Zó leven sociale huurders in lange systemen

Door de ogen van bewoners leren kijken. Op die manier worden de vraagstukken waar bewoners mee worstelen inzichtelijk. Dat bepleit het rapport met de merkwaardige titel 'Zo leven sociale huurders in lange systemen'. In dit onderzoek dat de Argumentenfabriek uitvoerde in opdracht van De Vernieuwde Stad, zijn tien levensverhalen van huurders met uiteenlopende problemen opgenomen. Op basis daarvan trekken de auteurs conclusies en komen ze met adviezen. De rode draad: woningcorporaties zijn het contact hun bewoners verloren. Algemener: bij alle betrokken instanties is sprake van kokervorming: 'ieder systeem richt zich alleen op het eigen proces en het eigen resultaat'.

'Niet voor maar vanuit de bewoners denken'. Dat was het thema van het jaarcongres van De Vernieuwde Stad waar de resultaten van het onderzoek van de Argumentenfabriek werden gepresenteerd. De Vernieuwde Stad is een samenwerkingsverband van 25 grootstedelijke woningcorporaties. Deze organisatie streeft naar 'vitale buurten en wijken in ongedeelde steden'.
Dit vormt een onderdeel van een breder traject rond - en dan komen we op die merkwaardige titel - ‘lange systemen’. De Argumentenfabriek bedoelt daarmee de beleidsdomeinen onderwijs, arbeidsmarkt, woningmarkt, zorg, sociale zekerheid en pensioen. Allemaal systemen die apart zijn georganiseerd. "Ertussen wordt niet samengewerkt. Vaak werken ze elkaar zelfs tegen. Het zou van groot
belang zijn als de lange systemen veel meer op elkaar afgestemd zouden zijn. Dat zou de inrichting van Nederland en het leven van
mensen erg kunnen verbeteren," aldus de auteurs.
In de publicatie worden tien levensverhalen van bewoners beschreven. De conclusie die de onderzoekers trekken is dat woningcorporaties de afgelopen decennia het contact met hun huurders zijn kwijt geraakt. En de ondersteuning van kwetsbare huurders is ook vanuit de verschillende maatschappelijke organisaties tekort geschoten. Belangrijkste aanbeveling is dan ook dat 'systemen beter op elkaar afgestemd moeten worden en organisaties beter op elkaar aansluiten'. Dat geldt ook voor de zorgsector, waar samenwerking tussen zorgpartijen en corporaties nog wel een lange traditie hebben. Daar kan volgens de onderzoekers nog flink wat worden verbeterd. En samenwerking van corporaties met onderwijs, sociale zekerheid, pensioen en de arbeidsmarkt staat in de kinderschoenen.

Het rapport roept corporaties eigenlijk op weer een meer emancipatoire rol op zich te nemen. Er staan ook concrete adviezen in voor corporaties die hun taakopvatting ruimer willen opvatten dan de rol van verhuurder. Het voorkomen van huurachterstand ligt nog dicht bij huis, maar waarom zou een corporatie niet meedenken met huurders over hun pensioen. En kan de corporatie wellicht ook het volgen van onderwijs aantrekkelijker maken, de kansen op werk vergroten of de gezondheid van huurders bevorderen?

Jaren geleden werd woningcorporaties juist de wacht aangezet wat betreft het uitvoeren van zaken die buiten hun kerntaak vielen. Maar volgens het rapport kunnen corporaties een rol spelen om binnen de genoemde beleidsdomeinen (de 'lange systemen') in samenwerking met andere betrokken instanties hun bewoners te beschermen en hun economische groei en welzijn te bevorderen.
Met het onlangs gehouden congres en de publicatie heeft De Vernieuwde Stad dit debat op de agenda gezet. Hoofddoel is om maatschappelijke organisaties vanuit diverse domeinen beter te laten inspelen op vraagstukken van bewoners.