De opinie van Saar Boerlage Boerlage is sociaalgeograaf en planoloog. Ze werkte bij de Universiteit van Amsterdam en was raadslid voor de PSP en GroenLinks. Als actievoerder is ze nog geen moment in ruste.

Ik zou mij concentreren op het bestrijden van het grote tekort aan woningen in Amsterdam. En niet tevreden zijn met het sluiten van convenanten met woningbouwcorporaties en dergelijke, maar een echt groot offensief organiseren.
Het verschijnsel wachtlijsten in de zorg krijgt alle aandacht, maar dat geldt niet voor de wachtlijsten in de sector huisvesting. Veel Amsterdammers denken dat de tekorten vanzelf zullen verdwijnen, want dat gebeurt elders in Nederland toch ook? Lezers van NUL 20 weten echter beter.

Er zijn wel verklaringen voor deze desinteresse. Het probleem raakt ‘ons’ (de Amsterdammers) niet. Met zieken en ouderen zijn ‘we’ solidair, mede omdat ‘we’ allemaal oud willen worden. De slachtoffers van het woningtekort zijn vooral jongeren en mensen die een betere, grotere (koop)woning zoeken. ‘We’ zien bijvoorbeeld jongeren (studenten) niet als zielig. Dat huishoudens die te krap wonen niet kunnen doorstromen, wordt ook niet geproblematiseerd: ze hebben immers een (goedkoop) dak boven hun hoofd. Bovendien: sommigen lukt het wel om een passende woning te bemachtigen of hoge woonkosten te betalen.
Indertijd kwam de stadsvernieuwing pas goed op gang toen duidelijk werd dat herhuisvesting in een goede, niet te dure woning in de eigen buurt gegarandeerd kon worden. Dat de plannen in Nieuw West en Noord op verzet stuiten, komt doordat het beleid te veel is gericht op dure nieuwbouw. De zittende bevolking heeft daar geen belang bij.
Op het maartnummer van Nul20 stond terecht: ‘Over een ding is Amsterdam het eens: bouwen, bouwen bouwen!’ Met het Rijk is afgesproken, dat er in enkele decennia 50 duizend extra woningen in Amsterdam zullen komen. Prima, maar nu de uitvoering.
De stagnatie in de nieuwbouw moet zo snel mogelijk bestreden worden. Daarvoor is, naast minder bureaucratie, vooral het verwerven van draagvlak cruciaal.

Mijn bouwoffensief zou bestaan uit de volgende stappen:

1. Het woningtekort moet dagelijkse mediakost worden. Minstens iedere week is er een persconferentie over slachtoffers van huuropdrijving, over verbeterde plannen in Nieuw West, over de huisvesting van ouderen, enzovoort, enzovoort.
2. De gemeenteraad wordt zodoende gedwongen om met geld over de brug te komen. Naast de bouw van dure koop- of huurwoningen is er druk om extra woningen in de sociale sector te bouwen. Er kan berekend worden hoeveel de stad economisch en cultureel te winnen heeft als iedereen die dat wil, in de stad huisvesting kan vinden. De subsidieverstrekking kan, zonder op andere zaken te moeten beknibbelen, via de grondprijsvaststelling gaan. Bijvoorbeeld: wie goedkope woningen in (middel)hoge gestapelde nieuwbouw realiseert, krijgt de grond voor 25 jaar gratis. Daarna geldt de normale erfpacht. Behalve directe huisvesting in de diverse soorten nieuwbouw komt zodoende de doorstroming weer op gang.
3. De stadsdeelbestuurders moeten meer gestimuleerd worden. Dat kan door geld beschikbaar te stellen. Er moet een stedelijke vernieuwingspot komen, die naast geld uit ‘Den Haag’ ook door Amsterdamse gemeentelijke potten wordt gevuld. Een buurt waar verdichtingsbouw wordt gepleegd krijgt recht op extra voorzieningen, die met de subsidie kunnen worden betaald. Een belangrijke maatregel voor de buurtbewoners is ook de herinvoering van de voorrang bij de woningtoewijzing.
4. Als de bevolking zich voldoende bewust is geworden van de ernst van het woningprobleem en er vertrouwen is gegroeid in de aanpak, dan kan ook het plan gerealiseerd worden om (wederom met subsidie) op grote schaal een extra verdieping op bestaande woningcomplexen te zetten. Betrokkenen zullen meewerken als er huurverlaging wordt toegestaan. Ook zou het vast beleid kunnen worden om in nieuwe huurcontracten een dergelijke verbouwing te accorderen.

Dit zijn slechts enkele suggesties. Luchtfietserij? Wellicht geldt dat voor een enkele suggestie, maar mijn pleidooi voor het opzetten van een doordacht offensief zal, weet ik zeker, bij de Amsterdamse bevolking enthousiast worden opgepakt.