Reinier van Dantzig, de wegens gezondheidsproblemen afgetreden Amsterdamse wethouder van Woningbouw en Stedelijke ontwikkeling, raadt de opstellers van de programma’s voor de gemeenteraadsverkiezingen aan de komende jaren (raadsperiode 2026-2030) minder ambitieus te zijn. “Vijfduizend woningen is voor Amsterdam een goed, langjarig gemiddelde”, zo verklaarde hij afgelopen week in een afscheidsinterview bij stadszender AT5. Ook kan de ijzeren regel van veertig procent sociaal, veertig procent middensegment en twintig procent voor de vrije sector volgens hem beter losgelaten; een verdeling in drie gelijke delen is aanmerkelijk realistischer.
Cijfermatig komt zijn redenering erop neer dat de ambitie jaarlijks drieduizend sociale huurwoningen te bouwen bijkans wordt gehalveerd. Maar dat cijfer – 1.650 nieuwe sociale huurwoningen – ligt wel meer in lijn met wat corporaties en (institutionele) investeerders de afgelopen jaren aan sociale nieuwbouw realiseerden; in 2024 werd aan de bouw begonnen van 1.887 sociale huurwoningen. Maar binnen de coalitie met PvdA en Groenlinks was het, aldus Van Danzig, onmogelijk voor de periode 2022-2026 de bouwafspraken te wijzigingen. "Die 7.500 woningen per jaar en de verdeling in 40 procent sociaal, 40 procent middensegment en 20 procent duur stond deze bestuursperiode zo’n beetje in marmer gegraveerd, maar het is niet langjarig houdbaar. De pot met geld van de gemeente is te klein, de stad kan het niet aan. Maar je moet ook minder woningen bouwen, omdat je er dan voor zorgt dat er meer ruimte is om in maatschappelijke voorzieningen te investeren."
Daarmee maakt hij een gebaar naar Rekenkamer Amsterdam. De rekenkamer concludeerde kortgeleden – na onderzoek van de transformatie van het westelijk deel van het NDSM-terrein – dat de stad er niet in slaagt complete wijken te realiseren. Voor wat betreft het NDSM-terrein is die conclusie juist, meent Van Dantzig. Wel tekent hij daarbij aan dat het een plan is van voor zijn tijd.
Hij was elf jaar lang actief in de plaatselijke politiek. In 2022 werd Van Dantzig wethouder Woningbouw, na een felle verkiezingsstrijd. Hij maakte indertijd zijn voorganger Laurens Ivens (SP) het verwijt meer ‘persberichten te sturen dan dat er palen in de grond gaan’. Voldoende woningbouw blijkt – ook al heeft hij naar eigen zeggen voor elke woning gevochten – ook voor hem ontzettend ingewikkeld, maar toch houdt hij hoop. “Mijn plannen moeten nog uitgevoerd worden, dus over een jaar of acht kunnen we de balans opmaken.”