Image
Het kabinet heeft op Prinsjesdag aangekondigd het woningtekort te willen aanpakken, maar ondergraaft ondertussen met extra heffingen het investeringsvermogen van de woningcorporaties, nog altijd een belangrijke leverancier van huizen. Het kabinet ziet de grootste opgave in het vergroten van het aantal middenhuurwoningen (700-1000 euro).
Het kabinet wil de jaarlijkse woningproductie flink opvoeren, naar zo'n 75.000 woningen. Dat vraagt een inspanning van alle partijen, wordt er bij gezegd. Minister Ollongren had eerder in haar plannen haar hoop mede gesteld op de woningcorporaties. Die hadden toegezegd hun nieuwbouwproductie flink op te voeren. Bovendien moeten de corporaties een voortrekkersrol gaan spelen bij de verduurzaming en het aardgasvrij maken van het Nederlandse woningbezit.
75.000 nieuwbouwwoningen per jaar is zeer ambitieus. In 2017 werden ruim 62.000 nieuwbouwwoningen toegevoegd aan de woningvoorraad, de hoogste productie in acht jaar, maar nog altijd 20 procent lager dan het gemiddelde aantal van de periode voor de crisis. Gelet op het aantal verstrekte bouwvergunningen ziet het er niet naar uit dat de productie de komende jaren groeit naar het gewenste aantal. Er is een aantal belemmerende factoren, zoals het tekort aan vaklui en stijgende bouwprijzen. En uit de Rijksbegroting blijkt bovendien dat het kabinet de woningcorporaties financieel verder afknijpt. Dat waren in de periode 2000-2007 de partijen die veruit de meeste woningen bouwden.
De woningcorporaties krijgen wel een structurele tegemoetkoming van 100 miljoen euro en een mogelijke korting van 100 miljoen euro in ruil voor investeringen in duurzaamheid. Maar die 'kortingen' worden meer dan volledig ongedaan gemaakt door de stijgende WOZ, waardoor de corporaties defacto zo'n 1,7 miljard euro per jaar blijven afdragen. Bovendien komt er een nieuwe belasting aan: ATAD. Deze heffing is bedoeld om belastingontwijking van multinationals te ontmoedigen, maar raakt de corporaties vol in de flank. Het kost ze jaarlijks zo'n 300 miljoen euro. De sociale verhuurders moeten straks wel vier tot vijf maanden huur direct doorsluizen naar Den Haag. Het kabinet is niet van plan ze vrijstelling te geven voor de nieuwe heffing, die Europa voor een ander doel heeft ontwikkeld.
“De belastingplannen van het kabinet zijn desastreus voor de nieuwbouw van sociale woningen”, reageerde Marnix Norder van de corporatiekoepel Aedes gisteren. Op de site van de Aedes geven corporaties inzicht wat de ATAD-belasting (Anti-Tax Avoidance Directive) voor hen betekent. Amsterdamse corporaties moeten daardoor 10 procent van hun nieuwbouwplannen schrappen, aldus AFWC-directeur Egbert de Vries. "In totaal krijgen onze leden in 2022 een extra belasting van 30 miljoen euro per jaar". In Flevoland zeggen zeven corporaties 1.450 minder woningen te kunnen bouwen of 5.000 minder kunnen verduurzamen.
Belastingmaatregelen woningcorporatiesVerduurzaming: Er komt een nieuwe heffingsvermindering voor verduurzaming van 100 miljoen euro structureel vanaf 2022. Voor de jaren daarvoor is in totaal 150 miljoen euro beschikbaar. Woningen die onder de verhuurderheffing vallen en met minimaal 3 energie-indexstappen verbeterd worden naar een maximale energie-index van 1,4, komen in aanmerking voor deze heffingsvermindering. Deze maatregel gaat naar verwachting in in het voorjaar van 2019. ATAD: In het wetsvoorstel ATAD is een aparte paragraaf over de gevolgen voor woningcorporaties opgenomen waarbij het kabinet een lastenverlichting presenteert voor woningcorporaties tijdens deze kabinetsperiode. Dit is volgens Aedes gebaseerd op verouderde aannames. Aedes stelt dat de heffing de corporaties jaarlijks zo'n 300 miljoen euro gaat kosten. Verhuurderheffing: Het kabinet geeft een tegemoetkoming aan woningcorporaties voor toegenomen belastinguitgaven van 100 miljoen euro structureel. Dit betekent een tariefsverlaging van de verhuurderheffing van 0,03 procent (van 0,591 naar 0,561 procent in 2019). Omdat de verhuurderheffing is gebaseerd op de WOZ zal de heffing in populaire gebieden zoals de regio Amsterdam defacto toch nog toenemen. Vennootschapsbelasting: Het tarief gaat van 25 procent naar 22,25 procent. De tariefsverlaging valt kleiner uit vanwege het afschaffen van de dividendbelasting. De verlaging leidt volgens Aedes tot ongeveer 100 miljoen euro minder VPB-last; van 600 naar 500 miljoen euro (excl. ATAD). Volgens Aedes betalen de woningcorporaties in 2019 per saldo een half miljard meer. (Bron: o.a Aedes) |