Energiecoaches doen goed werk in de strijd tegen energiearmoede, blijkt uit onderzoek van MIT en AMS Institute. Door toepassing van eenvoudige maatregelen kan de energierekening flink dalen en kunnen huishoudens gemiddeld meer dan 1.200 euro per jaar besparen. Maar liefst driekwart van de deelnemende huishoudens kwam als gevolg van deze aanpak uit de energiearmoede.
Uit onderzoek door Joseph Llewellyn blijkt dat de deelnemende huishoudens hun elektriciteitsverbruik met gemiddeld 33 procent verminderden. Het gasverbruik ging met 42 procent omlaag. Dit leidde tot een gemiddelde kostenbesparing van 104 euro per maand, een reductie van 53 procent. Het percentage van het inkomen dat aan energie wordt besteed, daalde van 10,1 naar 5,3 procent. Van energiearmoede is sprake als meer dan acht procent van het gezinsinkomen aan energiekosten moet worden betaald.
De uitkomsten zijn gebaseerd op maatregelen bij 167 huishoudens verspreid over Amsterdam. Tijdens huisbezoeken zijn allerlei energiebesparende wijzigingen doorgevoerd, zoals plaatsing van radiatorfolie en tochtstrips en de installatie van waterbesparende douchekoppen. Op sommige plekken is slimme technologie toegepast, zoals een real-time display die inzicht geeft in het energieverbruik en bewoners aanmoedigt om de thermostaat lager te zetten of apparaten uit te schakelen. Ook kregen bewoners praktische adviezen over energiebesparend gedrag. “Gezinnen kunnen zelf investeren in producten zoals betere isolatie van ramen of zuinigere verwarmingscomponenten. Maar voor huishoudens met een laag inkomen is dat vaak lastig: daarvoor is moeilijk geld te vinden”, aldus Joseph Llewellyn. Volgens hem komt dat vooral doordat de energiekosten vaak ‘onzichtbaar’ zijn en minder belangrijk lijken dan bijvoorbeeld voedsel en kleding. “Voor een huishouden dat geen honderd euro kan missen, zijn dit grote kosten. Energie is vaak het laatste waar mensen aan denken als ze voor andere basisbehoeften betalen. Het is iets dat je niet ziet. Het is moeilijk te veranderen”, voegt Lleweyn toe.
Het onderzoek naar de opbrengst van energie-coaching is waardevol voor de gemeente, zo meent Annoesjka Nienhuis, programmamanager Innovatie en Duurzaamheid bij de gemeente Amsterdam (gebiedsontwikkeling Zuidoost). Het levert inzichten op voor een beter energiearmoedebeleid. De onderzoekers merken daarbij wel op dat samenwerken met consumenten om hun energieverbruik te verminderen slechts één manier is om te ontsnappen aan energiearmoede. Lagere energieprijzen en energiezuiniger gebouwen kunnen eveneens helpen.
Het onderzoek is onderdeel van permanente samenwerking van het AMS Institute met de gemeente Amsterdam, TU Delft en Hogeschool van Amsterdam om wetenschap in de praktijk te brengen voor een sociale energietransitie. Het rapport heeft aanleiding gegeven tot een nieuw experiment. Gekeken wordt of de kwaliteit van gebouwen kan worden verbeterd, zonder dat de bewoners opdraaien voor de kosten. “‘We willen niet dat een huishouden geld bespaart op de energierekening als dat ook betekent dat de huur omhoog gaat, want dan hebben we de kosten van het ene item naar het andere verplaatst”, zegt Llewellyn.