Tussenrapportage IBO woningbouw en grond

Stringente huurregulering schaadt het bedrijfsmodel van woningcorporaties en is daardoor op de lange termijn niet houdbaar gezien de grote uitdagingen waar zij voor staan. Dit is een van de meer opvallende conclusies van een interdepartementale werkgroep in de ‘Tussenrapportage IBO woningbouw en grond’. Volgens het rapport is het effectiever om de koopkracht van huurders te beschermen via huurtoeslag dan via huurprijsbeperking. De ambtenaren en externe experts merken verder op dat de opbrengsten van nieuwe corporatiewoningen door ‘stringente huurregulering’ en ‘hoge stichtingskosten’ worden gedrukt tot een niveau waarbij de kosten niet uit de opbrengsten kunnen worden gedekt.

IBO staat voor interdepartementaal beleidsonderzoek. Deze tussenrapportage behandelt knelpunten op de woningmarkt en mogelijke oplossingen. Veel afwegingen zijn financieel van aard. Het rapport gaat in op de woningbouwopgave in Nederland, het Rijksbeleid van 1901 tot heden, een analytisch kader hoe de woningbouw hier is georganiseerd, een inventarisatie van knelpunten en 'te verkennen oplossingsrichtingen.

Woningcorporaties

Een beperkt deel van het rapport richt zich op woningcorporaties. Er wordt zorg geuit over het ontbreken van een duurzaam verdienmodel in de sociale huursector: er komt niet genoeg geld binnen uit de huren om de gewenste nieuwbouw en verduurzaming te financieren. Men benadrukt de impact van de huidige huurregulering: huurmatigingen hebben een sterk negatief effect op de inkomsten en daarmee op de investeringscapaciteit. Het rapport bepleit het verbeteren van de koopkracht van huurders via huurtoeslag om te voorkomen dat toekomstige huurmatigingen het verdienmodel verder verslechteren en daarmee de afspraken over de opgave in gevaar brengen.
Andere suggesties om het verdienmodel van corporaties te verbeteren zijn het heroverwegen van het verbod op de verkoop van sociale huurwoningen dat in sommige gemeenten geldt, corporaties de mogelijkheid geven sociale koopwoningen te bouwen, directe subsidies voor de bouw van woningen, en het verlagen van de belastingafdracht. Al deze elementen worden in dit uitgebreide rapport, dat een brede probleemanalyse geeft van gebiedsontwikkeling en woningbouw.

IBO

Minister De Jonge stuurde het rapport op 9 februari naar de Kamer. De openbaarmaking van deze tussenrapportage is onderdeel van het proces om in mei tot een definitief rapport te komen. De IBO-werkgroep bestaat uit leden van de ministeries van BZK, Financiën, I&W, AZ, en EZK en vertegenwoordigers van DNB, CPB en PBL. Het onafhankelijk voorzitterschap werd vervuld door Erik Jan van Kempen van ABDTOPConsult.