In de kerstvakantie ontplofte er een bom in mijn wijk. Iemand was benaderd door actiegroep Windalarm. Wisten we wel dat de gemeente overweegt windmolens langs de A10 te plaatsen? Of windmolens, grote turbines met een tiphoogte van 200 meter. Soms op slechts 350 meter afstand van woningen, zo werd gesteld. De toon was gezet. De petitie tegen de komst van de molens werd gretig getekend. Buurtbewoners waren vooral bang voor geluidsoverlast, slagschaduw en gezondheidsklachten door laagfrequent geluid en maakten zich natuurlijk zorgen over de effecten op de natuur. Alleszins begrijpelijk.

Mij leken windmolens langs de A10 altijd een no-brainer. Die rondweg is toch al lelijk en lawaaiig en we moeten onze duurzame elektriciteit toch ergens vandaan halen. De klimaatcrisis vormt een gigantische bedreiging en er moet nu actie worden ondernomen. Als buurtbewoners mede-eigenaar zijn en mee kunnen praten en het welzijn van mens en natuur niet worden aangetast, dan is er wat mij betreft weinig op tegen.

Het zaadje voor deze positieve opstelling werd geplant in 2009, toen ik de oprichters van Onze Energie interviewde. Geïnspireerd door Al Gores film An Inconvenient Truth wilden ze hier in Noord door Noorderlingen beheerde windmolens plaatsen. Nooit gelukt, want tot voor kort was de provincie Noord-Holland tegen windmolens. Althans: men stelde onhaalbare voorwaarden.

Dat is veranderd. Bovendien zijn de ambities van het Klimaatakkoord lastig te realiseren zonder wind. En dus worden er plannen gemaakt. Toen een paar buurtgenoten een informatieavond van Windalarm organiseerden, besloot ik last minute toch maar aan te haken. Oei, dit was een doortastende en overtuigende club. In mijn ogen diskwalificeerden ze zich alleen al door windcoöperaties verdacht te maken; de leden zouden alleen maar op geld uit zijn. De rendementen zijn juist meestal bescheiden. Ik ben ervan overtuigd dat energiecoöperaties een belangrijke rol in de energietransitie zouden moeten spelen.

Daarbij werd de indruk gewekt dat de beslissing of ze er wel of niet komen al over een paar weken zou worden genomen. Waarom zijn we daar als omwonenden niet over geïnformeerd? Worden we er ingeluisd door een overambitieus bestuur?

Mediaoffensief

Toen IJburgers een groot mediaoffensief begonnen, ontstond bij tegenstanders in Noord het idee dat als zij zich nu stil zouden houden, zij de windmolens op hun dak zouden krijgen. Via de buurtapp werd iedereen opgeroepen vooral zijn stem te laten horen op de inspraakavond van de gemeenteraad. Dat hebben we geweten: in vijfenhalf uur trokken 159 insprekers uit verschillende stadsdelen voorbij, bijna allemaal tegenstanders. Dat waren mensen met valide zorgen en ook met veel emoties. Zo was er boosheid over de gebrekkige informatieverstrekking. Waarom geen brief huis aan huis, wat bij reparatie van losliggende stoeptegels wel gebeurt, zoals iemand opmerkt. Deelnemers van participatieavonden hadden het gevoel dat ze niet daadwerkelijk iets in konden brengen. Dat herkende ik van mijn eigen ervaringen in het aardgasvrij-dossier (zie mijn blog #10 Uitgeteld).

De stem van de voorstanders raakte volledig ondergesneeuwd. Toch overtuigden ze mij ervan dat je op basis van de informatie van Windalarm geen afgewogen oordeel kunt vellen. De dag erna zag ik op Twitter reacties van energie-experts die ik volg. Belangrijkste bevinding: het document waarop iedereen nu aansloeg, de Regionale Energiestrategie (RES), legt helemaal niet vast waar welke windmolens worden neergezet, alleen in welke gebieden ze mogelijk worden toegestaan. Het is dus nog geen beklonken zaak, zoals ons door Windalarm werd voorgespiegeld.

Burgerberaad

Hoe zorgen we nu dat we weer verder kunnen? Een burgerberaad zou denk ik een goede oplossing zijn. Het artikel Valt er nog wat in te brengen in De Correspondent legt dit principe uit. Kort samengevat doet een burgerberaad op basis van uitgebreide informatie en overleg aanbevelingen over beleid. Dat doen ze op basis van begrijpelijke informatie over het onderwerp vanuit zo veel mogelijk perspectieven. Deels in de vorm van teksten, deels in de vorm van lezingen van wetenschappers, ervaringsdeskundigen, belanghebbenden et cetera. Deelnemers mogen ook zelf om aanvullende documenten en sprekers vragen. Alle informatie is openbaar. 

Kijk dat is andere koek. Een doorsnede van de burgers (dus geen belangenbehartigers) gaat met elkaar op zoek naar de beste oplossingen voor een ingewikkeld probleem. Mocht het ooit zover komen, dan meld ik me meteen aan. Helaas hangen achter flink wat ramen in deze buurt al posters met de tekst: Megaturbines in Noord Ziekmakend. Misschien was dat met een betere informatiecampagne voorkomen. Veel mensen maken zich echt wel zorgen over het klimaat. Het zijn heus niet allemaal NIMBY’s. Of NIVEA’s, zoals de Vlamingen zeggen (Niet In Mijn Voor- of Achtertuin).