Kennisinstellingen worden al jaren betrokken bij grootstedelijke vraagstukken. In het boek 'Laboratorium Amsterdam; werken, leren, reflecteren' zijn de resultaten gebundeld van het vier jaar durende onderzoeksprogramma Urban Management van de Hogeschool van Amsterdam (HvA). Thema's die aan de orde kwamen waren onder meer laaggeletterdheid, schulden en leerachterstanden.
Lectors van de Hogeschool - tevens de auteurs van het boek - en HvA-studenten zijn in drie 'fieldlabs' samen met betrokkenen op zoek gegaan naar verbetering van onder meer de processen rond bewonersparticipatie. De term 'co-creatie' valt dan al snel. In de fieldlabs werdt gepoogd praktijken te veranderen met betrokkenen en niet over of voor hen. Maar hoe kom je tot effectieve leeromgevingen tussen partijen? Hoe stimuleer je participatie van belanghebbenden bij complexe vragen? En hoe kun je nieuwe verhoudingen en rolverschuivingen vormgeven?
De 'fieldlabs' (ook wel urban living labs genoemd) werden gesitueerd in de stadsdelen Zuidoost, Oost en Nieuw-West. Daar werd met diverse partners - onder andere stadsdeelbestuurders, ambtenaren, mensen uit het bedrijfsleven maar ook bewoners - in negen projecten onderzocht wat de beste manier is om met bepaalde maatschappelijke uitdagingen om te gaan. Die samenwerking verliep overigens niet in elk stadsdeel even soepel. Na het ondertekenen van een intentieverklaring duurde het in Zuidoost bijvoorbeeld nog ruim een jaar voor er sprake was van enige samenwerking tussen partijen.
Het boek bestaat uit vier hoofdstukken: Labs, Werken, Leren en Reflecteren. In het eerste hoofdstuk wordt uitgelegd wat deze kennislaboratoria kunnen bijdragen aan sociale innovatie. Het volgende hoofdstuk handelt over de werkwijze van de 'fieldlabs' en in hoofdstuk drie komen de negen onderzoeksprojecten aan bod. In het laatste hoofdstuk blikken de coördinatoren van het project terug op de ontwikkelingen tijdens het onderzoeksproces. Het boek heeft zowel een methodische als inhoudelijke kant. Nuttig boek voor iedereen die met grootstedelijke vraagstukken te maken heeft en meer wil weten over participatieprocessen.
Laboratorium Amsterdam; werken, leren, reflecteren (2017). Auteurs: Stan Majoor, Marie Morel, Alex Straathof, Frank Suurenbroek en Willem van Winden. 216 pag. Uitgeverij Thoth, 19,95. ISBN 978 90 6868 736 1.