Nederlandse banken moeten zo'n drie miljard extra kapitaal aanhouden om een crisis op de woningmarkt op te kunnen vangen. De woningsector is in de ogen van De Nederlandsche Bank (DNB) het grootste risico voor de financiële stabiliteit. Om de gevolgen van dalende woningprijzen op te kunnen vangen wil de DNB dat banken hun buffers verhogen en de leennormen aanscherpen. Dat zou kunnen leiden tot iets hogere hypotheekrentes en tot een rem op verdere prijsstijgingen.
Tot dusver mogen banken zelf een inschatting maken van de risico's die ze op hun hypotheekportefeuilles lopen. Omdat Nederlandse huishoudens trouwe betalers zijn, zelfs in tijden van crisis, worden de risico's op wanbetaling relatief laag ingeschat. Volgens de DNB inmiddels te laag gelet op de snel gestegen woningprijzen. DNB wil daarom dat de banken hogere buffers gaan aanhouden, met ingang van najaar 2020. Dat maakt de banken minder kwetsbaar voor de gevolgen van dalende huizenprijzen. Als onderpand voor alle hypotheekleningen van een bank geldt nu een kapitaal-eis van 11 procent. Dat wordt 14 tot 15 procent. Dat kost de banken geld. De DNB verwacht dat daardoor de hypotheekrente iets zal stijgen, maar slechts met zo’n 0,02 procentpunt.
In haar halfjaarlijkse Overzicht Financiële Stabiliteit betoogt de DNB dat het leengedrag van Nederlandse huishoudens riskanter wordt. Bijna de helft van de starters leende minstens 90 procent van wat zij maximaal mogen lenen op basis van hun inkomen. In 2013 was dit nog maar bij 44 procent van de starters het geval. Dat betekent dat zij sneller "onder water komen te staan" als de prijzen dalen. De huizenprijzen zijn de afgelopen jaren veel sneller gestegen dan de inkomens. Een van de oorzaken daarvan is de aanhoudend lage rente.