Pierre Cuypers geldt als de belangrijkste Nederlandse architect van de 19e eeuw, mede omdat hij met monumentale gebouwen als het Rijksmuseum en het Centraal Station in hoge mate het beeld van Amsterdam in die periode heeft bepaald. Dit is opmerkelijk, want de gebouwen van de katholieke Cuypers werden er niet altijd met open armen ontvangen. In de tweede helft van de 20e eeuw is dan ook veel van zijn werk gesloopt.
In deze lezing richt Vereniging Ons Amsterdam de blik op Cuypers’ Amsterdamse oeuvre, te beginnen met de imposante Posthoornkerk aan de Haarlemmerstraat, de eerste van maar liefst zes kerken waarmee hij de stad verrijkte. Ze kregen de neogotische stijl die in de 19e eeuw in Engeland was doorgebroken. Cuypers was een pionier van de neogotiek in Nederland, maar wist in zijn ontwerpen hier een heel eigen draai aan te geven. Zijn Amsterdamse werk beperkte zich echter niet tot kerken, hij ontwierp ook het Rijksmuseum en het Centraal Station, misschien de belangrijkste Nederlandse gebouwen van de (eind) 19e eeuw. Die kregen een heel andere stijl: die van de neorenaissance, toen gezien als ‘nationale bouwstijl’. Hiernaast was Cuypers ook een invloedrijk stedenbouwkundige, aan wie de stad onder andere de Vondelparkbuurt en het Museumplein dankt. Alle aspecten van Cuypers’ activiteiten in Amsterdam komen in de lezing aan bod.