‘Tijdelijk Onder Dak’ is een gezamenlijk initiatief van de Regenboog Groep, de gemeente Amsterdam en de woningcorporaties. Het is een huisvestingsproject voor de groeiende groep ‘economisch daklozen’. Het komt niets te vroeg, want de groep neemt snel in omvang toe. Een deel van de daklozen komt nu in aanmerking voor een tijdelijke woning. Dat geeft hen een jaar de tijd naar een meer definitieve oplossing te zoeken.
Deze daklozen hebben geen verslavings- of ernstige psychische problematiek en komen daarom niet in aanmerking voor maatschappelijke opvang. Het betreft mensen die door bijvoorbeeld scheiding, faillissement of werkloosheid hun woning kwijtraakten. Door de enorme woningnood in de regio Amsterdam kunnen ze veel moeilijker een dak boven hun hoofd vinden dan in het verleden.
Diegenen die voor Tijdelijk Onder Dak in aanmerking komen, hebben meestal nog een baan, maar dreigen die door hun zwervende bestaan ook kwijt te raken. Door ze tijdelijk onderdak te bieden, krijgen ze de gelegenheid hun leven weer op de rails te krijgen. Daarmee hopen de initiatiefnemers dat wordt voorkomen dat zij verder afglijden en alsnog in een zorgtraject belanden.

“Beetje optimistisch geweest”

De betrokken organisaties kondigden eind vorig jaar aan in 2020 tweehonderd woningen voor deze economisch daklozen beschikbaar te stellen. Dat viel tegen; pas elf maanden later is de eerste woning beschikbaar.
“We zijn een beetje te optimistisch geweest”, bevestigt AFWC-directeur Egbert de Vries. “We hebben een stevig plan gepresenteerd, maar zoals vaker gebeurt blijkt de praktijk weerbarstiger. We hebben natuurlijk te maken met een overspannen woningmarkt maar het kostte ook veel tijd om juridische en organisatorische afspraken te maken. Bovendien bleek de uitvoering ingewikkelder dan we dachten. Gelukkig kunnen we dit jaar toch nog een aantal mensen huisvesten.”
Wat hielp is dat staatssecretaris Blokhuis dit voorjaar geld vrijmaakte voor bestrijding van dakloosheid. De kosten die de Regenboog Groep maakt voor intakegesprekken, matching, begeleiding van de bewoners, sociaal beheer en stoffering van de woningen, kunnen nu worden betaald uit dit ‘Blokhuis-potje’.

Bij sloop en renovatie

De eerste woning die half november aan twee economische daklozen is verhuurd, staat in de Nieuwenhuysen-Struikbuurt in Slotermeer. In deze wijk is een groot sloop- en nieuwbouwproject gaande. De woningen die tijdens het traject leegkomen, worden via een tijdelijk huurcontract toegewezen aan verschillende groepen huurders, zoals studenten. Via ‘Tijdelijk Onder Dak’ maken nu ook economische daklozen kans op een dergelijke woning. Eenmaal onder dak krijgen ze bovendien ondersteuning via het team maatschappelijk werk van de Regenboog Groep.

Steeds meer economische daklozen

Het aantal economische daklozen dat zich met een hulpvraag meldde bij de Regenboog Groep is in een jaar tijd meer dan verdrievoudigd. Het afgelopen jaar bezochten bijna negenhonderd mensen uit deze doelgroep een van de steunpunten van de hulporganisatie. In 2019 waren dat er nog 260.
Marit Postma, manager bij deze organisatie, is heel blij met de bijzondere samenwerking bij dit project: “Gezien de dramatische stijging van het aantal economische daklozen - waarschijnlijk mede veroorzaakt door de coronacrisis - is het nog urgenter geworden om deze mensen aan onderdak te helpen. Het project is heel zorgvuldig opgezet waardoor het iets langer heeft geduurd maar we zijn heel blij dat het nu toch van start is gegaan.”
Postma benadrukt dat het project meer behelst dan alleen onderdak bieden. “Het is veel complexer dan alleen een sleutel overhandigen. Het kost alleen al heel veel tijd om de juiste mensen bij elkaar te brengen. Het is belangrijk dat de huurders matchen; ze moeten een jaar samen in een huis wonen. En eenmaal onder dak worden de  huurders begeleid door een contactpersoon. Die houdt voortdurend de vinger aan de pols en biedt hulp bij het zoeken naar vast onderdak en andere zaken die geregeld moeten worden, bijvoorbeeld wanneer iemand beginnende schulden heeft. Diegenen die voor een woning in aanmerking komen, moeten wel echt gemotiveerd zijn om te zoeken naar een vaste oplossing want na een jaar verloopt het huurcontract.”

Tussen wal en schip

De Alliantie was de eerste woningcorporatie die een woning beschikbaar had voor Tijdelijk Onder Dak. Regiodirecteur Koen Westhoff vindt het een mooi en zinvol project. “Dit gaat om huisvesting van een groep mensen die meestal tussen wal en schip valt. De woningcorporaties laten hiermee zien dat wij er ook voor hen zijn. We zijn trots dat de Alliantie als eerste een sleutel mocht overhandigen. Nu het project eenmaal van de grond is gekomen, verwachten we dat er snel nog meer woningen van ons en andere corporaties beschikbaar komen.”
Martijn Bakker, teamleider van de verhuurafdeling bij de Alliantie, is sinds april intensief bij het project betrokken. “Het is echt een supergaaf project waarbij op een unieke manier wordt samengewerkt tussen de betrokken partijen vanuit hun eigen expertise. De verhuurafdeling zorgt samen met vastgoedbeheerder Gapph voor de uitvoering nadat een duo is geselecteerd. Wij zorgen er bovendien voor dat er een goede spreiding komt van de gegadigden in een wijk. Het is dus maatwerk.”

Tweehonderd woningen

De doelstelling blijft om vierhonderd economisch daklozen huisvesting te bieden in tweehonderd woningen. In aanmerking komen alleenstaande daklozen met een inkomen tot 38.035 euro. Ook moeten ze binding hebben met Amsterdam en geen slaapplaats kunnen vinden via het eigen netwerk. Het project heeft de status van pilot. Na een jaar wordt besloten of Tijdelijk Onder Dak navolging krijgt.