Prijzen van nieuwbouwwoningen stegen de afgelopen jaren veel harder dan de bouwkosten van materialen en arbeid. De flink gestegen prijzen van nieuwbouwwoningen hebben vooral de opbrengsten van grondbezitters, projectontwikkelaars en in minder mate van aannemers laten stijgen. Dit stelt ING Research in het vandaag gepubliceerde Vooruitzicht bouw.
Om niet alleen grondeigenaren en projectontwikkelaars maar ook gemeenten (zonder eigen grond) te laten profiteren van stijgende nieuwbouwprijzen, stelt ING voor een 'planbatenheffing' in te voeren, een heffing op de waardestijging van grond als de bestemming wijzigt. Een groep economen en woningmarktdeskundigen, waaronder van ING Research, heeft recent deze suggestie gedaan als onderdeel van een reeks maatregelen om knelpunten op de woningmarkt aan te pakken.
Productierecords in bouwsector
Het rapport van ING Research concludeert ook dat het de bouwsector voor de wind blijft gaan. De bouwproductie in 2022 en 2023 wordt weliswaar afgeremd door de stikstofproblematiek, hogere bouwkosten en onzekere economische vooruitzichten. Maar de orderboeken zijn nog zeer goed gevuld en nemen zelfs nog licht toe. Gemiddeld hadden bouwbedrijven in mei 10,6 maanden aan werk op voorraad, "het hoogste niveau van deze eeuw." Dat komt volgens ING niet omdat werkzaamheden worden opgeschort vanwege materiaaltekorten of andere problemen: "Productieniveaus lagen begin 2022 juist op hoge niveaus waaruit dus blijkt dat veel werkzaamheden zijn doorgegaan en er dus ook nieuwe instroom van nieuwe opdrachten is geweest."
De gehele bouwsector (inclusief infra- en installatiebranche) behaalde in 2021 een nieuw omzetrecord van meer dan 130 miljard euro. Zorgelijk is wel dat het aantal bouwvergunningen voor woningen dit jaar afneemt. In april lag het aantal afgegeven vergunningen 35 procent lager dan een jaar eerder. Ook in de maanden daarvoor daalde het aantal vergunningen. ING verwacht dat het aantal opgeleverde nieuwbouwwoningen dit en volgend jaar blijft hangen op 70 à 71 duizend woningen, ver onder de kabinetsdoelstelling van 100.000 woningen dus.