De nieuwbouwproductie van koopwoningen blijft in Nederland zover achter bij de potentiële vraag, dat de doorstroming in de bestaande woningvoorraad stagneert. Het aantal te koop staande koopwoningen daalt hierdoor snel, met als gevolg een afnemende groei van het aantal verkochte woningen. Zo blijkt uit de Monitor Koopwoningmarkt over het tweede kwartaal 2017.
Volgens het Expertisecentrum Woningwaarde van het OTB, onderdeel van de Faculteit Bouwkunde, Technische Universiteit Delft, komt de nieuwbouwmarkt nog steeds niet echt los. Na de opwaartse trend in het aantal verkochte nieuwbouwkoopwoningen tussen medio 2013 en medio 2015, is er de laatste twee jaar eerder sprake van een dalende tendens. Naast het afnemende aantal nieuw aangeboden woningen, neemt ook het aantal verkochte en opgeleverde woningen sinds de laatste twee kwartelen af; de pijplijn wordt langzaam kleiner. De nieuwbouwproductie blijft ver achter bij de uitbreidingsbehoefte van zo’n 15.000 koopwoningen per kwartaal.
Bovendien leidt dit gebrek aan primair woningaanbod tot een stagnatie van de doorstroming op de markt van bestaande koopwoningen. Het aantal te koop staande woningen neemt al ruim een jaar steeds verder af en de verkoopprijzen blijven stijgen. Door de aanhoudende koopprijsstijging neemt vooral voor instromers de betaalbaarheid van koopwoningen af. Dit zet het vertrouwen in de koopwoningmarkt onder druk. Daardoor wordt volgens het Expertisecentrum de doorstroming op de markt van bestaande koopwoningen niet alleen beperkt door gebrek aan woningaanbod aan de ‘bovenkant van de markt’, maar ook door een gebrek aan instroom aan de ‘onderkant’.