De aantijgingen van VVD, PvdA en D66 dat corporaties bewust de nieuwbouwproductie traineren om de politiek onder druk te zetten, zijn een gotspe. Aldus bestuursvoorzitter Marien de Langen van Stadgenoot en Willem Krzeszewski, directeur-bestuurder Staedion. In een open brief verwerpen de corporatiebestuurders de beschuldigingen van Kees Verhoeven (D66), Barbara Visser (VVD) en Jacques Monasch (PvdA).
Volgens de laatste cijfers van het WSW nemen corporaties tienduizenden woningen minder in aanbouw dan ze een jaar daarvoor voorspelden: 105.000 in plaats van 146.000 woningen. De corporaties strooien zand in de machine, zeggen de bij het Lenteakkoord betrokken politici. Nee, pareren De Langen en Krzeszewski, nu gebeurt precies wat elke deskundige voorspelde: "Minder kunnen investeren is precies het argument dat corporaties voortdurend hebben ingebracht tegen de verhuurdersheffing die het kabinet inmiddels heeft ingevoerd. De vraag naar koopwoningen is gedecimeerd, waardoor het hele businessmodel van corporaties –sociale huurwoningen verkopen en met de opbrengst nieuwbouw ontwikkelen- al stevig onder druk is komen te staan. (..) Ons nu betichten van een 'investeringsstaking' is de wereld op z'n kop. Alles wat nog mogelijk is wordt er uitgeperst om nog te blijven bouwen, al verschuift de focus van nieuwbouw naar woningverbetering en daalt de productie tot minder dan de helft van vóór de heffing."
Dinsdag reageerde ook het WSW zelf: "Als gevolg van de crisis en het regeringsbeleid nemen corporaties maatregelen om hun financiële continuïteit te waarborgen. Begrijpelijkerwijs verwachten ze minder te investeren in nieuwbouw", aldus Erik Terheggen van het Waarborgfonds.
De corporatiebestuurders voorzien een doemscenario als minister Blok zijn plannen mag doorvoeren om het werkterrein van de corporaties volledig in te perken tot bouwen, verhuren en onderhouden van sociale huurwoningen: "Dat zou de investeringen nog verder uithollen, zelfs tot vrijwel nul reduceren. De inperking van de speelruimte van corporaties heeft ook effecten buiten de bouwsfeer. Denk even aan Stockholm. Waar iedereen dacht dat Zweden het toppunt van de verzorgingsstaat is, blijkt de vlam in de pan te kunnen slaan. Als oorzaak wordt segregatie genoemd: eenzijdige wijken bewoond door mensen met lage of geen inkomens, hoge werkeloosheid en vaak afkomstig van buiten Zweden. In Nederland is dat op dit moment ondenkbaar. Hier is de afgelopen decennia enorm geïnvesteerd in gemengde wijken. Dat betekent aandacht voor leefbaarheid en 100% sociale huurwoningen vervangen door een mix van sociale huurwoningen, koopwoningen en vrije sector huurwoningen."
De Langen en Krzeszewski pleiten voor een "simpele oplossing": "Sta woningcorporaties toe om goedkope koopwoningen en middeldure huurwoningen te blijven bouwen en zet de heffing (gedeeltelijk) om in een investeringsimpuls. Kunnen blijven investeren levert de staatskas, via btw, leges en bedrijven die niet failliet gaan, méér geld op dan die heffing. Als de vrees is dat woningcorporaties commerciële partijen hiermee `oneerlijke concurrentie` aandoen, spreken we af dat we alleen bouwen als de gemeente het nodig vindt. Deze aanpak zal tot meer woningproductie en minder segregatie leiden en houdt Zweedse toestanden op afstand."
De Langen en Krzeszewski vervullen beiden een bestuursfunctie bij De Vernieuwde Stad, een samenwerkingsverband van grootstedelijke corporaties.