Nederlandse woningcorporaties zijn in 2013 bij 6980 huishoudens overgegaan tot huisuitzetting. Dat is 8 procent meer dan in 2012 en ruim 18 procent meer dan in 2009 (5900 huisuitzettingen). 

Dan Amsterdam: jaar op jaar neemt daar het aantal ontruimingen af. Volgens  cijfers van Boedelbeheer werden in 2013 nog 800 woningen ontruimd tegenover 1401 in 2005. Het aantal corporatiewoningen daarvan neemt overigens sinds 2011 niet verder af: 634 in 2011 tegenover 631 in 2013, met een kleine oprisping in 2012: 644 huisuitzettingen.

Als belangrijkste reden voor de afwijkende ontwikkeling in Amsterdam wordt de Vroeg Eropaf-methodiek genoemd. Deze organisatie krijgt behalve meldingen van corporaties jaarlijks ook zo’n 8.000 meldingen van energiebedrijven, zorgverzekeraar Agis en de Amsterdamse belastingdienst (DBGA). Op deze manier komen ook huurders van vrije sector huurwoningen in een vroeg stadium in beeld. 

Zuidoost uit de pas

In stadsdeel Zuidoost worden al jaren relatief de meeste corporatiewoningen ontruimd, afgezet tegenover het totale corporatiebezit. Bovendien steeg het aantal ontruimingen daar in 2013 explosief met 43 procent, waardoor daar ook in aantallen veruit de meeste woningen werden ontruimd. Volgens projectleider Jan Siebols van VroegEropaf wordt deze sterke toename gedeeltelijk veroorzaakt doordat relatief veel ‘noodhuurders’ in Zuidoost onderdak vinden. Na een incident (zoals relatiebreuk) is veelal uitsluitend in Zuidoost huurruimte beschikbaar. Deze groep is financieel kwetsbaar.

De meeste ontruimingen in Amsterdam zijn het gevolg van huurschuld (68%). Andere redenen zijn wietteelt, onderverhuur/woonfraude en overlast. 

Huurders van vrije sector corporatiewoningen worden relatief vaker op straat gezet dan sociale huurders. Wel vier keer zo vaak zelfs. Corporaties treden in dit segment strenger op tegen huurachterstand. Ze verhuurden in 2013 een kleine drieduizend woningen in de vrije sector; daarvan werd zo’n 1,6 procent ontruimd. Van het totaal aantal ontruimde corporatiewoningen zat ruim 8 procent in de vrije huursector.

Vroeg Eropaf

Uitzetting kan pas plaatsvinden na een gerechtelijke uitspraak. Maar ook na een vonnis weten corporaties volgens Aedes-onderzoek in 70 procent van de gevallen alsnog een regeling met huurders te treffen en zo huisuitzetting te voorkomen. Tenminste, als het om huurachterstand gaat; bij woonfraude of wietteelt volgt als regel ontruiming.

Bij huurachterstand is het zaak er snel bij te zijn. Als het Amsterdamse corporaties zelf niet lukt in contact te komen met de huurder, dragen ze het ‘geval’ bij twee maanden huurachterstand over aan Vroeg Eropaf. Een maatschappelijk werker probeert vervolgens in contact te treden met de huurder, de reden van de achterstand te achterhalen en te helpen bij het zoeken van een uitweg. In de meeste gevallen is een schuldhulpverleningstraject onderdeel van de geboden oplossing.

Alle corporaties participeren sinds 2008 in dit samenwerkingsverband met gemeente en maatschappelijke instellingen. Inmiddels maken ook zorgverzekeraar Agis, de energiemaatschappijen en de gemeentelijke belastingdienst gebruik van Vroeg Eropaf.

Brongegevens afkomstig van AFWC/Boedelbeheer en Aedes. Bewerking NUL20