“Ik leg het nog één keer uit”, zei ik geduldig tegen mijn Engelse vrienden. "Elke verhuurder die meer dan tien woningen met lage huren bezit, betaalt de verhuurderheffing.” “Ah, belasting dus. Duidelijk, dus als je de huren flink verhoogt, betaal je een hogere heffing." "Neeen, boven een bepaalde grens, dat noemen we de liberalisatiegrens, betaal je zelfs niets meer." Na een lange stilte: "Je krijgt in Nederland dus een boete als je de huren laag houdt. Dat had zelfs Thatcher niet kunnen verzinnen."
Mag ik het nog één keer over de verhuurderheffing hebben? In het licht van de financiële crisis was de maatregel wellicht te billijken. Er moest snel geld gevonden worden om het begrotingstekort terug te dringen, en van een greep in de corporatiekassen lag toch niemand wakker. Dat onvermijdelijk ook de aanvangshuren zouden exploderen, sociale huurders niet meer durfden te verhuizen en particuliere verhuurders ook moesten meebetalen - die wilden immers een gelijk speelveld - was collateral dammage.
Verontrustend is dat niemand in Den Haag spreekt over het weer afbouwen van die heffing. Dat betekent dat er vanaf 2017 jaarlijks bijna 1,8 miljard euro + index uit de woningsector wordt getrokken. Dat het investeringsvermogen van de corporaties daarmee wordt uitgehold, lijkt politiek Den Haag op dit moment alleen maar als een voordeel te beschouwen: liever niets doen dan de verkeerde dingen. Bovendien geeft dit de politici de gelegenheid zich de komende jaren te profileren met allerlei leuke stimuleringsmaatregelen en uitzonderingen. De fracties van PvdA/VVD hebben zich al gemeld met een motie om transformatie van kantoren én extra nieuwbouw (bouw minus sloop) vrij te stellen van de heffing. En er zijn al uitzonderingen voor onzelfstandige woningen (geen heffing) en voor krimpgebieden en Rotterdam-Zuid (minder heffing).
In de particuliere sector trekt de heffing ook een spoor, zo blijkt in dit nummer. Particuliere verhuurders kunnen nauwelijks meer rendement halen op hun gereguleerde bezit en beleggers bedenken zich wel drie keer voordat ze investeren in woningbouw onder de liberalisatiegrens. "Zonder verhuurderheffing zouden we zo duizenden woningen voor singles kunnen bouwen", zegt Boris van der Gijp van Syntrus Achmea in dit nummer. Nu beginnen pensioenfondsen er niet aan: de overheid is te onvoorspelbaar.
