Nu de expats wegblijven, zit de klad in de dure vrije huursector in de regio Amsterdam. Er is aanzienlijke leegstand. Dat leidt inmiddels ook tot lagere aanvangshuren. En dat zorgt voor scheve gezichten bij bestaande huurders met hogere huren. Bewonerscommissies pleiten daarom voor huurbevriezing of -verlaging. Tevergeefs: de institutionele beleggers verhogen dit jaar de huur met 2,4 procent, de nieuwe maximale huurverhoging van inflatie plus 1 procent.
"Ik betaal 100 euro meer huur dan mijn nieuwe buurman voor hetzelfde type appartement", zegt Jan van den Berg, voorzitter van Bewonerscommissie Boston. "En die kloof wordt jaarlijks groter." In gebouw Boston aan de Amsterdamse Piet Heinkade staat 10 procent van de appartementen leeg (9 van de 90), aldus Van den Berg. De aanvangshuren variëren op dit moment tussen de 1.455 tot 1.550 euro exclusief servicekosten en de verplichte huur van een parkeerplaats. De Bewonerscommissie heeft in zijn advies gepleit voor huurbevriezing en in sommige gevallen zelfs huurverlaging, maar verhuurder Vesteda wil daarin niet meegaan. Van den Berg c.s beraden zich over vervolgstappen.
"Deze onvrede speelt bij veel huurders", weet Wisso Wissing, voorzitter van HCS, de federatie van huurders in de commerciële sector, en huurder op het Java-eiland. "Onze huren zijn het laatste decennium fors opgedreven, met verhogingen van meer dan 5 procent. Dat mag nu gelukkig niet meer dankzij de wet Nijboer, maar inmiddels is de helft van de oorspronkelijke huurders op het Java-eiland vertrokken omdat ze de huur niet meer konden betalen. Laatst ging er nog één weg en ging de huur direct van 800 naar 1400 euro."
Maar ook op het Java-eiland staan inmiddels al maanden gemiddeld zo'n 30 woningen leeg (van de 700 van eigenaar Bouwinvest), weet Wissing. "Dat is wel heel schrijnend als je weet hoeveel woningnood er is. Bovendien betaalt nu dus een deel van de huurders meer dan de huidige markthuur. We gaan toch eens onderzoeken of dat juridisch is aan te vechten."