Richard Florida heeft de tijdgeest weer goed te pakken. In zijn bestseller 'The Rise of the Creative Class' beschreef hij begin deze eeuw hoe de vestiging van creatievelingen, techneuten en kenniswerkers het keerpunt vormde voor steden in verval. Nu waarschuwt hij in 'The New Urban Crisis' voor de dramatische gevolgen van de inmiddels doorslaande gentrification. Het succes van steden als New York, San Francisco, Londen en Parijs jaagt daar de huizenprijzen dusdanig op dat alleen rijken het zich nog kunnen veroorloven in de stad te wonen. Niet iedereen profiteert kortom van de florerende stad. Huishoudens met een lager en middeninkomen moeten wijken. Betaalbare huisvesting is er niet meer; de lagere klasse en middenklasse kan er niet meer wonen. Het is bovendien een zichzelf versterkend proces: rijke wijken of stadsdelen worden rijker, arme worden armer. ‘The winner-take-all' urbanisme noemt Florida dat.
De meest succesvolle steden zijn ook de meest ongelijke. De clustering van talent drijft de prijzen verder op. Niet alleen de ongelijkheid binnen steden groeit, maar ook die tussen de 'superstar cities' en de rest van het land. In vergelijking met de 'superstar cities' die Florida heeft onderzocht, valt het in Amsterdam mee, maar de trends zijn ook hier herkenbaar.
Hij ondersteunt deze bevindingen met een eindeloze reeks statistieken en infographics die vooral betrekking op Amerikaanse steden (met uitstapjes naar andere wereldsteden). Ondanks de stortvloed aan feiten blijft het boek leesbaar omdat hij deze afwisselt met persoonlijke anekdotes en scherpe analyses.
In het tiende en laatste hoofdstuk doet Florida suggesties om het tij te keren. Die zijn vooral gericht op de Amerikaanse situatie. Maar een aantal van zijn voorstellen zal ons bekend voorkomen. Zo wil hij segregatie bestrijden door voor de middenklasse betaalbare huurwoningen te bouwen en snel openbaar vervoer aan te leggen. Hij pleit ook voor verdere verdichting van de stad (bestrijd nimby-gedrag!), een actieve grondpolitiek en een hervorming van het belastingstelsel waarbij geen subsidie meer wordt gegeven voor het bezit van huizen (vgl. hypotheekrenteaftrek) maar op het gebruik ervan (vgl. huurtoeslag).
Steden moeten het heft in handen nemen, is de oproep van Florida. Populisten staan vijandig tegenover de stad, maar daar komt wel de economische groei vandaan. Net als de recent overleden Benjamin Barber pleit hij voor krachtige burgemeesters om 'de stad voor iedereen' te redden.
The New Urban Crisis. Richard Florida. Basic Books, New York.