Het Amsterdams college wil drie gebieden aanwijzen als gemeentelijk beschermd stadsgezicht. Het gaat om een deel van Oud Zuid, de Admiralenbuurt en Betondorp. Volgens wethouder Touria Meliani (Monumenten en Archeologie) zijn elk van deze drie gebieden ieder uniek op hun eigen manier: "De sfeer, de architectuur van de panden, het uiterlijk van de straten en hoe ze zijn ingericht, maken een buurt tot een plek waarmee de bewoners zich verbonden voelen en waar ze trots op zijn. Die verbondenheid met de wijk moet je als stad koesteren en beschermen.”
De drie gebieden weerspiegelen de groei van de stad vanaf het eind van de 19de eeuw tot en met het eerste kwart van de vorige eeuw. Zowel de stedenbouwkundige opzet als de bebouwing en de groenaanleg zijn nog goed herkenbaar en kenmerkend voor deze periode van de stadsgeschiedenis.
Het deelgebied in Oud Zuid is de Overtoom- en Vondelbuurt ten noorden van het Vondelpark, Concertgebouw- en Museumpleinbuurt en De Pijp met de Amsteloevers. Deze delen zijn kenmerkend voor Nederlandse stedenbouw tussen 1860 en 1910, met gevarieerde bebouwing zowel voor de ‘gegoede burgerij’ als voor middenstanders en arbeiders.
De Admiralenbuurt in stadsdeel West is een voorbeeld van een volkswijk uit de jaren ’20 van de vorige eeuw, waarbij voor het wegenpatroon de oude slotenverkaveling is aangehouden. De ruimtelijke structuur en de oorspronkelijke bebouwing is zeer goed bewaard gebleven.
Betondorp is een uniek voorbeeld van een Nederlands tuindorp, met experimentele bouw, gekenmerkt door het gebruik van het toen moderne en relatief goedkope beton. Hierdoor konden in korte tijd veel nieuwe woningen worden gebouwd. Daarnaast kent Betondorp een markante bewonersgeschiedenis, van de vele joodse arbeiders die vlak na de bouw rond 1925 naar de wijk verhuisden, tot latere bewoners als Johan Cruijff en Gerard en Karel van het Reve.
In gebieden die de status hebben van beschermd stadsgezicht, blijven vernieuwingen van woningen en woningbouw mogelijk. Ook de noodzakelijke verduurzaming zal in deze buurten mogelijk blijven. De bescherming van een stadsgezicht gaat over het ruimtelijke karakter van het gebied, zoals groen- en waterstructuren, stratenpatronen, de straatgevels en de bij elkaar horende bouwvolumes. Bij veranderingen in het gebied mag het bijzondere ruimtelijke karakter niet worden aangetast. De afgelopen periode hebben meerdere bewoners aandacht gevraagd voor betere bescherming van deze buurten. Zodra deze gebieden worden aangewezen als beschermd stadsgezicht, worden de cultuurhistorische en stedenbouwkundige waarden verankerd in het bestemmingsplan of omgevingsplan. Er gelden nu al in deze drie gebieden regels dat er niet zonder vergunning gesloopt kan worden.
De aanvraag tot de aanwijzing van gemeentelijk beschermd stadsgezicht is gedaan door erfgoedverenigingen Heemschut, Cuypersgenootschap en Amstelodamum. Het voornemen van het college wordt vanaf medio april voor zes weken aan alle belanghebbenden ter inzage gelegd. Onder andere aan bewoners wordt gevraagd om zienswijzen te geven, die verwerkt worden in een definitief voorstel aan de raad. De verwachting is dat dat er rond de zomer komt.