De Amsterdamse woningcorporaties, gemeente en huurderskoepels hebben de Monitor samenwerkingsafspraken 2020 t/m 2023 gepresenteerd. Daaruit blijkt dat de corporaties vrijwel alle doelen hebben behaald. Alleen de nieuwbouwproductie bleef achter, waardoor ook de gewenste groei van de sociale voorraad achter bleef bij de doelstelling. Op duurzaamheidsvlak is soms bijna dubbel zoveel resultaat geboekt als was afgesproken. Over de gehele periode is de sociale huurvoorraad gegroeid met 2.095 woningen.
De vierjaarlijkse prestatieafspraken - in de hoofdstad Samenwerkingsafspraken genoemd - bevatten in Amsterdam doelstellingen op een groot aantal terreinen. Van het huisvesten van kwetsbare groepen, het plaatsen van zonnepanelen tot het toevoegen van nieuwbouwwoningen. Bij het opstellen van de Samenwerkingsafspraken eind 2019 was de belangrijkste insteek om een einde te maken aan de afname van de sociale woningvoorraad in Amsterdam. Die gewenste trendbreuk is gerealiseerd. Vanaf 2021 is de groei ingezet en in totaal zijn er in de afgelopen vier jaar netto 2.095 zelfstandige sociale huurwoningen bijgekomen. Dat de als doel gestelde toename met 3.000 woningen niet is gehaald wijten de Amsterdamse corporaties aan allerlei onvoorziene vertragingen: "Door knelpunten in de bouwsector en bij de aansluiting op nutsvoorzieningen is de oplevering van circa duizend woningen vertraagd. In 2024 komen ze er alsnog."
Anne-Jo Visser, directeur van de Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties (AFWC) is blij dat ze zoveel wel voor elkaar hebben gekregen deze afgelopen jaren: "Met de energiecrisis, de pandemie en een bouwsector die grotendeels stilviel, was dat zeker geen eenvoudige opgave. Het geeft aan dat we er in deze stad echt alles aan doen om zoveel mogelijk mensen goed en betaalbaar te laten wonen”
Verduurzaming
Wat opvalt is dat de afgesproken duurzaamheidsdoelen voor de periode 2020 t/m 2023 allemaal zijn behaald. Halverwege de beleidsperiode was er op sommige onderdelen nog een flinke achterstand. Uit 2023 blijkt de CO2-uitstoot gedaald met 14,4 procent ten opzichte van het peiljaar 2019 (doelstelling was 9%). Corporaties hebben 3.503 woningen van het gas afgehaald (doelstelling was 2.000) en 28,2 megawatt aan zonne-energie geïnstalleerd (doelstelling was 15 MW). Veel bestaande woningen zijn een stuk energiezuiniger geworden; er zijn 53.395 labelstappen gezet (doelstelling was 50.000).
Met name het afgelopen kalenderjaar hebben de corporaties een versnelling in gang gezet. Het afschaffen van de verhuurderheffing, de nationale prestatieafspraken (NPA) en een inhaalslag in de administratieve verwerking van uitgevoerde werkzaamheden droegen hieraan bij. In 2023 is verder ook een meerjarige gezamenlijke schimmelaanpak opgesteld en ingezet, die de komende tijd wordt geëvalueerd en verbeterd.
Nieuwe ronde
Inmiddels is gestart met een nieuwe afsprakenperiode 2024 t/m 2027. Op basis van de ervaringen in de afgelopen vier jaar is in de nieuwe periode gekozen voor afspraken met een bandbreedte. Visser: "Daarmee maken we duidelijk dat de haalbaarheid van de beoogde resultaten deels afhangt van omstandigheden waar we maar gedeeltelijk invloed op hebben. Komende periode gaan de Amsterdamse corporaties fors meer investeren. Daarbij lopen corporaties tegen hun financiële grenzen aan. We blijven ambitieus maar het is belangrijk dat we met z’n allen ook realistisch zijn."