Corporaties kunnen hun sociale huurwoningen niet voor 2030 naar gemiddeld energielabel A brengen. Dat is financieel niet haalbaar, zo blijkt uit geactualiseerd onderzoek van Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Dat raakt in het bijzonder corporaties in de Metropoolregio Amsterdam en in Haaglanden/Midden-Holland/Rotterdam. Zij kennen een grote investeringsopgave, maar in deze gebieden is volgens WSW ook sprake van een concentratie van corporaties met een beperkte financiële positie.
Om alle corporatiewoningen in Nederland in 2030 op gemiddeld label A te brengen is de komende vijf jaar een investering nodig van 6,9 miljard euro. Op sectorniveau kunnen corporaties dat geld lenen, maar daarna vermindert de financiële gezondheid van individuele corporaties en stijgt het risicoprofiel. Naar schatting 55 corporaties, goed voor 18 procent van de sociale corporatievoorraad, zullen die extra investeringen volgens berekeningen van WSW niet volledig kunnen doen. Of anders gezegd: ruim een kwart van alle duurzaamheidsinvesteringen ligt bij corporaties die daarvoor geen of onvoldoende ruimte hebben. Van die 55 corporaties hebben, zo berekent Waarborgfonds, 27 in de huidige situatie zonder aanvullende investeringen in duurzaamheid al een zwakke financiële positie. In die analyse is bovendien geen rekening gehouden met extra investeringen in nieuwbouw. Mocht daarvan sprake zijn, dan worden de mogelijkheden tot investeren in duurzaamheid nog verder beperkt.
Verder waarschuwt WSW voor grotere bedrijfsrisico's. Niet alle corporaties zijn qua organisatie en capaciteit voldoende toegerust om extra investeringen te doen in duurzaamheid. Als rekening wordt gehouden met deze bedrijfsmatige risico's, dan lijkt maar liefst 37 procent van de duurzaamheidsinvesteringen niet volledig haalbaar.
Aedes-voorzitter Marnix Norder ziet in de uitkomsten van het WSW-onderzoek een bevestiging van de stelling dat de Verhuurderheffing moet worden gehalveerd. "De berekeningen van WSW laten het nu ook zien: woningcorporaties hebben onvoldoende financiële armslag voor al hun opgaven. Toch blijft het kabinet belastingen verhogen", aldus Norder. "Het WSW bevestigt dat een ingreep in de belastingdruk investeringen in verduurzaming mogelijk maakt."
Volgens Paulus Jansen, directeur van de Woonbond, toont 'de scherpe analyse' van WSW aan dat de situatie nog ernstiger is. "Corporaties zullen ook nog een flink deel van hun investeringsruimte moeten inzetten voor betaalbaarheid", aldus Jansen.
De gemeente Amsterdam zegt in een schriftelijke reactie de zorgen van WSW wat betreft de investeringscapaciteit van de corporaties te delen."We werken goed samen aan de bouw van betaalbare en duurzame woningen, maar vanuit het Rijk wordt hun investeringsruimte steeds meer beperkt." Binnenkort start de gemeente met de voorbereidingen van nieuwe prestatieafspraken. "Hier zullen de ambities van dit college in samenhang worden gebracht met die van de corporaties."