WiA 2019 Buurttevredenheidsscores |
|---|
(klik op figuur voor vergroting) Amsterdam 7,5 Hoogste: Waterland, Nieuwendammerdijk en Buiksloterdijk (8,6) Laagste: De Kolenkit Noord: 6,0 Ten opzichte van 2017: Grote stijgers : Indische Buurt-West (+0,4; 8,0), De Omval/Overamstel (+0,4; 7,0), Tuindorp Oostzaan (+0,4; 7,4), IJsselbuurt (+0,4; 8,0) Grote dalers: Zuid-Pijp (-0,3) en Oostelijke Eilanden/Kadijken (-0,2) Gebieden (22):
Beste score: Oud-Zuid 8,3
Minste score: Geuzenveld-Slotermeer 6,4 Stadsbrede ergernis: vervuiling |
klik op de foto voor vergroting en meer foto's
Amsterdam behoort volgens allerlei lijstjes tot de aantrekkelijkste steden ter wereld. En ook volgens Amsterdammers zelf kan hun buurt er goed mee door. Dat blijkt steevast uit het tweejaarlijkse onderzoek Wonen in Amsterdam (WiA). Bewoners geven in 2019 net als twee jaar eerder gemiddeld een 7,5 voor hun buurt. Let wel: prangende grootstedelijke problemen rond de betaalbaarheid en beschikbaarheid van woonruimte dringen niet door in dit soort scores over buurttevredenheid, wel de overlast van drukte en toerisme. Het is dan ook niet vreemd dat juist in het centrum de leefbaarheidscijfers dalen sinds 2011: van 8,1 naar 7,8. Deze afnemende waardering beperkt zich niet alleen meer tot bewoners van de Burgwallen, maar raakt ook de westelijke grachtengordel tot de Jordaan. In het gebied binnen de Burgwallen is de leefbaarheidsscore tot beneden het stedelijk gemiddelde gezakt. Dat komt niet alleen door overlast van 'andere mensen' en de afnemende sociale cohesie, maar de Burgwalbewoner ergert zich ook groen en geel aan de vervuiling (<4,5). De bewoners in dit gebied vrezen ook - net als twee jaar terug - voor verdere verslechtering. Er is kortom wel wat aan de hand in Centrum. Het gemiddelde waarderingscijfer voor de eigen buurt is op stadsdeelniveau nog altijd bovengemiddeld, maar daalt langzaam maar gestaag.
Oost in de lift
Het buurtrapportcijfer varieert in 2019 op wijkniveau van een 6,4 in Geuzenveld-Slotermeer tot een 8,3 in Oud-Zuid. Centrum en Zuid zijn vanaf het eerste onderzoek in 2001 gewend aan hoge scores, terwijl de buurtwaardering in Oost en grote delen van West (Westerpark, Oud-West, De Baarsjes) in de loop der jaren hetzelfde niveau heeft weten aan te tikken als Centrum.
Sinds 2011 zijn er geen wijken meer met een onvoldoende op buurttevredenheid. Gebieden met voormalige Vogelaarwijken in Oud-Oost en de Indische Buurt, zitten inmiddels al tegen de acht aan. Twee jaar terug stelden we al vast dat de meeste wijken die van 2005 tot 2017 meer dan één punt stegen in stedelijke vernieuwingsgebieden liggen: vijf in stadsdeel West, vier in Oost, één in Zuidoost (Bijlmer Centrum), één in Noord (IJplein-Vogelbuurt) en één in Nieuw-West (Overtoomse Veld). Opmerkelijk is dat de laatste twee jaar de buurttevredenheid in grote delen van Zuidoost flink is gestegen. Omgekeerd lijken juist wijken waar de vernieuwing tijdens de crisis is gestagneerd, slecht te scoren. Dat geldt bij uitstek voor Slotermeer.
Vervuiling
De leefbaarheidsscore bevat vier categorieën: schoon, heel, veilig en prettig samenwonen. Veel Amsterdammers geven hun buurt gemiddeld een ruime voldoende. Maar er is wel één breed gedeelde ergernis: vuil. De grote vraag: wordt de stad viezer, of worden de bewoners kritischer?
Tussen 2017 en 2019 is in ieder geval de ervaren overlast door vervuiling fors toegenomen, een terugval met -0,3 naar 5,9. Slechts drie wijken scoren hoger dan een 7: Oost Middenmeer (Watergraafsmeer), Oostelijk Havengebied en de wijk Nellestein in Zuidoost. De laagste scores worden net zoals in 2017 behaald in de Burgwallen Oude en Nieuwe Zijde. Donkerrood (=onvoldoende) kleurt het ook in grote delen van Nieuw-West (zie Barometer op achterpagina). In 2017 was er nog maar één wijk met een score lager dan 5, nu zijn dat er vijf.
Nieuw-West blijft achter, bewoners Centrum in mineur
Maar eigenlijk blijft een fors deel van Nieuw-West achter. Weliswaar zijn alle onvoldoendes op wijkniveau uit de beginjaren van deze eeuw verdwenen, maar sinds de eerste meting in 2001 is de gemiddelde buurttevredenheid met slechts 0,2 punt gestegen, naar een 6,8 in 2019. Andere stadsdelen met eenzelfde of lagere score in 2001 zijn meer gestegen. Zo steeg stadsdeel West van een 6,4 naar een 7,7 en stadsdeel Zuidoost van een 6,5 naar een 7,1 in 2019. Ook de naoorlogse wijken in stadsdeel Noord laten sinds 2001 een positievere ontwikkeling zien dan die in Nieuw-West.
Op wijkniveau ziet men dat naast wijken in Geuzenveld-Slotermeer ook De Punt en Westlandgracht achterblijven. Op indicatoren als de omgang tussen verschillende groepen mensen, betrokkenheid buurtbewoners, veiligheid en overlast van criminaliteit blijven de scores daar ver onder het Amsterdamse gemiddelde. Bewoners van De Punt (Osdorp) ervaren de meeste overlast van criminaliteit van alle Amsterdammers. De laagste buurtwaardering krijgt de wijk Kolenkit Noord (6,0) in stadsdeel West met - jawel - de Akbarstraat.
Veelzeggend is dat alle wijken waar het tevredenheidscijfer de laatste tien jaar is gedaald in Centrum liggen, vooral in beide Burgwallen.
De drie wijken met de hoogste tevredenheid zijn De Apollobuurt (8,5), de Museumpleinbuurt (8,5) en de combinatie van Waterland/Nieuwendammerdijk en Buiksloterdijk (8,6) in Noord. Deze drie wijken scoren al sinds het begin van de meting het hoogste. Binnen stadsdeel Noord lopen per wijk niet alleen de waarderingen flink uiteen, maar vallen ook contrasterende ontwikkelingen op. Zo stijgt de buurtwaardering in Tuindorp Oostzaan, terwijl Tuindorp Nieuwendam en Tuindorp Buiksloot zich op onderdelen juist negatief ontwikkelen.
Hoe leefbaar is Amsterdam?
Voor deze 'buurtevredenheidsscores' in Wonen in Amsterdam 2019 worden indicatoren gebruikt die vallen in de categorieën Schoon, Heel en Veilig. Bij het WiA-onderzoek zijn daar vragen die vallen onder de noemer 'Prettig Samenleven' aan toegevoegd.
Schoon
Straatvuil blijkt een grote ergernis van veel Amsterdammers. Tussen 2017 en 2019 is de overlast door vervuiling bovendien enorm toegenomen. Het stedelijke rapportcijfer is met 0,3 gezakt naar 5,9. Een 7 en hoger vinden we slechts in twee wijken in Oost - Middenmeer (Watergraafsmeer) en Oostelijk Havengebied - en Nellestein bij de Gaasperplas in Zuidoost. Getuige de scores ergeren de bewoners van de wijken Burgwallen Oude Zijde (4,2) en Nieuwe Zijde (4,4) zich groen en geel aan de vervuiling. In 2017 was er nog maar één wijk met een score lager dan 5, nu zijn dat vijf: naast beide Burgwallen zijn dat Bosleeuw (West; 4,7), Overtoomse Veld (Nieuw-West; 4,7) en Slotermeer-Noordoost (Nieuw-West; 4,9).
Veilig
In elf wijken geven bewoners een cijfer onder de 6 bij de vraag of men overlast ondervindt van criminaliteit. Hiervan liggen er negen in Nieuw-West, met de wijk De Punt (Osdorp) als laagste (5,4). Buiten Nieuw-West hebben Indische Buurt-Oost en Waterlandpleinbuurt een cijfer lager dan 6. In Zuid wordt met een gemiddelde score van 7,3 weinig overlast van criminaliteit gemeld; alleen de Zuid-Pijp (met de Diamantbuurt) scoort met 6,8 beneden de 7.
De scores over veiligheid en veiligheidsgevoel hangen sterk samen met het totaaloordeel over de buurttevredenheid in een wijk. Bij WiA werd ook gevraagd naar hoe veilig men zich 's avonds voelt in de buurt. Dat valt mee. Het stedelijk gemiddelde komt uit op 7,3. Niet verrassend komt ook hier Nieuw-West het slechtste uit, met het laagste cijfer voor De Punt (5,9).
Kort door de bocht: hoe verder uit het centrum en Zuid, hoe onveiliger bewoners zich voelen. Met natuurlijk de nodige uitzonderingen, zoals de duidelijk lagere scores in Burgwallen Nieuwe Zijde en hoge scores in de Watergraafsmeer en … Driemond (8,6). Daar voelen bewoners zich superveilig.
Prettig samenleven
In iedere wijk wordt de omgang tussen verschillende groepen mensen met een voldoende beoordeeld. Dit was ook het geval in 2015 en 2017. De twee laagst scorende wijken zijn Slotermeer Noordoost (6,1) en De Kolenkit Noord (6,2).
Zeven van de tien slechtst scorende wijken liggen in Nieuw-West.
Maar de sterke dalers liggen elders, in het Centrum met de wijken Burgwallen Nieuwe Zijde (-0,5; 6,4) en Oostelijke Eilanden (-0,3; 6,4). Twee andere dalers zijn Zuid-Pijp (-0,3) en Banne Buiksloot in Noord (-0,4).
Steeds positiever worden bewoners van Stadsdeel Oost over hun buurt, ook wat betreft de omgang met met andere soorten mensen. De grootste stijger is Indische Buurt West (+0,5). De naastliggende wijk Dapperbuurt stijgt ook van een 6,9 naar een 7,2. Net als veiligheid is de omgang tussen verschillende groepen mensen een goede indicator voor het totaaloordeel van de buurttevredenheid.
We hebben vier buurten met opvallende uitslagen nader bekeken.
Bewoners Burgwallen zijn overlast van toeristen zat (De Burgwallen: 4,7 voor overlast, 4,2 voor vervuiling)
Geen plofkraken zou veel schelen (Geuzenveld-Slotermeer: laagste score 6,4)
Jonge gezinnen verhogen de leefbaarheid (Tuindorp Oostzaan, sterkste stijger +0,4)
Verbazing over grote daling leefbaarheidsscore (Diamantbuurt: sterkste daler, -0,3)
Meer info
Wonen in Amsterdam - zo zit hetWonen in Amsterdam (WiA) wordt uitgevoerd door OIS in opdracht van de gemeente Amsterdam en de Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties. Gemiddeld werken zo'n 18.000 Amsterdammers mee; daarmee zijn de gegevens tot op wijk- en soms zelfs buurtniveau betrouwbaar. Vanaf 2001 worden in WiA ook vragen opgenomen over de leefbaarheid – over schoon, heel, veilig en ‘prettig samenleven’. Net als de overige WiA-onderdelen wordt ook het Leefbaarheidsonderzoek op het niveau van de Metropoolregio Amsterdam uitgevoerd. Daarover publiceert NUL20 binnenkort. Alle factsheets en rapportages over Wonen in Amsterdam zijn te downloaden vanaf de sites van de AFWC en de gemeente Amsterdam: |
|
