Tot en met 2023 komen er in Amsterdam netto minimaal 3.000 sociale corporatiewoningen bij. Dat hebben gemeenten, woningcorporaties en huurders met elkaar uitonderhandeld in de nieuwe concept prestatieafspraken voor de komende vier jaar. Corporaties blijven sociale huurwoningen verkopen om de gewenste nieuwbouwproductie van 2.500 sociale huurwoningen per jaar te realiseren. Het streefaantal van 3.000 extra woningen is het saldo van nieuwbouw, verkoop, liberalisering, sloop en eventueel aankoop. Ook gaan de woningcorporaties een bescheiden aantal middeldure huurwoningen toevoegen: 1.100 in vier jaar. Volgend jaar stijgen de sociale huren gemiddeld met 0,5 procent boven inflatie, de drie jaar daarna met plus 1 procent.
Met de vierjaarlijkse prestatieafspraken maken gemeente, corporaties en huurders afspraken over een groot aantal zaken. Opvallende onderdelen in de nieuwe afspraken zijn dat de 'quota' voor verkoop en liberalisering van sociale huurwoningen zijn vervallen. In plaats daarvan komt de afspraak over netto toevoeging van sociale huurwoningen. Anders dan het college beoogde kunnen de corporaties dus woningen blijven verkopen. Dit is noodzakelijk om de gewenste nieuwbouw en renovatie te financieren. Er zijn gedetailleerde afspraken gemaakt over de mate van verkoop; in nieuwbouwwijken als IJburg en Zeeburgereiland mogen helemaal geen woningen verkocht.
Middensegment
Corporaties gaan een zeer bescheiden bijdrage leveren aan de tekorten in het middensegment (huren van €720 tot €1009). Afgesproken is dat de corporaties in vier jaar tijd minimaal 1.100 extra middeldure huurwoningen realiseren. Bij de vorige 'Samenwerkingsafspraken' ging men nog uit van zo'n 1.000 liberaliseringen per jaar. "Dat zijn er nu veel minder", bevestigt directeur Egbert de Vries van de AFWC. Die 1.100 in vier jaar is het saldo van nieuwbouw (lopende programma's), nieuwe liberaliseringen en het opnieuw en goedkoper verhuren van eerder geliberaliseerde woningen. Een extra bijdrage van de commerciële (Niet-DAEB) afdelingen van de woningcorporaties zijn volgens De Vries op zijn vroegst over twee jaar te verwachten. Op termijn kan dat tot een jaarlijkse bouwproductie van zo'n 250 middeldure huurwoningen leiden. Anders dan de institutionele beleggers willen de corporaties met de gemeente wel afspraken maken over de gewenste 'eeuwigdurende' middenhuur'.
Betaalbaarheid
Zoals gebruikelijk staan er in de afspraken bepalingen waarin de blijvende betaalbaarheid van woningen wordt vastgelegd. In aanvulling op wettelijke kaders (zoals de 'passendheidstoets') is vastgelegd dat 70 procent van de sociale huurwoningen wordt aangeboden voor een huur onder de 607 of 651 euro per maand (prijspeil 2019). Alle middeldure huurwoningen worden verhuurd voor bedragen tussen 720 en 1009 euro per maand (prijspeil 2019).
De keerzijde is wel dat de sociale huren gemiddeld de komende jaren, met uitzondering van 2020, met meer dan de inflatie worden verhoogd: inflatie + 1 procent. Sociale huurders die drie jaar een laag inkomen hebben en een hoge huur, kunnen huurverlaging krijgen, via voortzetting van het zogenaamde Woonlastenakkoord.
Woningkwaliteit en verduurzaming
Corporaties zullen verder woningen isoleren, daken voorzien van zonnepanelen en 2.000 woningen van het aardgas halen. Van 2020 tot en met 2023 vermindert de CO2-uitstoot van de corporatiewoningen met 8 procent ten opzichte van 2019. Uitgangspunt is daarbij dat de woonlasten voor huurders gelijk blijven.
Ouderen en kwetsbaren
De corporaties gaan op termijn jaarlijks 250 zogeheten geclusterde zorgwoningen bouwen: zelfstandige ouderenwoningen, waarbij bijvoorbeeld wel een gezamenlijke ruimte wordt gedeeld. De corporaties wijzen daarnaast jaarlijks 1.800 woningen toe aan kwetsbare doelgroepen, zoals mensen met een medische urgentie, statushouders of woningzoekenden uit de maatschappelijke opvang. De helft van de vrijkomende woningen gaan naar reguliere woningzoekenden.
Sleutelberoepen: leraren en zorgmedewerkers
Vanwege de krapte op de arbeidsmarkt in het onderwijs en de zorg worden startende leraren en zorgmedewerkers met voorrang een sociale of middeldure huurwoning aangeboden. De corporaties stellen daarvoor jaarlijks 100 tot 200 sociale huurwoningen én middeldure huurwoningen beschikbaar. De betrokken partijen werken hierin nauw samen met de betreffende beroepssectoren.
Akkoord voorleggen
De komende weken worden de afspraken ter instemming voorgelegd aan de raden van commissarissen van de woningcorporaties, de gemeenteraad en de leden van de huurderskoepels.