Riek Bakker: "Stop met bouwen in drassige deel van de Randstad"

Emeritus hoogleraar stedenbouwkundige Riek Bakker pleit in een interview in de Volkskrant voor rigoureus andere keuzes voor de inrichting van Nederland: wel doorgaan met bouwen, maar niet meer in laaggelegen veenweidegebieden. De bodemdaling in deze gebieden zorgt namelijk voor steeds meer ellende: verzakkende woningen, verzakkende wegen, breuken in leidingen en zelfs verzilting. Zelf kreeg zij zelf te maken met ernstige verzakking van haar woning in de Krimpenerwaard. Volgens Bakker hebben veel meer mensen daarmee te maken, maar wordt het probleem nauwelijks benoemd. In het veenweidegebied van het Groene Hart, met de diepstgelegen polders van het land, is het schering en inslag. Bakker: "Heel Gouda verzakt!".

Bodemdaling wordt vooral veroorzaakt door lage grondwaterstanden. De agrarische sector, goed vertegenwoordigd in de waterschappen, speelt daar een belangrijke rol in. Boeren hebben baat bij een droge toplaag om met hun machines het land op te kunnen; bovendien vertrappen koeien de graslaag als de bodem drassig is. De droge zomers van de laatste jaren verergeren de bodemdaling; als veen droog komt te liggen en in aanraking komt met zuurstof oxideert het. Daardoor komt er ook nog eens veel CO2 vrij, waardoor het halen van de eigen klimaatdoelen verder uit zicht raakt. Daarop wijst de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) in het rapport 'Stop bodemdaling in veenweidegebieden'.

De bodem in veenweidegebied daalt inmiddels al met bijna een centimeter per jaar, wat weer reden is  de grondwaterstand verder te verlagen. Terwijl een hoge waterstand nodig is om het veen te behouden. Op congressen wordt al veel langer gesproken over de noodzaak van een 'mega-herinrichting', waarbij landbouw zich concentreert op de goed begaanbare, hogere gebieden en de natte, lager gelegen gebieden natuur worden. Zo zouden grotere gebieden met één peilstand kunnen volstaan, die in een cascadevorm van laag naar hoog en vice versa verlopen.

Riek Bakker heeft haar huis van een compleet nieuwe fundering voorzien. Maar voor de herinrichting van Nederland zijn volgens haar ‘fundamentele keuzes’ nodig.