Image

Iedereen die ook maar iets te maken heeft met sociale huur en woningcorporaties werd blij of boos verrast door het voornemen van de regering om de huren weer twee jaar te bevriezen. De reacties kon je van tevoren uittekenen: huurdersorganisaties roepen hosanna, woningcorporaties zitten met de handen in het haar. De inkt is nog niet droog van nieuwe nationale prestatieafspraken of de overheid laat zich alweer van haar onbetrouwbaarste kant zien. En ik ben het met niemand eens. 

Aan de ene kant komt de helft van de mensen in een sociale huurwoning amper of niet rond. Ondertussen kregen ze vorig jaar de hoogste huurverhoging in dertig jaar voor hun kiezen, wie pech had moest bovenop een flinke huur nog eens bijna 50 euro per maand extra betalen. En een nieuwe huurder die een sociale huurwoning betrekt, kan tegenwoordig al meer dan 900 euro per maand moeten gaan betalen. Dat een deel van de huurders het financieel heel moeilijk heeft is gewoon waar. 
Aan de andere kant kan de verhuur van sociale huurwoningen niet uit. Woningcorporaties worden niet gesubsidieerd en moeten nieuwbouw, renovatie, onderhoud en beheer betalen uit die huurinkomsten. Lagere huurinkomsten betekent minder kunnen investeren, minder verduurzaming en minder nieuwbouw. Ook helemaal waar. 

Het kan echt anders

Toch stoor ik me aan de twee kanten die er ontstaan in het debat. Woningcorporaties maken zich te weinig druk om de financiële situatie van hun huurders en huurders zijn te weinig solidair met elkaar en woningzoekenden. Maar vooral de overheid onttrekt zich van iedere verantwoordelijkheid op dit thema. Het kan echt anders.  
Allereerst klopt het niet dat we een systeem hebben waarbij huurders betalen voor de nieuwbouw van betaalbare woningen. Daarmee laten we de mensen met de laagste inkomens betalen voor het oplossen van de woningnood. Die kosten en opbrengsten zijn voor de samenleving als geheel. Dus de overheid zou een deel van de belastingopbrengsten van ons allemaal moeten gebruiken om te zorgen voor meer woningen, niet slechts het geld uit de zakken van sociale huurders.

Ten tweede is het ook niet reëel dat de huren van woningen helemaal bevroren worden, terwijl het onderhoud en de verduurzaming van woningen ook moet gebeuren. Een jaarlijkse huurverhoging hoort daarbij. Het zou goed zijn om te kijken naar een verandering van het systeem om de kosten eerlijker te verdelen. Mensen met een lage huur betalen nu minder huurverhoging dan mensen met een hogere huur. Met een lage huur ben je dubbel in het voordeel, je betaalt al minder en je huur gaat ook nog eens minder omhoog. Terwijl huurders met een hogere huur, die vaak pas korter een sociale huurwoning hebben, een veel groter deel van de lasten betalen. Er wordt wel eens een poging gedaan om dat een beetje aan te passen, maar er wordt niet fundamenteel naar gekeken. 

Laat je niet tegen elkaar uitspelen, maar hou elkaar vast voor een volkshuisvesting voor iedereen

Ten derde is het onhoudbaar als de overheid de woningcorporaties laat opdraaien voor de financiële situatie waar mensen met een laag inkomen in zitten, want dat is waar het bevriezen van de huren op neerkomt. Huren bevriezen is een bezuiniging voor de overheid, want dan zijn ze minder kwijt aan huurtoeslag. Waarbij woningcorporaties, huurders en woningzoekenden het vervolgens maar mogen uitzoeken waar de bezuiniging verder landt. Minder onderhouden, verduurzamen of bouwen: kiest u maar. Terwijl het in de basis de verantwoordelijkheid is van de overheid dat het minimumloon en de uitkeringen te laag zijn om rond te kunnen komen. Daar wordt te weinig aan gedaan. 

Ik hoop op woningcorporaties, huurders en woningzoekenden die samen optrekken en de overheid verantwoordelijk stellen voor investeringen in plaats van bezuinigingen op betaalbaar wonen. Die samen pal gaan staan voor de financiële situatie van huurders en de verduurzaming en nieuwbouw van betaalbare woningen. Geen woningcorporaties die huurders vragen om hogere huren voor investeringen in nieuwbouw, en geen huurders die woningcorporaties vragen om bevriezing van de huren. Maar samen optrekken voor een stop op winstbelasting voor woningcorporaties, een start van investeringen in betaalbare nieuwbouw en bestaanszekerheid voor mensen met lage inkomens. Laat je niet tegen elkaar uitspelen, maar hou elkaar vast voor een volkshuisvesting voor iedereen.