Wat is de grootste uitdaging als we het over het woningtekort hebben? Vaak genoemd is het groeiend aantal ouderen in onze samenleving, reden voor de gemeente Amsterdam om met bouwplannen en geld te komen. Dat is prijzenswaardig, maar laten we vooral inzetten op meer maatwerk en bewoners op leeftijd meer ruimte geven om hun eigen omgeving vorm te geven.
Deze week verscheen er een persbericht van de gemeente Amsterdam waarin wethouder Scholtes (Zorg) het probleem nog eens klip en klaar voorschotelt: het aantal Amsterdamse 65-plussers stijgt naar verwachting van circa 127.000 op dit moment naar 190.000 in 2050. Het belicht het belangrijke vraagstuk van de ‘dubbele vergrijzing’; er komen niet alleen meer senioren bij, hun levensverwachting stijgt in deze periode van gemiddeld zo’n 82 jaar naar 86 jaar. Een groter deel blijft alleen achter omdat de partner eerder overlijdt.
We ook iets doen aan de procedures die maatwerk in de weg staan
Ouderenhuisvesting is om die reden een hot item voor iedereen die zich met wonen bezighoudt. De voorwaarden om zelfstandig te blijven wonen en de juiste zorg te ontvangen zijn allerminst vanzelfsprekend, het risico op eenzaamheid juist groot. De aanpak van wethouder Scholtes, goed voor 15 miljoen extra in twee jaar, zet in op het stimuleren van de samenredzaamheid, zorgzame wijken met voldoende passende woningen en met passende ondersteuning van zorg- en welzijnsorganisaties. Eerder werd al bekend dat de gemeente meer geclusterde seniorenwoningen wil en dat er 30 Lang Leven Thuisflats moeten komen.
Procedures
Natuurlijk, al die initiatieven zijn te waarderen, maar de uitdagingen om de huisvestingsbehoefte van jong én oud te lenigen zijn te groot en de tijd is te beperkt. De doorstroomregelingen, bedoeld om alleenstaande ouderen te motiveren van hun oude gezinswoningen naar een kleinere woning te verhuizen, leveren nog niet het gewenste resultaat op. Mensen zijn niet vanzelfsprekend bereid hun vertrouwde buurt en de mensen in hun directe omgeving in te ruilen voor een buurt waar zij op hun oude dag weer opnieuw moeten beginnen.
Cliëntenondersteuners merken dat veel mensen tegen de bureaucratie oplopen, op regeltjes die de verhuizing in de weg staan. Ondoorgrondelijk toewijzingsbeleid of een afwijzing voor een vervangende woning omdat deze een halve meter te klein is. Informele partijen lopen op tegen de belangen van formele zorg- en welzijnspartijen.
Nieuwe woonconcepten en extra geld voor zelfredzaamheid zijn alleen zinvol als we ook iets doen aan de procedures die maatwerk in de weg staan. En als we bewoners meer zeggenschap geven over hun leefomgeving om zo de sociale infrastructuur mede vorm te geven. Want dan kunnen we de vergrijzing in goede banen leiden. Voor de instanties en vóóral voor de mensen zelf. Wat zou dat mooi zijn: Naoberschap aan de Amstel.
Ruud Fiere is antropoloog en community builder bij Cliëntenbelang met speciale aandacht voor wonen. Als één van de vier columnisten van NUL20 gaat hij iedere twee maanden in op een aspect van de volkshuisvesting vanuit het perspectief van de bewoner. Het kwartet vaste columnisten van NUL20 bestaat naast Ruud Fiere uit Mirthe Biemans, Kasper Baggerman en Léon Bobbe. |