Mag dit weg - methodiek voor herbestemming

Mag dit weg’? Als het aan erfgoedspecialist Karianne Vandenbroucke ligt, dan liever niet. Vandenbroucke schreef het boek ‘Mag dit weg, methodiek voor herbestemming’; een handboek voor ontwerpers en ieder ander die met herbestemming te maken heeft.
Bij leegstand voert sloop en nieuwbouw de laatste decennia niet langer de boventoon. Steeds vaker wordt gekozen voor transformatie van bestaande gebouwen. Leidende rol daarin was in het verleden vooral weggelegd voor erfgoedspecialisten van Monumentenzorg. Tegenwoordig wordt transformatie van gebouwen echter steeds vaker opgepakt door (restauratie-) architecten die werken vanuit de bestaande ontwerppraktijk.
Terwijl herbestemming van oude gebouwen een grote vlucht heeft genomen is het kennisniveau van dit specialisme volgens Vandenbroucke nauwelijks gestegen. “Ontwerpbureaus lopen voortdurend aan tegen vragen als ‘wat kan, wat mag en wat moet?’ En nog veel concreter: ‘Wat moet blijven en wat mag weg’?’’

In haar boek vertaalt de erfgoedspecialist haar persoonlijke zoektocht naar een werkbare methodiek. Die methodiek heeft ze onder meer ontwikkeld in dialoog met haar collega’s bij bureau Rijnboutt. De rijk geïllustreerde voorbeelden in het boek komen voornamelijk uit haar eigen restauratiepraktijk. Een deel van de casussen staan in Amsterdam, zoals de recent getransformeerde complexen The Garage - de voormalige Citroëngarage aan het Stadionplein – en het voormalige hoofdkantoor van De Telegraaf, aan de Nieuwezijds Voorburgwal. Aan de hand van deze en andere interessante voorbeelden krijgt de lezer een behoorlijk gedetailleerd inzicht in de praktijk van herbestemming van oude, karakteristieke gebouwen.
Wat in het boek wordt benadrukt is dat het bij herbestemming niet alleen gaat om de afweging welke cultuur- en bouwhistorische elementen bewaard moeten en welke niet. Een samenhang tussen de vakinhoudelijke context en de operationele invalshoek zoals bouwprogramma’s en gebiedsontwikkeling zijn volgens Vandenbroucke even onontbeerlijk.

‘Mag dit weg, methodiek voor herbestemming’ is een bijzonder leerzaam handboek voor ontwerpers en anderen die betrokken zijn bij herbestemming.
Vandenbroucke is sinds 2016 senior architect bij Rijnboutt in Amsterdam en onder meer bestuurslid en gastdocent bij de ErfgoedAcademie in Amersfoort. Eerder zat ze enkele jaren in de Amsterdamse Welstandscommissie. Ze deed jarenlang praktijkervaring op bij diverse andere bureaus voor restauratie-architectuur en bij Vereniging Hendrick de Keyser. Op de site van de uitgever staat ook een video met een interview met haar (zie link).