In De Baarsjes hebben we de afgelopen vier jaar behoorlijk wat bereikt. Ons aanschrijvingsbeleid blijkt effectief. Op diverse plekken in de Chasseebuurt en de Orteliusbuurt is sprake van nieuwbouw of renovatie op hoog niveau. Voor de komende bestuursperiode zou ik de aandacht willen verleggen naar transformatie van de bestaande woningvoorraad. En vergeet ook de Admiralenbuurt niet, daar worden na de massieve investeringen in de jaren negentig de eerste gebreken zichtbaar.

Er gebeurt behoorlijk wat. In onze stadsvernieuwingsgebieden (de Orteliusbuurt en de Chasséebuurt) blijkt het aanschrijvingsprogramma heel effectief. Juist doordat we vooraf glashelder zijn, laten woningeigenaren het niet aankomen op uitvoering van kostbare herstelwerkzaamheden door het stadsdeel. Verder slaat de verkoop van sociale huurwoningen in de Orteliusbuurt goed aan. Mensen willen er graag kopen. Bovendien renoveert Het Oosten veertig panden aan de Orteliuskade. Deze woningen worden geschikt gemaakt voor ouderen. Andere plannen, zoals de complete herontwikkeling van verzorgingshuis Nieuw Vredenburg, zijn nog in voorbereiding.
De Chassébuurt wordt de komende jaren verrijkt met Westermoskee. Op het Riva terrein verrijst niet alleen een moskee. Er is sprake van een groot nieuwbouwprogramma en de bouw van een ondergrondse parkeergarage. Het graven van het gat zal ik nog net meemaken. In de nabijheid van de moskee bevindt zich ook de Edelsmedenschool, een mooie plek voor onderwijs, bedrijvigheid en kunstenaars. En op de hoek van de Posjeweg heeft Ymere met ons plannen gemaakt voor sloop-nieuwbouw. Er ontstaat een buurt, daar ben ik van overtuigd, waar ook mensen met kinderen graag willen wonen.

Beste opvolger, over grootschalige sloop hoeven we het in ons stadsdeel niet te hebben. Vanwege de sterke stedenbouwkundige structuur kun je vaak alleen terugplaatsen wat er al heeft gestaan. Als een bouwblok nog in goede bouwkundige staat verkeert, dan is verbetering van de bestaande woningvoorraad veruit te verkiezen.
Naar mijn idee ligt daar voor de komende vier jaar de grootste opgave. In De Baarsjes heeft de gemiddelde woning een omvang van 52m2. Samenvoeging van twee woningen geeft een aardige ruimte. Een andere reden om samen te voegen heeft te maken met de houten tussenvloeren. Mensen bezorgen elkaar gauw geluidsoverlast. Samenvoeging kan dan veel van dergelijke problemen wegnemen.
Maar het samenvoegen van woningen is hartstikke duur. Ik weet door de ontwikkelingen van de afgelopen tien jaar, dat je op den duur in De Baarsjes een goed rendement terug krijgt. Transformatie van de bestaande voorraad is dus een goede belegging. Daarover moeten met de corporaties heldere afspraken worden gemaakt. Niet alleen met Ymere of Het Oosten, de corporaties waar ik veel zaken mee heb gedaan. Daadwerkelijke aanpak van de bestaande voorraad vraagt deelname van veel meer partijen.

Ook verwacht ik dat je onverminderd doorgaat met aanschrijven. Ons stadsdeel is nooit af. De Admiralenbuurt verdient opnieuw aandacht. Denk niet dat het daar na de vernieuwingsoperatie uit de jaren negentig wel goed gaat, de eerste gebreken worden inmiddels zichtbaar.
Bedenk je ook, dat er weinig geld beschikbaar zal zijn. Je zult nog minder hebben te besteden dan ik zelf. Het geld dat er wel is, zit vast bij de corporaties. Het lot van veel bewoners hangt dan ook af van hun inspanningen. Het is daarom zaak geconcentreerd te investeren. Tuig het verhaal verder op dat met onze ’20-’40 architectuur op termijn een goed rendement valt te behalen.
En hou vol. Ik heb de afgelopen jaren veel baat gehad bij een heldere visie. Actualiseer de nota Ruimer wonen, verwerk daarin de plannen van minster Dekker en maak duidelijk wat het stadsdeel wil. En welke weg daarvoor moet worden gevolgd. Corporaties en particuliere eigenaren weten dan waar ze aan toe zijn. 

Met vriendelijke groet,
Henk van Waveren, stadsdeelwethouder De Baarsjes

Als ik opkijk zie ik de markt op het nieuwe Bos en Lommerplein. Het is er druk. Mensen zijn op zoek naar koopjes, Bos en Lommer telt tenslotte weinig rijken. Met enige weemoed schrijf ik deze brief. Want werken in en aan Bos en Lommer is volgens mij de mooiste baan die ik ooit zal hebben. 

De veranderingen van de laatste jaren zijn bijna niet bij te houden. Het nieuwe Bos en Lommerplein. De opening van de Pnielkerk als theater, de geheel opgeknapte Leeuw van Vlaanderenflat langs de snelweg. De Admiraal de Ruyterweg is weer een parel in de gordel ’20-’40. De gerenoveerde woningen aan de Akbarstraat werden binnen drie maanden verkocht.

En dat is nog maar het begin. De Buskenblaserstraat zal het komende jaar weer worden bebouwd. De huurders zullen terugkeren en kopers als hun buurman vinden. De laatste fase van het Bos en Lommerplein levert nog ruim tweehonderd woningen op. Er verrijzen straks ruim duizend woningen in “de Laan van Spartaan”, en de Kolenkitbuurt zal danig van karakter veranderen. Het GAK-gebouw wordt wellicht gerestaureerd en een bloeiend en broeiend centrum van west. 

Tevreden? Aan de ene kant wel.

Heel veel bewoners hebben er de laatste jaren op aangedrongen dat er veel in de wijk moest veranderen. Omdat er teveel mensen wegtrokken, omdat er enkel kleine woningen waren, of omdat er te weinig voorzieningen waren. Bewoners schieten me nu aan, zeggen iets als: “Het knapt toch wel op hoor, net Osdorp”. En ik voel dat de vernieuwing niet over de hoofden van de bewoners heen heeft plaatsgevonden. 

Waar ik niet tevreden over ben. Er leven nog steeds zoveel mensen in diepe armoede in deze wijk. De helft van de kinderen in de Kolenkitbuurt groeit op onder de armoedegrens. Schandalig. Die mensen verhuizen sowieso niet omdat ze amper geld hebben voor nieuwe vloerbedekking. Deze mensen verdienen onze steun.

Daarom mijn wijze raad aan mijn opvolger: wees niet zo doldriest en enthousiast met alle bouwprojecten als ik. We hebben nu voldoende nieuwbouwplannen voltooid of op stapel staan. Die waren hard nodig om succesvolle mensen vast te houden en voldoende voorzieningen te creëren. Dat lijkt te gaan lukken. Maak die projecten keurig af, het zal de wijk verder omhoog helpen. Maar besteed vooral alle aandacht en energie aan de sociale ellende die er nog steeds is. Help mensen aan scholing, stageplaatsen, werk. Het gaat tenslotte om mensen.

 Hans Luiten,
stadsdeelwethouder Bos en Lommer 

Je krijgt een wereldbaan! In een werelds stadsdeel! Alles loopt hier inmiddels op rolletjes, je kunt er gerust een andere zware portefeuille bij claimen. Want de drie stedelijke vernieuwingsgebieden staan in de steigers. Sterker, in de Fannius Scholtenbuurt zijn we in een laatste fase, in de Spaarndammerbuurt meer dan op streek, en in de Zeeheldenbuurt komt nu ook schot (zelfs de betrokken corporatie lijkt na jaren touwtrekken in beweging te komen). Op de laatste nieuwbouwlocaties in het stadsdeel wordt inmiddels stevig getimmerd. En voor de Houthavens zijn we nog wel een paar jaar aan het procederen. Voordien waait er vast veel stof op, maar dat kan je maar het beste laten waaien.

Kortom, geniet van je baan, filosofeer wat over de bestuurlijke accenten van de nieuwe rood-groen-blauwe coalitie en neem de tijd om na te denken over de lastige verhoudingen in de stad. Roep minstens een paar keer dat je te weinig macht hebt, zowel over de veel te rijke corporaties als over de veel te grote centrale diensten. En verbaas je over de vaste kern van kritische insprekers, die – hoezeer je voorganger ook werd beschimpt  - niet bereid zijn hun toon te matigen.

Ik heb slechts een paar tips:

1. Roep na die eerste paar keer nooit meer iets over je onmachtige positie. Natuurlijk, je hebt formeel een bescheiden rol. Maar je rol is uiteindelijk net zo groot als je hem zelf denkt. Straal uit wat je wilt, stap op iedereen af die je nodig hebt, en regisseer zonder het te zeggen. Formele posities zijn uiteindelijk niet interessant!
2. Praat toch af en toe met die kritische insprekers, zoek ze op, en ga na wat ze van je ver(w)achten. Maar blijf niet bij ze hangen; er is altijd nog een (veel grotere) groep die je niet ziet. Probeer die ook te vinden! Stop er meer tijd in dan je je nu voorneemt, anders lukt het niet!
3. Houdt het Foodcentre in de gaten, op termijn toch de grootste ontwikkellocatie in het stadsdeel. Praat met de ondernemers, en met de ontwikkelaars die aan de poorten staan te rammelen. Bel ook eens een bank.
4. Houdt iedereen in het stadsdeel, maar zeker ook in de stad, scherp op de luchtkwaliteit in de Houthavens. Nog lang geen gelopen race, zeker ook omdat onze partijgenoten in Den Haag ons op dit punt niet erg helpen. Bel ze, organiseer een lobby met de nieuwe Stadig en verzin ondertussen alle denkbare listen om het project tot een succes te maken.
5. Probeer de corporaties niet alleen te laten bouwen, maar wijs ze ook op hun sociale rol. Ze hebben, meer dan vele andere instanties, een prima aanleiding om af en toe binnen te komen bij een groot deel van de buurtbewoners. Laat ze niet alleen kijken naar de staat van de woning, maar ook naar de staat van de bewoner. Net als heel vroeger. Help ze een beetje, en organiseer – zoals we nu doen bij de renovaties in de Spaarndammerbuurt – zonodig ondersteuning van het maatschappelijk werk.
6. Houd die ene corporatie in de Zeeheldenbuurt extra in de gaten, want die zou al beginnen in de tijd van mijn voorganger…

Al met al is het misschien toch verstandiger er geen al te grote klus naast te doen. Dan houd je nog wat tijd over om af en toe op de fiets springen, en even te kijken waarom je ook alweer iets vond. Want dat blijft het leukste van dit kleinschalige lokale bestuur: je hebt je input altijd om de hoek!

Met vriendelijke groet,
Evert Bartlema,
stadsdeelwethouder Westerpark

De portefeuille wonen en ruimtelijke ordening is zeer veelzijdig: stedelijke vernieuwing in de Indische Buurt, afronding van het fraaie Oostelijk Havengebied en de ontwikkeling van nieuwe wijken als IJburg en het Zeeburgereiland. Het is een plek waar je voor de stad een belangrijke bijdrage kunt leveren aan leefbaar en betaalbaar wonen.

Ik wil je als scheidend wethouder graag een aantal dingen meegeven.

De vernieuwing van de Indische Buurt is flink op gang gekomen, maar zal zeker nog een aantal jaren moeten worden doorgezet. De mogelijkheden voor sloop/nieuwbouw zijn beperkt. Veel woningen moeten gerenoveerd. De buurt is gebaat bij meer koopwoningen, maar is ook behoefte aan woningen voor jongeren/studenten, ouderen en voor grote gezinnen. Voor een Wereldwijk is meer nodig dan woningen alleen. Goede (sociale)voorzieningen, openbare ruimte, een aantrekkelijk winkelaanbod en betrokkenheid van bewoners. Heb vertrouwen in de buurt en ondersteun de initiatieven van bewoners zelf. De stedelijke vernieuwing kan niet zonder de sociale vernieuwing. Dit alles kost ook de komende jaren veel geld. Loop daarom het vuur uit je sloffen om te zorgen dat rijk en gemeente blijven investeren in deze wijk.

Je zult veelvuldig met corporaties en ontwikkelaars te maken krijgen. Een eigen wereld met eigen rituelen. De ene corporatie is de andere niet. Zet in op prestaties en toon je als overheid een betrouwbare partner. Heb lak aan vrijblijvendheid en mooie beloften. Daar kopen bewoners niets voor. Vraag corporaties ook nadrukkelijk een rol te spelen bij verbetering van de leefbaarheid. De corporaties moeten beter weten wie in hun woningen wonen en wat er mee gebeurt. Licht huurders goed voor over hun rechten. Zeker als door ingrijpende plannen onzekerheid over het dak boven je hoofd ontstaat.

Als je geld hebt, kun je kiezen op de woningmarkt. Maar ook daar zijn grenzen aan. Voor middeninkomens moet de stad betaalbaar blijven. En voor hen over weinig inkomen beschikken, is een goede sociale voorraad van belang. Ook in de populaire wijken. Dus als de plannen van minister Dekker doorgaan, zorg er dan in ieder geval voor dat ook wijken als het Oostelijk Havengebied en IJburg toegankelijk blijven voor de lage inkomens.

De scheiding in de stad neemt al toe. Alleen door gerichte volkshuisvestingsmaatregelen kunnen we ervoor zorgen dat Amsterdam een ongedeelde stad blijft. Dat betekent bijvoorbeeld dat we onze (grote) sociale woningen niet verkopen, ook al levert dat geld op.
Het streven naar gemengde wijken betekent niet, dat elk blokje sociale woningbouw moet worden gemengd met koopwoningen. We moeten niet zo romantisch doen over gemengd wonen. Daar is Amsterdam wel in doorgeschoten. Elke buurt een eigen woonmilieu. Maar stimuleer en ondersteun de plekken in de buurt waar mensen elkaar kunnen ontmoeten met sport en cultuur.

Tot slot een voor Amsterdam gevoelig punt: hoogbouw.  Ik hou er van. Soms kan het, maar lang niet op alle plekken. Maar waar het kan, durf hoog te gaan. Als landmark en voor de broodnodige variatie. Op het Zeeburgereiland bijvoorbeeld.

Beste toekomstige wethouder. Ik wens je veel succes en werkplezier. Ga vooral ook buiten de eigen stadsdeelgrenzen kijken, en ervaar hoe beleid in de praktijk uitpakt. De wereld van wonen is vol met nota’s en goede voornemens, maar het gaat tenslotte om wat je er in de praktijk van terechtbrengt en of je inderdaad een steen in de vijver kan gooien om de goede beweging te krijgen. Ik wens je veel lef en liefde voor de stad toe!! 

Met vriendelijke groet,
Tjeerd Herrema,
Stadsdeelwethouder Zeeburg

De afgelopen jaren zijn in Slotervaart de plannen voor stadsvernieuwing gesmeed. Veel staat in de steigers: voor de Delflandpleinbuurt en op het Overtoomse Veld. Nu komt het aan op uitvoering. Daarbij gaat het om meer dan stenen alleen. Opvolger, bekommer je allereerst om de buurtbewoners. En zorg er samen met je collega’s voor dat het tijdens de verbouwing hun buurten leefbaar blijven.

Voor mij was het belangrijk dichtbij mensen duidelijk te maken wat er de komende jaren gaat veranderen. Veel van onze buurtbewoners beheersen de Nederlandse taal niet. Ik zocht ze daarom op. Met de bus. De maquette achterin. Om op de stoep te kunnen vertellen over de nieuwe woningen die in aantocht zijn. Ik heb er speciaal mijn vrachtwagenrijbewijs voor gehaald. Nee, een dergelijk rijbewijs hoef jij niet per se te halen. Dat risico zagen we aankomen. Ons hoofd communicatie is kort geleden voor zijn rijexamen geslaagd.

We zijn heel ver gevorderd met het maken van allerlei bouwplannen. Niet heel Slotervaart gaat op de schop, dan zou er geen einde aan de vernieuwing komen. Maar voor het Delflandplein zijn de belangrijkste besluiten genomen. Op het Andreasterrein, het voormalige ziekenhuisterrein, wordt al aan een bijzondere woonwijk gebouwd. Voor het Overtoomse Veld zijn we toe aan de laatste uitwerkingsplannen. Aan de omgeving van station Lelylaan valt voor jou nog wel het een en ander te doen. Daar moet de infrastructuur zo worden gebundeld dat een aantrekkelijk plein ontstaat. 

Het veranderen van buurten veroorzaakt bij de zittende bewoners grote onzekerheid. Realiseer je dat. Als een en ander niet ordentelijk verloopt, dan staan zij niet bij de corporatie op de stoep. Maar zoeken ze steun bij hun deelraad. Doe dan geen valse beloftes.
Bij alle veranderingen, zo heb ik de afgelopen jaren ondervonden, is het van het allergrootste belang te investeren in de sociale pijlers van een buurt. Zorg voor welzijnsvoorzieningen. Realiseer goed onderwijs. Zorg ook voor een goed begaanbare straat. Juist het tussentijdse beheer van de openbare ruimte is voor mij een kerntaak van de overheid.

Niet op de laatste plaats wens ik jou grote financiële deskundigheid toe. Ook al hebben corporaties verklaard dat zij een extra financiële bijdrage aan de stedelijke vernieuwing leveren, dan nog blijven geldzorgen bestaan. Die zorgen zullen waarschijnlijk alleen maar groter worden. Maar juist die zo noodzakelijke sociale vernieuwing mag daar niet het slachtoffer van worden.

Henk Goettsch,
stadsdeelwethouder Slotervaart