'IJsselmeergebied. Een ruimtelijk perspectief'

In het Markermeer zijn vijf eilanden aangelegd. Deze Marker Wadden moeten zorgen voor herstel van natuur, zowel onder als boven water. De voormalige Zuiderzee moet weer de fourageerplek voor trekvogels worden die het eens was.

De aanleg van deze zandplaten en andere activiteiten rond de Houtribdijk tussen Enkhuizen en Lelystad, is een van de vele onderwerpen die aan de orde komen in het boek 'IJsselmeergebied. Een ruimtelijk perspectief', van Frits Palmboom. Palmboom brengt het IJsselmeergebied in kaart vanuit vele invalshoeken: geomorfologie, geschiedenis, planologie en economie, steeds voorzien van gedetailleerde kaarten en gelardeerd met prachtige foto's van Theo Baart.

Het boek onderzoekt de ruimtelijke karakteristieken en presenteert ontwerpvoorstellen voor de toekomst. Om in te spelen op de dynamiek van de metropoolregio, om te sleutelen aan het stagnerende ecosysteem, om te reageren op de gevolgen van de klimaatverandering en op de recreatiedruk. De vele tekeningen, kaarten en foto’s vormen een wezenlijk onderdeel van het betoog. Ze ‘beschrijven’ het landschap zoals het ooit was, nu is en nog kan worden.

Want sleutelen aan het landschap is de Nederlander wel vertrouwd. Het hele IJsselmeer is een constructie. Tot de aanleg van de Afsluitdijk was het een open zeearm, met eb en vloed, met zout en zoet water en af en toe een watersnood. Deze zeearm was de levenslijn voor Amsterdam, totdat door verzanding de neergang inzette. In de vorige eeuw werd de voormalige Zuiderzee het toneel van een heroïsch landaanwinningsproject, dat tot staan werd gebracht voordat de Markerwaard zou worden aangelegd. Tegenwoordig wordt er heel anders gedacht over dergelijke grove ingrepen in de natuur. Dat betekent allerminst dat er daarna niet meer over een nieuwe toekomst van het watergebied wordt nagedacht. Ook dat komt allemaal aan de orde in dit boek.

De 'Atlas van het IJsselmeergebied' is het resultaat van onderzoek dat Frits Palmboom samen met studenten van TU Delft verrichtte in het kader van de Van Eesteren-leerstoel. Hij bekleedde als eerste deze leerstoel van 2013 tot 2018.