| Waar gaat het geld heen? |
| Minister Ella Vogelaar voor Wonen, Wijken en Integratie heeft de verdeling van de extra investeringen over de veertig wijken vastgesteld. Ruim een kwart van de tot 2017 jaarlijks beschikbare 250 miljoen euro komt terecht in Amsterdamse wijken. Dat is 64,5 miljoen euro per jaar. Dat bedrag moet worden opgehoest door de gezamenlijke Amsterdamse corporaties. Amsterdam-Noord heeft volgens de berekeningen van Vogelaar recht op 6,6 miljoen euro (282 euro per inwoner). Voor de Transvaalbuurt in Oost/Watergraafsmeer en de Indische Buurt in Zeeburg is 6,7 miljoen euro beschikbaar (309 euro per inwoner). Voor de Bijlmer is 6,6 miljoen euro voorzien (289 euro per inwoner). Voor Bos en Lommer en De Baarsjes is 15,3 miljoen euro begroot (289 euro per inwoner). En de stadsdelen in Nieuw West kunnen een extra investering van jaarlijks 29,3 miljoen euro tegemoet zien (276 euro per inwoner). In de regio mag Zaanstad voor de wijk Poelenburg rekenen op een extra investering van de Zaanse corporaties van 3,4 miljoen euro per jaar (428 euro per inwoner). Het uitgangspunt is dat de bedragen worden ingezet voor activiteiten die in de wijkactieplannen overeen zijn gekomen. Armlastige corporaties kunnen gebruik maken van een privaat investeringsfonds. Daardoor krijgen deze corporaties extra financiële ruimte om hun bijdrage aan de wijkactieplannen te leveren. Gemeenten hebben tot eind november de tijd om samen met lokale partijen, waaronder de corporaties, de financiële paragraaf in het wijkactieplan uit te werken. Vervolgens zal Vogelaar medio december met de gemeenten overeenkomsten (charters) ondertekenen over de gezamenlijke ambities voor de wijken. [BP] |
Verwarring. Dat is er volgens de Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties (AFWC) de afgelopen periode ontstaan over de fondsen waarmee Vogelaars veertig wijken moeten worden aangepakt. Directeur Hans van Harten somt op: “Tot vlak voor Prinsjesdag was nog sprake van de komst van een overheidsfonds. Eigenlijk geld dat in de vorm van subsidies kon worden uitgekeerd. Het fonds zou worden gevuld door een heffing bij de corporaties. De Bosheffing. Corporaties wilden dat niet en onze brancheorganisatie Aedes heeft uiteindelijk met minister Vogelaar een akkoord weten te bereiken over een ander uitgangspunt: de corporaties zelf laten investeren in buurten en wijken. Nu wordt van de corporaties verwacht dat ze tien jaar lang in alle veertig aangewezen wijken 250 miljoen extra investeren.”
Maar, zo benadrukt Van Harten, dan gaat het in de eerste plaats om investeringen die corporaties moeten doen. “Er is geen sprake van een lokaal ‘Bosfonds’ waar stadsdelen aanspraak op kunnen maken. Het gaat om investeringsvolumes. Investeringen die corporaties zelf zullen doen.” Het is volgens hem dan ook niet zo dat gemeente en stadsdelen een wensenlijst op tafel kunnen leggen en dat de corporaties de rekening vervolgens voldoen. “De investeringen moeten binnen ons werkgebied vallen. Ze moeten passen binnen onze statutaire doelstellingen en de ruimte die de wetgever ons via het BBSH biedt. Het is een beetje rekbaar. Maar driekwart van de additionele investeringen zal toch in fysieke en ruimtelijke vernieuwing gaan zitten.”
Sociale investeringen
Maar in de eerste concepten voor de wijkactieplannen lijken stadsdelen vooral behoefte te hebben aan sociale investeringen. Zo voorziet het wijkactieplan voor de Indische Buurt in geld voor individuele hulp achter de voordeur, verbetering van het pedagogische klimaat en werkgelegenheidsmaatregelen. De fysieke kant beperkt zich tot de bouw van een brede school en herinrichting van de openbare ruimte in het zuidoostelijke deel van de wijk.
“De algemene piketpaal is dat we geen voorzieningen betalen. Corporaties betalen niet de salariskosten van welzijnswerkers of onderwijzers. Dergelijke mensen moeten worden betaald uit de extra rijksmiddelen die ook beschikbaar komen. Het kan anders komen te liggen bij de aanstelling van schoolconciërges, als het schoolgebouw al eigendom is van een corporatie. Een project achter de voordeur is wellicht mogelijk, als dat in belang is van de buurt. Zoiets kunnen we mogelijk samen financieren. Zo ligt het ook bij de openbare ruimte. We zullen niet zomaar de herinrichting van een bepaald pleintje betalen. Maar als een corporatie het aanpalende woningbezit vernieuwt, dan is er een belang de openbare ruimte te verbeteren.”
De eerder gemaakte afspraken voor vernieuwing van de Westelijke Tuinsteden kunnen volgens Van Harten dienen als lichtend voorbeeld. “In Parkstad hebben we al gedaan wat Vogelaar met haar wijkaanpak beoogt: corporaties nemen de ruimtelijke en fysieke vernieuwing voor hun rekening en daardoor ontstaat voor de gemeente meer ruimte om te investeren in de sociale pijler.”
Twee trajecten
Van Harten staat tweede helft oktober, bij het sluiten van dit nummer, nog aan het begin van de onderhandelingsrondes met wethouder Tjeerd Herrema van Volkshuisvesting. “We zijn druk met elkaar in gesprek. De druk is groot. De minister verlangt van ons dat we voor eind november een akkoord sluiten.” Corporaties en gemeente volgen daarbij twee trajecten: de komst van vijf wijkactieplannen en een stedelijk convenant met basisafspraken over de verhouding tussen fysiek en sociaal, de aard van de activiteiten die voor steun in aanmerking komen en het karakter van het investeringsbedrag. Onder de wijkactieplannen moeten straks wel de handtekeningen van corporaties en gemeente staan, anders komen de extra rijksmiddelen niet beschikbaar.
Bert Pots