Amsterdam gaat experimenteren met een andere vorm van gronduitgifte. Ontwikkelaars krijgen de mogelijkheid tegen een eenmalige vergoeding een optie te nemen op de grond in erfpacht. De optie vervalt automatisch, indien de ontwikkelaar de grond niet binnen de afgesproken termijn afneemt. De gemeente verwacht zo eerder impasses in de ontwikkeling van de stad te kunnen voorkomen.
In de huidige nieuwbouwcontracten is doorgaans een plicht tot afname van de grond opgenomen. Toch ontstaan er volgens wethouder Van Poelgeest van Grondzaken regelmatig vertragingen. Er is immers geen bouwplicht. Komt de ontwikkelaar de afnameplicht niet na, dan wordt door hem een reserveringsvergoeding betaald. Voor de ontwikkelaar een ideale manier om in afwachting van betere tijden zijn positie te behouden, maar de stad schiet er door het uitblijven van bouwactiviteiten niets mee op. Dan moet de gemeente het contract ontbinden, maar dat is juridisch ingewikkeld en erg tijdrovend. Het werken met opties heeft als voordeel dat geen ontbindingsprocedure nodig is. Als de grond niet binnen de afgesproken tijd wordt afgenomen, dan vervalt de optie automatisch. En heeft de gemeente de vrijheid de grond aan iemand anders uit te geven. Of om het plan aan te passen.
Van Poelgeest ziet ook een voordeel voor ontwikkelaars. De omvang van de investeringen is beperkt. Mocht bijvoorbeeld de voorverkoop van een woningbouwproject niet lukken, dan kunnen partijen makkelijk van elkaar af. OCP, een combinatie van Bouwfonds, Ymere en Stadgenoot, heeft als eerste een dergelijk contract afgesloten. Het betreft het gewijzigde plan voor de bebouwing van het oostelijke deel van Oostpoort in Amsterdam-Oost. Daar worden veel minder appartementen en meer grondgebonden woningen gebouwd. Mocht de koopmarkt onvoldoende vraag etaleren, dan kan OCP zich van het plan ontdoen. En staat het de gemeente vrij met een andere ontwikkelaar het terrein van de voormalige Oostergasfabriek tot bloei te brengen.