Binnen vijf jaar moeten er in Amsterdam 2000 seniorenwoningen in 'zelfstandig geclusterde woonvormen' bijkomen. Een intentieovereenkomst met deze strekking heeft een brede coalitie van woningcorporaties, commerciële vastgoedpartijen en zorgaanbieders vandaag ondertekend. Het gaat om de realisatie van collectieve woonvormen van minimaal vijf zelfstandige appartementen met (gemeenschappelijke) voorzieningen in de nabijheid. De clusterwoningen zijn bedoeld voor 55-plussers die al een woning in Amsterdam hebben. De (ver)nieuwbouw leidt dus ook tot doorstroming.
Amsterdam heeft een relatief jonge bevolking, maar vergrijst ook. Het aantal 75-plussers zal tussen 2019 en 2030 naar verwachting toenemen van circa 42.000 mensen naar 66.000 mensen. Met het sluiten van de bejaardenhuizen werd het nieuwe normaal dat senioren zolang mogelijk 'thuis' blijven wonen, maar lang niet iedereen wil dat. Bovendien zijn lang niet alle woningen in de hoofdstad daarvoor geschikt. Voor Janhuib Blans, voorzitter van bewonersvereniging Makroon, waren de vijf trappen van zijn vorige woning hartje centrum bijvoorbeeld reden om naar De Makroon te verhuizen. Wat de oud-provo daar aansprak waren de mogelijkheden voor zelforganisatie: "Hier woont een generatie die gewend is dingen zelf te organiseren. Dat doen we ook, van allerlei sociale dingen tot onderhandelen over de servicekosten." Uitermate belangrijk bij dergelijke collectieve woonvormen is volgens hem een goede mix in leeftijden, zodat er voldoende vrijwilligers zijn om taken uit te voeren en burenhulp te leveren.
Wethouder Laurens Ivens is blij dat zoveel partijen er nu de schouders eronder zetten. Er zijn volgens hem zoveel woonwensen als er ouderen zijn, maar "in het hele land gonst ook de wens" naar geclusterde woonvormen. De gemeente heeft nu zo'n vijftien potentiële locaties in de stad in kaart gebracht waar mogelijkheden zijn om dergelijke complexen te (ver)bouwen. Uitgangspunt bij de realisatie van deze complexen is dat deze past bij de behoefte en inkomenspositie van ouderen en bij de bevolkingsopbouw van het gebied. Eelco Damen, voormalig topman van Cordaan, heeft namens de gemeente als verkenner de mogelijkheden afgetast bij woningcorporaties, commerciële vastgoedpartijen en zorgaanbieders. Hij ontmoette een enorm enthousiasme om de schouders eronder te zetten, maar waarschuwt gelijktijdig voor de complexiteit om dergelijke voorzieningen te realiseren. Daarbij moeten diverse gemeentelijke afdelingen, corporaties, marktpartijen, zorgpartijen en groepen potentiële initiatiefnemers er met elkaar uitkomen. "En 2000 woningen in aanbouw nemen voor 2025 zou al fantastisch zijn, maar er zijn er fors meer nodig." Een geweldig vraagstuk vormt volgens hem de groeiende groep ouderen met een migratieachtergrond.
Van de 2000 beoogde woningen zou de helft in het sociale huursegment moeten gaan vallen, 500 in de middeldure en 500 in de dure koop of huur.
Wie gaat die woningen realiseren?
Aantal woningen | Marktsegment | Wie bouwt? |
1.000 | sociale huur | corporaties |
500 | middeldure huur | ontwikkelaars |
500 | dure huur of koop | ontwikkelaars |
2.000 |