In maart zijn de verkiezingen. Welke plannen voor de woningsector presenteren de gevestigde partijen? Wat hebben ze de regio Amsterdam te bieden? Over twee dingen zijn partijen van links tot rechts het eens: er moet een nationaal bouwoffensief komen en er is meer overheidsregie nodig.
De crisis op de woningmarkt heeft politiek Den Haag bereikt. Anders dan bij vorige verkiezingen is ‘wonen’ dan wel ‘volkshuisvesting’ (keuze afhankelijk van politieke kleur) een prominent onderdeel van de (concept)verkiezingsprogramma’s. “Het tekort aan betaalbare woningen heeft geleid tot torenhoge prijzen voor koophuizen en jarenlange wachtlijsten voor een huurwoning. Veel steden zijn onbetaalbaar voor jonge gezinnen en middeninkomens en ook in kleinere gemeenten is te weinig ruimte voor nieuwbouw en trekken de jongeren weg. Door het woningtekort is het aantal daklozen verdubbeld tot ruim 40.000 mensen.” Aldus de bondige analyse volgens het CDA, maar vergelijkbare teksten staan in programma’s van andere partijen.
Geen woningmarkt maar volkshuisvesting
Foutje: D66 wil scheefhuurders toch niet uitroken
De PvdA heeft een woonparagraaf vol SP-vocabulaire
Nationaal bouwoffensief
Vrijsectorhuren reguleren blijft voor de VVD vloeken in de kerk
Verhuurderheffing kan op weinig steun meer rekenen
Mobiliteit
Verhuurderheffing
De Wonen-paragraaf van Forum is een bijzonder mengsel van Haga en Baudet
Seniorenhuisvesting
Huren reguleren
GroenLinks wil de liberaliseringsgrens verhogen naar 1.300 euro
Vrijsectorhuren reguleren blijft voor de VVD vloeken in de kerk. De liberalen houden wat dat betreft hun geloof in de marktwerking: “Huren moeten omlaag door meer aanbod.”
Hypotheekrente
De hypotheekrenteaftrek is geen groot verkiezingsonderwerp meer. De VVD negeert het hele onderwerp. Dat betekent niet dat het H-woord bij de formatie ongenoemd zal blijven. D66 wil van de hele aftrek af in ruil voor een lagere inkomstenbelasting; PvdA en CU willen de aftrek sneller afbouwen. Daarvoor in de plaats zou dan de helft aflossingsvrij mogen worden geleend en/of de aflossingstermijn worden verlengd naar veertig jaar (PvdA). De SP wil de aftrek afbouwen boven de 350.000 euro; BIJ1 wil de aftrek afschaffen. PVV en Forum blijven bij het oude VVD-standpunt: handen af van de hypotheekrenteaftrek. DENK wil in Nederland de rentevrije hypotheek introduceren, speciaal gericht op mensen die religieuze bezwaren hebben tegen rente.
Koopstarters helpen
Bij veel partijen leeft het besef dat veel mensen een koopwoning willen, maar dat de hoge prijzen een onoverkomelijke drempel vormen. Maar ja, hoe zorg je voor betaalbare koopwoningen? Een van de ideeën om starters te helpen, komt uit de oude doos: de Premie-A-woning. PvdA en CDA willen weer een kooppremie voor de eerste nieuwbouwwoning. Bij verkoop vloeit een deel van de winst terug naar de overheid. De PvdA wil ook de ‘sociale huurkoop’ nieuw leven inblazen en de CU komt met de moderne variant 'koop-later'. JA21 wil dat corporaties hun huurders helpen bij het verwerven van hun woning: "Eigenwoningbezit dient te worden gestimuleerd".
Opvallende punten
Dat de PVV geen sociale huurwoningen beschikbaar wil stellen voor statushouders zal niemand nog verrassen. En ook JA21 en Forum willen af van de huisvestingsplicht voor gemeenten van statushouders. De Wonen-paragraaf van Forum is trouwens een bijzonder mengsel van Haga en Baudet, waarin enerzijds de woningbezitter zo min mogelijk wordt lastig gevallen door regels en verplichtingen en anderzijds wordt gefulmineerd tegen 'modernistische architecten en ideologieën die de onovertroffen schoonheid van onze Europese stedenbouw verkwanselen'. DENK wil een vergunningsysteem voor makelaars, zodat die uit hun beroep kunnen worden gezet als ze discrimeren. De partij onderscheidt zich ook met de proefballon voor een rentevrije hypotheek. BIJ1 zet zijn antidiscriminatie-agenda door tot de woningmarkt, met als bijzonderheid een beroepsverbod voor makelaars, bemiddelaars of verhuurders die discrimineren.
Opvallend is de bocht die D66 gemaakt heeft wat betreft scheefhuurders. In haar conceptprogramma wilde de partij deze huurders nog op een onbarmhartige manier uitroken door huishoudens die twee jaar op rij meer verdienen dan de inkomensgrens voor sociale huur direct een marktconforme huur te laten betalen. Inmiddels klinkt het een stuk milder: scheefwoners gaan "geleidelijk een marktconforme huurprijs betalen.” Dat lijkt erg op de huidige praktijk van de inkomensafhankelijke huurverhoging.
In de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen lichten we er in een serie afleveringen per partij een of enkele opvallende punten uit, met de woordvoerder van dienst. We laten ook steeds een veronderstelde criticaster reageren. Per week komt er een aflevering bij.
Reactie van Sijas Akkerman (Natuur en Milieufederatie NH): Er zijn nog voldoende mogelijkheden in de bestaande bebouwing"
|
Reactie Nelleke Lindhout (FAH): 'Dat doen we al. Schaf liever de verhuurderheffing af'
Reactie van Frank van Blokland (IVBN): "Dat wordt het einde van de vrije huursector" |
- Fred van der Molen