Simon Bontekoning, projectleider Opvang Vluchtelingen van de SWD. “De landelijke afspraak om binnen drie maanden een woning beschikbaar te stellen, wordt vaak niet meer gehaald.”

De herontwikkeling van de Noordelijke IJ-oever is veruit het grootste project in Amsterdam-Noord. Het valt uiteen in drie deelgebieden: van west naar oost zijn dit het Cornelis Douwesterrein, de NDSM-werf en de Buiksloterham met daarop het Shell-terrein.

Waar ooit een volkstuinencomplex en een bedrijventerrein lagen, moet de komende jaren het stedelijk tuindorp De Bongerd verrijzen met circa 1.600 woningen. Op de zandvlakte langs Zijkanaal I gaan eind 2003 de eerste palen in de grond voor de nieuwe wijk met 30% sociale huurwoningen. Ondanks de hoge woningdichtheid krijgen alle huizen er een eigen tuin, parkeerplaats en voordeur op straatniveau.

“Op de Bres voor de Banne” is de titel van een plan om de versleten naoorlogse woonwijk er weer bovenop te helpen. Het stadsdeel wil er met tien woningcorporaties en andere organisaties zowel sociale als economische en fysieke problemen aanpakken. De geplande sloop van 800 huurwoningen en nieuwbouw van koopwoningen moet de huizenvoorraad diverser maken.

Onder de vlag van het grotestedenbeleid wordt de komende jaren de naoorlogse woonwijk Nieuwendam-Noord aangepakt. Het beheer van de woningen en de openbare ruimte wordt verbeterd, en de relatie met het IJ en het Waterland versterkt. Het plan is de economische en sociale structuur van de wijk te verbeteren en andere woningtypen toe te voegen om het eenzijdige aanbod van portiekflats te doorbreken.

De geplande halte van de Noord-Zuidlijn aan de Johan van Hasseltweg heeft het stadsdeel op het idee gebracht om het gebied rond de kruising met de Nieuwe Leeuwarderweg opnieuw in te richten. Zo moet de Van Hasseltweg worden omgebouwd tot een verlaagde Van Hasseltlaan, die de Van der Pekbuurt en Vogelbuurt aan elkaar smeedt. Aan de zuidkant zijn vijf hoge woonblokken met onderin kantoren, winkels en buurtvoorzieningen gepland.

Het gebied rond het Buikslotermeerplein moet de komende jaren uitgroeien tot het nieuwe stadshart van Noord. Volgens de plannenmakers maakt de Noord/Zuidlijn het mogelijk nieuwe winkelformules (waaronder mogelijk een IKEA) toe te voegen aan het bestaande winkelcentrum; er komen ook meer dan drieduizend woningen bij.

De grote sprong voorwaarts of een brug te ver?

Naast de gemeente Amsterdam zijn er drie consortia betrokken bij de ontwikkeling van IJburg. Het gaat om de Groep Waterstad, de IJburger Maatschappij en IJ-delta. De eerste partij ontwikkelt op het Haveneiland en de Rieteilanden 60% van de woningen.

De Amsterdamse woningmarkt

In Amsterdam-Noord zijn de laatste jaren weinig woningen gebouwd. Ook de komende jaren moet wethouder Stadig het niet van dat stadsdeel hebben om zijn streefcijfer van zestienduizend nieuwe woningen in de komende bestuursperiode te halen. In zijn recente Nota Woningproductie staat weliswaar de bouw van 5164 nieuwe woningen in Noord ingeboekt in de periode 2002-2006, maar dat is een papieren werkelijkheid. Het stadsdeel zelf houdt het inmiddels op 3471.

Het woonbeleid ontwikkelt zich de laatste decennia van het huisvesten van bevolkingsgroepen, vooral gezinnen met kinderen, naar het realiseren van individuele woonwensen. Deze verschuiving van massaproductie naar iets meer maatwerk laat zich aflezen in veranderende terminologie: van 'volkshuisvesting' naar 'wonen'.