In het concept van het stedenbouwkundig plan uit 2010 was nog sprake van 6.400 woningen. Door de enorme druk op de woningmarkt in Amsterdam is besloten tot een verdichting, met behoud van het blauw-groene karakter van de nieuwe wijk. Er wordt nu gemikt op 8.000 woningen, huisvesting voor zo’n 20.000 bewoners.
Die verdichting zal vooral haar beslag vinden in de Pampusbuurt. Daar ligt de nadruk meer op gestapelde bouw. De zuidelijke Muiderbuurt daarentegen is “meer ontspannen”, zo staat te lezen in het plan dat tot eind januari ter inzage lag. Hier is meer ruimte voor grondgebonden woningen. Buiteneiland, het als laatste te realiseren eiland van de kunstmatige archipel IJburg, zou dan weer vrijwel onbebouwd kunnen blijven en voornamelijk kunnen dienen voor recreatieve voorzieningen.

Scholen

Strandeiland is met name bedoeld voor gezinnen, al wordt er ook gebouwd voor eenpersoonshuishoudens, van jongeren tot senioren. Vanwege de rijke kinderschare die er wordt verwacht, is het belangrijk dat er tijdig scholen worden opgeleverd. De plannenmakers hebben hiermee lering getrokken uit de ontwikkeling van de eerste fase van IJburg. Ze hameren ook op het belang van het tijdig ontwikkelen van commerciële voorzieningen, in de plinten van de gebouwen.
Het stedenbouwkundig plan moet nog worden uitgewerkt, maar één uitgangspunt is in ieder geval vastgelegd: de formule 40-40-20; 40 procent sociale huur, 40 procent middeldure huur en koop en 20 procent dure koop.

Bereikbaarheid

De geplande verdichting stelt hogere eisen aan de ontsluiting van de nieuwe wijk, toch al geen thema waarin IJburg uitblinkt. Ondanks de grote afstand naar de rest van de stad hebben de plannenmakers deels hun hoop gevestigd op de fiets - vooral de elektrische fiets. Verder wordt de IJtram tussen het Centraal Station en IJburg met een bocht doorgetrokken het nieuwe eiland op. Daarnaast is er een tweede hoogwaardige OV-verbinding (tram) over de Amsterdamsebrug ingetekend naar de rest van Amsterdam-Oost. En dan zijn er nog twee snelle busverbindingen naar treinstations: buslijn 66 naar Station Bijlmer Arena en een busverbinding met Station Weesp.
De autobereikbaarheid vormt op zijn minst een ‘uitdaging’. Het is nu tijdens de spits al filerijden op de IJburglaan, ondanks de tweede ontsluiting naar de A1. Daar zal nog flink aan moeten worden gesleuteld.
En dan is er nog de veelbesproken IJmeerlijn naar Almere. Om kort te zijn: die wordt niet middellange termijn verwacht. Wel wordt er een reservering voor aangebracht op Strandeiland. De kansen voor waterverbindingen worden verkend, maar die zullen dan vooral een recreatieve functie hebben; de Oranjesluizen blijven een hindernis voor een snelle verbinding.
Strandeiland heette eerst in de plannen Middeneiland. Net als de andere eilanden heeft het nu een naam die de eigen functie weergeeft. Waterrecreatie speelt een belangrijke rol op het eiland. Het grote stadsstrand en het kleinere natuurstrand vormen een deel van het decor hiervoor.