Er moet weer beweging komen in de Amsterdamse woningmarkt. Zo stellen D66, VVD en SP in het coalitieakkoord ‘Amsterdam is van iedereen’. De meest concrete breuk met het PvdA-verleden is echter de aangekondigde afschaffing van het huidige erfpachtsysteem. Kanttekeningen bij enkele onderdelen van het woonprogramma.
Update 2 september: interview met Laurens Ivens in komende PakhuisNUL20. Hoe krijgt hij de bouwproductie omhoog? En hoe blijft de sociale woningvoorraad betaalbaar en goed onderhouden? Een gesprek over ambities, socialistische idealen en de werkelijkheid van een veranderende stad.
|
“Er komt een systeem van eeuwigdurende erfpacht”
De ontmanteling van dit PvdA-kleinood kan best nog even duren, want alles rond erfpacht blijkt razend ingewikkeld. Eerst gaat (weer) een volgende commissie van ‘onafhankelijke deskundigen’ zich buigen over grondwaardering, taxatiepraktijk en overgangsregiem. Einddoel: voortdurende erfpacht wordt omgezet in eeuwigdurende erfpacht. Die kan eenmalig worden afgekocht. Prettig voor het huidige college: de financiële effecten van een stelselwijziging zullen pas op langere termijn merkbaar zijn.
“De sociale woningvoorraad mag niet zakken onder 187.000 woningen”
Een wat obligate afspraak. Op dit moment zijn er ruim 230.000 sociale huurwoningen; ook zonder beperkingen verdwijnen er geen 43.000 woningen in vier jaar uit de voorraad. Wat ongenoemd blijft, is dat er 51.000 particuliere sociale huurwoningen bij zitten. De Huurdersvereniging Amsterdam (HA) merkt op dat het gros daarvan bij mutatie wordt geliberaliseerd of verkocht, zodat de gemeente nu al strakke regie op de corporatievoorraad moet voeren.
“Bij verkoop van corporatiewoningen gaan buurtquota gelden”
Corporaties mogen doorgaan met de verkoop van sociale huurwoningen. Nu worden de aantallen gemonitord per marktgebied (Amsterdam is in drie gebieden verdeeld), straks per buurt. Dat leidt tot meer bureaucratie, weten we van vroeger. De corporaties zijn in ieder geval tegen. De HA merkt op dat buurtquota alleen niet voldoende zijn om de sociale voorraad in het centrum te beschermen. Een deel van de sociale voorraad is namelijk geconcentreerd in enkele wijken (bv Oostelijke Eilanden), waar dus ook met quota nog veel verkocht kan worden. Het college noemt overigens geen percentages.
“Leegstand pakken we aan”
Corporatiewoningen mogen nog maar een half jaar te koop staan, dan moeten ze terug in de verhuur (sociaal of vrije sector). De termijn is nu een jaar; dat is dus een behoorlijke aanscherping. Een probleem met dit soort maatregelen is de handhaving. Daar is flink op bezuinigd bij de gemeente.
“Langdurig achterstallig onderhoud gaan we actief bestrijden”
Puntje voor de SP. Niemand kan daartegen zijn, maar hoe gaat dat er uitzien? Het enige concrete actiepunt is vooralsnog “een deadline koppelen aan toestemming voor sloop”.
“Met corporaties worden afspraken gemaakt over een gematigde huurontwikkeling”
Dergelijke afspraken bestaan al: een percentage woningen wordt onder de hoge huurtoeslaggrens verhuurd; precies zoals het nieuwe college wil. Gaat Ivens deze afspraken aanscherpen?
“Binnen de sociale sector komen er minimaal 500 woningen per jaar bij”
Een mistige passage. Letterlijk gaat het om een netto saldo, maar gezien de aantallen bedoelt het college ongetwijfeld de gewenste nieuwbouwproductie van reguliere sociale huurwoningen, dus zonder studentenwoningen. Het college wil deze woningen in eerste instantie aan ouderen toewijzen, mede om de doorstroming op gang te brengen. Dat aantal is ambitieus, maar volgens Hans van Harten van de AFWC haalbaar.
“De bouwproductie moet omhoog naar 5000 woningen per jaar in 2018”
Toe maar. Dat zijn de productiecijfers uit de piekjaren. Maar goed, enige ambitie kan geen kwaad. De afgelopen jaren is er vooral gesnoeid in projectlocaties. Streefaantallen helpen om het ambtelijk apparaat op scherp te zetten. Maar voor een dergelijke productie zullen wel financiële smeermiddelen nodig zijn, zeker voor de vele middeldure huurwoningen die het college zo graag wil bouwen. De grote vraag: wie gaat al die woningen bouwen?
Verduurzamen
De corporaties kunnen rekenen op steun bij de verdere verduurzaming van de woningvoorraad. De regelgeving wordt versoepeld. En er worden afspraken gemaakt met huurders over hun energierekening.
Nieuwe woonvormen
Het college wil een aantal ‘klassieke Amsterdamse regels over bewoning’ loslaten om nieuwe wensen tot samenwonen mogelijk te maken. Dat is een interessant initiatief. Betekent het ook dat de net afgesloten besluitvorming rond woningdelers weer opnieuw gaat beginnen?
| Laurens Ivens is de nieuwe wethouder voor Bouwen en Wonen. Ivens (1977) woont met vriendin en kind in de Indische Buurt in Amsterdam-Oost. Hij zit al acht jaar in de gemeenteraad. Ivens is sinds het voorjaar van 1997 lid van de SP en werd een jaar later actief voor de partij. Hij is naast raadslid ook afdelingsbestuurder. Hij was zeven jaar afdelingsvoorzitter en negen jaar werkzaam als medewerker Verkeer voor de Tweede Kamerfractie. Zijn raadslidmaatschap combineerde bij met een baan bij de ANWB: “Zowel op mijn werk, als bij de SP mag ik opkomen voor de gezamenlijke belangen van mensen”, aldus Ivens op de website van de SP. De volledige portefeuille van Ivens bestaat uit Bouwen, Wonen, Wijkaanpak, Dierenwelzijn en Stadsdeel Noord. |