. Sommige deskundigen lijken de materie verder te willen compliceren door taalgebruik dat balanceert op de grens van abstract en hermetisch