Samen bouwen aan de stad

Door de kredietcrisis en de malaise in de bouw krijgen andere visies op stedelijke ontwikkeling de wind in de zeilen. ‘Samen bouwen aan de stad’, een werkboek dat verslag doet van het ‘Laboratorium Particulier Opdrachtgeverschap’, is één van de vele publicaties die er blijk van geven. Maar wel een heel interessante, omdat het theorie en praktijk op een inspirerende manier verbindt.

Het idee van een gedachtenlaboratorium wordt nog eens versterkt door de opvallende vormgeving. Het is een bijzonder portfolio geworden (32x44 cm.) met mappen, grote losse vellen en deels zelf dicht te vouwen katernen. Handig lijkt anders, maar de aanvankelijke ergernis over de vormgeving maakt gaandeweg plaats voor bewondering.

‘Samen bouwen aan de stad’ gaat over zelfbouw, oftewel particulier opdrachtgeverschap. Het bevat een lawine aan concepten, schetsen, netelige kwesties en aanzetten voor nieuw beleid. Na een inleiding die de ontwikkeling van de gebruikelijke productie van kant-en-klare woningen naar zelfbouw beschrijft, krijgt de lezer een compleet menu voorgeschoteld. De gangen bestaan uit praktijkvoorbeelden, uitgewerkte en meer schetsmatige visies van architecten, een overzicht van drie werkateliers en een serie dossiers (waaronder IJburg). De afsluitende kaasplank bestaat uit interviews waarin diverse zelfbouwers hun zegje doen. Theoretische bijdragen van onder andere JaapJan Berg, Dirk Bergvelt, Robert Broesi en Geert Keurs; columns van Fer Felder, Jeroen Junte en Marc van den Eerenbeemt.

Het Laboratorium was een vervolg op de kabinetsnota ‘Een cultuur van ontwerpen, visie, architectuur en ruimtelijk ontwerp’ en werd opgezet door het Amsterdamse bureau Architectuur Lokaal. De hier weergegeven visies vormen de neerslag van een studieopdracht. Een jurybeoordeling van de bijdragen ontbreekt niet (en is soms behoorlijk ontnuchterend). De denkfout dat er één optimale benadering bestaat, maakt eigenlijk niemand. Het is juist de spannende zoektocht die de publicatie zo aantrekkelijk maakt. Op de bijgevoegde DVD vertellen acht gezinnen over hun ervaringen.