Gerenoveerde woningen Gentiaanbuurt krijgen stadsverwarming

Woningcorporatie Ymere heeft in de Gentiaanbuurt in Amsterdam-Noord een begin gemaakt met het aardgasvrij maken van een bestaand complex met 38 woningen. Daarmee is een eerste stap gemaakt om oudere, bestaande wijken een duurzaam alternatief te bieden, zegt Pablo van der Laan, strategisch adviseur bij Ymere.
Er zijn volgens Van der Laan verschillende afwegingen gemaakt om juist deze wijk, onderdeel van de Van der Pekbuurt, als een van de eerste bestaande buurten van het gas te halen. “Ik was betrokken bij de City Deal. Die heeft tot doel  Amsterdam te verduurzamen. We hebben gekeken welke buurten als eerste in aanmerking kunnen komen. Dan zijn tal van factoren van belang: zijn er veel eigenaren? Waar zijn we al van plan om te investeren? Welke mogelijkheden zijn er om te verduurzamen? Is de huidige infrastructuur aan vervanging toe?”
De Gentiaanbuurt kreeg de meeste vinkjes: Ymere heeft daar de meeste woningen in bezit, er ligt stadsverwarming in de buurt en de renovatie van de woningen was in voorbereiding. “We hebben de extra doelstelling om de buurt van het aardgas af te halen toen nog kunnen meenemen. De gasleidingen moesten ook vervangen worden, waardoor dit hét moment was om over te stappen op een ander, duurzamer systeem.”

Warmtenet

De woningen krijgen stadsverwarming. Volgens Van der Laan is dat op dit moment de meest realistische optie. “We kunnen daar in die buurt relatief gemakkelijk aansluiten op het warmtenet. De andere mogelijkheid, all electric, is niet alleen veel duurder, het zou ook nog eens een nog veel hoger niveau van woningisolatie vragen. Bovendien zouden we warmtepompen moeten toevoegen, en daar zijn nog veel problemen mee. Ze geven geluidsoverlast, nemen veel ruimte in beslag en er zijn ook nog regelmatig technische mankementen.”
Het participatietraject met de zittende huurders van zes andere woonblokken in de Gentiaan is inmiddels begonnen. Niets staat nog vast, maar stadsverwarming lijkt ook voor deze woningen de voor de hand liggende keuze, beaamt Van der Laan: “Daar is veel voor te zeggen, ook voor de bewoners.”

Betaalbaar

Van der Laan wijst er op dat de kosten voor een all electric optie -  met ingrijpende isolatie, zonnepanelen en warmtepompen - veel hoger uitkomen dan bij stadsverwarming. “Een warmtenet is het meest betaalbare alternatief voor huurders. Ze gaan er financieel niet op achteruit zolang zij hun gedrag aanpassen aan de omstandigheden in de gerenoveerde woningen. Daarvoor krijgen zij begeleiding van energiecoaches.”
Ymere heeft in het individuele aanbod aan zittende huurders van het eerste blok per huurder door onafhankelijke adviseurs laten bekijken wat zij de afgelopen jaren aan energielasten kwijt waren, met als doel dat de verwachte energielasten voor huurders niet hoger worden dan voorheen. Daarnaast is de aansluiting op het warmtenet duurder dan op het gasnet; Ymere legt het verschil bij. “Als de energielasten wel hoger zouden worden, dan zou het niet lukken om instemming van minimaal 70 procent van de huurders te krijgen. Veel van onze huurders hebben immers andere zaken aan hun hoofd dan duurzaamheid, voor hen zijn de kosten een veel belangrijker punt.”

Investeringen

Maar hoe betaalt Ymere die extra kosten? Momenteel kan de corporatie aanspraak maken op de City Deal-subsidie van de gemeente. “Het gaat om een verschil van vijf- tot zesduizend euro per woning.” Voor Van der Laan is het wel de vraag hoe dat na verloop van tijd in andere wijken zal gaan. “De kosten liggen nu vooral bij eigenaren, zoals corporaties. In het kader van het klimaatakkoord wordt bekeken waar welke kosten komen te liggen. Ook zijn de corporaties met Nuon aan het onderzoeken hoe woningen zo goedkoop en duurzaam mogelijk van warmte kunnen worden voorzien.”
De kosten die Ymere heeft om het vastgoed te verduurzamen, zijn nu al aanzienlijk. “Wij investeren nu al per jaar tientallen miljoenen euro’s in duurzaamheid. Als we overal voor nul-op-de-meter zouden gaan, dan zouden we tot het jaar 2050 in totaal circa vier miljard euro moeten investeren,” rekent Van der Laan voor. “Om die reden hebben we gekozen voor een geleidelijke ‘no regret’ aanpak. Dat betekent dat een goede isolatie van woningen de basis is en dat we op termijn, als er wellicht nieuwe technische mogelijkheden zijn, andere duurzame installaties in kunnen zetten die goedkoper en efficiënter zijn.” Maar ook bij die geleidelijke aanpak blijft de vraag nog onbeantwoord hoe deze enorme operatie, die de energietransitie in Amsterdam is, gefinancierd moet worden.

‘Stevige regie van gemeente nodig’

Om tempo met de energietransitie te maken, is het volgens Van der Laan nodig dat de gemeente de regie naar zich toe trekt: “De gemeente is bij uitstek de partij die alle eigenaren, huurders en andere stakeholders bij elkaar kan brengen. Het is positief dat de gemeente nu per wijk de coördinatie op zich gaat nemen en zowel particulieren als bedrijven tijdens voorlichtingsavonden gaat informeren over de energietransitie.” Volgens Danielle Driessen, participatie-adviseur bij de gemeente Amsterdam, is de gemeente daar overigens in verschillende wijken in de stad al langere tijd mee bezig. “In de Banne brengen we corporaties en particuliere eigenaren bij elkaar. Vooral bij particulieren leven veel vragen over de kosten en beschikbare subsidies voor het overstappen op stadswarmte of all electric oplossingen.” Driessen benadrukt dat in het geval van De Banne de keuze voor een alternatief voor aardgas nog niet gemaakt is. Stadswarmte is volgens haar financieel haalbaar als de corporaties – en daarmee de huurders – daarvoor zouden kiezen. Bij ingrijpende renovaties moet namelijk minimaal 70 procent van de bewoners instemmen. Maar de business case wordt sterker als iedereen voor dezelfde oplossing kiest.