Publieke Werken: Hoeksteen van de Amsterdamse school

Publieke Werken en de Amsterdamse School zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De gemeentelijke Dienst der Publieke Werken besloot vanaf 1910 een aantal architecten en kunstenaars in te schakelen die later grote namen zouden worden binnen de Amsterdamse School, zoals Joan van der Meij, Michel de Klerk, Piet Kramer en Hildo Krop. De architecten maakten prachtige ontwerpen voor overheidsgebouwen, scholen en bruggen, en zelfs aan het straatmeubilair besteedden zij veel zorg. Deze bouw- en kunstwerken zijn nog steeds overal in Amsterdam te bewonderen.

Het boek 'Publieke Werken: Hoeksteen van de Amsterdamse school 1915-1935' maakt duidelijk welke cruciale rol de gemeentelijke dienst toen speelde in de vormgeving van de stad. Het werk van het gouden trio, de architecten Michel de Klerk, Piet Kramer en Joan van der Meij, en veel van hun collega's bepaalt  een eeuw later nog steeds het beeld van veel Amsterdamse buurten.

 

Het zit 'm vaak in de details en dat geldt zeker voor de Amsterdamse School. Dit rijk geïllustreerde boek toont talloze van die vaak zeer fraaie details. Van deurklinken en trapleuningen tot consoles en gevelstenen. De keuze voor de architecten en andere ontwerpers zoals Hildo Krop was ingegeven door een hang naar 'moderne, eigentijdse ontwerpen'.

Publieke Werken werd namelijk daarvoor nogal eens verweten de oude stad aan te tasten met ontwerpen die in de ogen van kritische Amsterdammers de esthetische toets niet konden doorstaan. Met de introductie van deze 'huisstijl' van de dienst, onder aanvoering van directeur Andries Bos, verstomde die kritiek al snel. 

In het boek worden  niet alleen gebouwen getoond maar wordt ook aandacht besteed aan bijvoorbeeld muurschilderingen zoals die van Leo Visser in de Industrieschool in Amsterdam-Zuid. En aan straatmeubilair zoals de blauwe girobussen, brandmelders en afvalbakken. 

Auteur en samensteller Pim van Schaik schetst in het begin van het boek een levendig beeld van de werkwijze van Publieke Werken. Van de noodzakelijke hervormingen die de dienst in die jaren onderging toen grote delen van de stad op de schop gingen en er flink werd uitgebreid, en van de mensen die er werkten. Prachtig salontafelboek voor een sympathieke prijs.