Woningbouw in de groene gebieden rondom Amsterdam is onwenselijk en onnodig. Daarover laat gedeputeerde Joke Geldhof van Ruimtelijke Ordening geen misverstand bestaan. “In het zuidelijke deel van Noord-Holland zijn voor de korte en middellange termijn voldoende bouwlocaties voorhanden.”
Joke Geldhof:"Grondspeculanten hebben belang bij nieuwe uitleglocaties"
| Joke Geldhof is al lang voor D66 politiek actief bij de provincie Noord-Holland. Van 1999-2011 als Statenlid, daarna als gedeputeerde. Van 2011-2015 met de portefeuille Water, Wonen & Waddenzee. Nu met Ruimte & Wonen. |
In de metropoolregio Amsterdam (MRA) is een enorme behoefte aan woningen. Toch wil gedeputeerde Joke Geldhof van de provincie Noord-Holland niets weten van oproepen van ontwikkelaars om ‘woningbouw in de wei’ veel makkelijker te maken. Geldhof begrijpt heel goed dat zij lobbyen voor de aanwijzing van nieuwe uitleglocaties: “De afgelopen jaren hebben grondspeculanten en ontwikkelaars op tal van plekken landbouwgrond aangekocht. Woningbouw aldaar is voor hen financieel aantrekkelijk. Maar we beschikken in onze provincie echt over meer dan voldoende bouwlocaties.”
Enorme bouwopgave
Noord-Holland heeft becijferd dat voor de komende 25 jaar in Metropoolregio Amsterdam behoefte bestaat aan 200.000 nieuwe woningen. In het noordelijke deel moeten 20.000 woningen worden bijgebouwd. Voor Geldhof is dat geen onrealistische opgave. “Dat is een serieus getal. Voor de komende tien jaar hebben we in de hele provincie behoefte aan circa 125.000 woningen. We hebben al locaties beschikbaar voor de bouw van 172.000 woningen. De provincie volgt dat nauwgezet: nu al kunnen daadwerkelijk 72.000 woningen worden gebouwd. En voor nog eens 100.000 woningen bestaan wat wij noemen ‘zachte plannen’. We hebben dus locaties voldoende.”
Die zogeheten zachte plannen zijn volgens haar geen onhaalbare plannen. “Neem de gemeente Zaanstad. Op allerlei plekken langs de Zaan kunnen nog woningen worden gebouwd. Dat is niet altijd makkelijk. De markt moet het aandurven. Vaak zal de grond eerst moeten worden gesaneerd. En de bouw moet ook planologisch/bestuurlijk nog helemaal worden geregeld, maar dat zijn wel aantrekkelijke locaties. Mensen willen heel graag op bijzondere plekken met een industriële geschiedenis wonen.”
Binnenstedelijk wonen populair
“We hebben onderzoek gedaan naar de woonwensen. Dan blijkt dat mensen heel graag binnenstedelijk wonen. Bovendien hebben zij veel waardering voor het open landschap rondom onze stedelijke gebieden. De nabijheid van groen en de aanwezigheid van recreatiegebieden rondom Amsterdam zijn van essentieel belang voor onze internationale concurrentiepositie. Ook vanuit economisch perspectief is het dus ontzettend belangrijk dat we ons open landschap handhaven.”
Suggesties - kort geleden bijvoorbeeld nog gedaan door wethouder Hans Bouma van Uithoorn - om creatiever met natuurbescherming om te gaan en nieuwe vormen van ruilverkaveling te ontwikkelen, vinden bij haar geen gehoor. “Het is niet zo dat we de natuur zomaar kunnen oppakken en elders weer tot bloei kunnen brengen. De natuur is vaak ook onderdeel van een eeuwenlange geschiedenis. Daar moeten we bijzonder zuinig op zijn.”
Binnenstedelijk bouwen heeft overigens, zo zegt Geldhof, niet alleen betrekking op Amsterdam en Zaanstad. Ook in Castricum, Haarlemmermeer, Amstelveen of Uithoorn transformatiegebieden.
Creatief met geluidscontouren
De aanvliegroutes van Schiphol beperken de woningbouwmogelijkheden in de regio Amsterdam aanzienlijk. Maar volgens Geldhof is er in transformatiegebieden meer mogelijk dan in het verleden. “Geluidscontouren maken woningbouw op veel plekken aan de zuidflank van onze provincie inderdaad onmogelijk, maar ik ben blij dat met staatssecretaris Dijksma en minister Blok een doorbraak is bereikt op gebied van transformatie.”
Ze noemt als voorbeeld de geplande herontwikkeling van het Havenstraatgebied in Amsterdam-Zuid. “Onder het oude regime zou woningbouw daar vanwege de geluidscontouren van Schiphol (20ke-zone) onmogelijk zijn geweest. Nu wel. Dat is één deel van de afspraak. We hebben ook een passende oplossing bedacht voor plekken die nog zwaarder worden belast. Dat is bijvoorbeeld belangrijk voor een plaats als Aalsmeer. Ook daar kunnen nu locaties die in onbruik zijn geraakt - ooit stond er een kassencomplex of was er een bedrijf gevestigd – een nieuwe woonbestemming krijgen.”
Daar zit wel een bijzondere voorwaarde aan, benadrukt Geldhof. “De keuze om in een gebied met een zware geluidsbelasting toch woningen te bouwen, wordt lokaal gemaakt. Dat betekent dat gemeenten zich rekenschap moeten geven van de geluidsbelasting. Vooraf zal aan iedereen duidelijk moeten worden gemaakt dat sprake is van overlast. De gemeente voorziet in een goede informatievoorziening en is aanspreekbaar op de gemaakte keuze. Als de regio op dit punt met een goed voorstel komt, dan zal de staatssecretaris het Luchthavenindelingsbesluit van kracht verklaren.”
Geldhof wil graag nog benadrukkern dat er ook nog tal van uitleglocaties zijn: “De westflank van de Haarlemmermeer, IJburg II, Bloemendalerpolder. Op al die plekken kan in relatief grote aantallen worden gebouwd.”
Compliment waard
De kritiek dat woningbouw niet zelden enorm wordt vertraagd door een veelheid aan regels en ingewikkelde procedures, vindt bij haar evenmin weerklank. “Volgens mij is dat niet de kern van het probleem. We zijn sterk afhankelijk van de bereidheid van de markt om te investeren. De economische crisis heeft zijn sporen achtergelaten. Gemeenten reageren heel alert op de veranderende markt. Amsterdam bouwt meer dan ooit tevoren. In Nieuw-West verrijzen grote complexen voor bijzondere doelgroepen. Voor jongeren. Voor studenten. Dat is echt een groot compliment waard.”
En Amsterdam realiseert zich volgens haar ook heel goed dat nieuwe infrastructurele oplossingen nodig zijn. “Amsterdam-Noord is booming. Daar zijn nog heel wat bouwmogelijkheden. Het Amsterdamse college heeft zich uitgesproken voor een nieuwe (fiets-)brug over het IJ. Ook daarmee laat de stad zien volop te anticiperen op de groei van de stad.”
Regie niet terug naar Rijk!
Aan terugkeer van bemoeienis van het Rijk met de ruimtelijke ordening heeft Geldhof geen behoefte. “Dat de regie bij de provincie ligt, is niet meer dan logisch. Elke provincie kent zijn eigen opgave. Het provinciebestuur heeft zicht op wat nodig is. Vorig jaar hebben we samen met gemeenten én de provincie Flevoland een actieagenda voor de Metropoolregio ontwikkeld. Samen inventariseren we de bouwmogelijkheden. Dit voorjaar verwacht ik daarvan de eerste resultaten. Bovendien houden we specifiek voor de MRA weer een woonwensenonderzoek. Daarmee krijgen we een compleet beeld van de locaties en van de kwalitatieve woningvraag. Grondspeculanten die vragen om bemoeienis van het Rijk, doen dat vanwege hun eigen agenda. Voor mij telt de samenhang. Wij hebben veel wensen. Daarbij moeten we zorgvuldig omgaan met de nog beschikbare ruimte.”