Woningcorporaties hebben vanaf november voor 100 miljard euro aan leningen uitstaan bij Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Volgens Aedes, de koepelorganisatie van de Nederlandse woningcorporaties, laat deze mijlpaal zien dat corporaties de afgelopen jaren fors meer zijn gaan investeren in nieuwbouw, verduurzaming, woningverbetering en leefbare wijken. Na een periode van afnemende leningen tussen 2013 en 2019, groeit de leningenportefeuille de laatste jaren flink. "De omvang aan geborgde leningen laat zien dat woningcorporaties volop investeren in betaalbare en duurzame woningen en leefbare wijken", aldus Aedes-voorzitter Liesbeth Spies.
Bij Spies groeien de zorgen over de financiële houdbaarheid op de langere termijn. "Om de ambities uit de Nationale Prestatieafspraken (de bouw van jaarlijks 30.000 woningen) te halen, moet de leningenportefeuille van corporaties de komende jaren met tientallen miljarden verder groeien. Dat zet de investeringscapaciteit van de sector onvermijdelijk onder druk. Voor sommige corporaties zelfs al in de komende jaren. Dit vraagt om structurele maatregelen van het Rijk om de financiële positie van corporaties op peil te houden."
Zij vraagt het komende kabinet een einde te maken aan de steeds verder oplopende vennootschapsbelasting (Vpb) en de renteaftrekbeperking (Atad). "De komende jaren loopt de Vpb op naar zo’n 1,5 miljard euro per jaar, mede omdat het grootste deel van de rente op leningen niet langer aftrekbaar is. Doordat corporaties alle nieuwbouw en een groot deel van de verduurzaming financieren met leningen, zorgt dit voor een stijgende niet aftrekbare rentelast. In de praktijk werkt Atad als een boete op de investeringen."
Door geborgde financiering via het WSW kunnen woningcorporaties tegen gunstige voorwaarden leningen afsluiten. Het systeem is gebaseerd op onderlinge solidariteit: corporaties staan samen garant voor elkaars leningen. Als ultiem vangnet staan het Rijk en alle gemeenten weer garant voor de corporaties. Op basis van de garanties bieden financiers een lagere rente.