Eind februari opende Far West de eerste Marokkaanse ouderenwoongroep van Amsterdam. ‘Andalus’ is een cluster van negentien woningen voor 50-plussers in Slotervaart. Een feestje was op zijn plaats, want aan de realisatie gingen vijf jaar overleg en begeleiding vooraf. In twee talen.
| Andalus is de eerste woongroep voor Marokkaanse ouderen in Amsterdam. Meerdere projecten voor andere etnische doelgroepen lopen momenteel, zoals een project voor Chinese ouderen in Zeeburg en voor Indische ouderen in Slotervaart. Eerder ontstonden speciale woonvoorzieningen - vaak wibo-woningen binnen grotere complexen - voor oudere Turken (Bos en Lommer), Hindoestanen (Zuidoost en Geuzenveld), Chinezen (Zuidoost) en Surinamers (De Baarsjes en Zuidoost). Iris Westerterp (Dienst Wonen, Zorg en Samenleving): “Voorheen liet de gemeente vorming van woongroepen over aan particulieren en ontwikkelaars, maar vragers en aanbieders vinden elkaar toch niet zo gemakkelijk. Daarom willen we een beeld krijgen van initiatieven en mogelijke knelpunten, maar dat heeft wat tijd nodig. Voorzieningen specifiek voor etnische groepen liggen vanwege de toewijzing volgens WoningNet wel enigszins gevoelig. We denken nog na hoe we daarmee om moeten gaan. Maar ouderenwoongroepen passen prima binnen de Wet Maatschappelijke Ondersteuning.” |
Fatima Ouaziz (Amsterdams Steunpunt Wonen) was er vanaf het prille begin bij. “Met het Migranten Platform Westelijke Tuinsteden betrokken we bewoners bij de vernieuwing. Tijdens een voorlichtingsbijeenkomst diende zich toen het plan voor een woongroep van Marokkaanse ouderen aan.”
Maar het fenomeen ‘woongroep’ is de meeste Marokkanen onbekend. Ouaziz: “Het begon met een groepje vrouwen die ervoor kozen bij elkaar te wonen. De oude dag doorbrengen in Marokko was voor hen niet aan de orde. Later kwamen daar anderen bij. Eén wens was duidelijk: oud worden doe je het liefst met mensen met wie je dezelfde cultuur en gewoontes deelt. Om over de taal maar te zwijgen.”
Maar daarna heeft het nog vijf jaar geduurd voor iedereen wist wat het inhield om bij elkaar te wonen en voor elkaar en de gemeenschappelijke ontmoetingsruimte verantwoordelijk te zijn. “Je kunt geen vereniging oprichten voordat iedereen weet wat statuten zijn en wat je erin wilt zetten.”
Toch wist de initiatiefgroep zowel het stadsdeel als Far West enthousiast te maken. De corporatie huurde Ouaziz in als begeleider van de groep. Met een bus ging het vervolgens op excursie richting Den Haag, waar de eerste Nederlandse woongroep voor Marokkaanse ouderen tot stand kwam. Aansluitend volgden kadertrainingen en gesprekken over rolverdeling, statuten en omgangsvormen.
De woningen zijn weliswaar zelfstandig, maar het is de bedoeling dat de huurders elkaar bijstaan. Ouaziz: “Laatst was er een man uitgegleden. Een ander lid van de woongroep heeft hem toen geholpen en verzorgd. Daar draait het om.” Er is inmiddels al een wachtlijst. Voorwaarden voor toewijzing zijn: van Marokkaanse afkomst, ouder dan 50 en geen thuiswonende kinderen.
De bewonersgroep varieert in leeftijd van 47 tot 80 jaar. Slechts een gering aantal spreekt goed Nederlands. Het hele traject is in twee talen gegaan. “Dat kost tijd”, verzucht Ouaziz.
Het is de bedoeling dat de bewoners in de ontmoetingsruimte straks activiteiten voor ouderen uit de buurt gaan verzorgen. Ook hierbij wordt de groep ondersteund. Fatma Khottoul (procesmanager bij Far West): “Het is niet de bedoeling dat Andalus zich naar binnen keert, maar juist onderdeel van de gemeenschap is. Veel van hun kinderen wonen overigens in de directe omgeving.”
Woongroepen zijn weer in
Far West zal bij gebleken belangstelling meer van deze projecten opzetten. Ondertussen is het beheer van de woningen overgedragen aan collega Stadgenoot. Directeur Wonen Hester van Buren was bij de opening: “Wij merken dat de wens leeft om samen binnen hetzelfde complex te wonen, overigens voor allerlei soorten groepen. Ook voor de eerste generatie allochtonen geldt dat kinderen niet altijd tijd voor ze kunnen vinden. Dit is een manier om dreigende eenzaamheid tegen te gaan. Bovendien willen ze liever niet zoveel hulp van buitenaf, ze kunnen nu elkaar bijstaan.”
Goedkoop is het ontstaanstraject niet. In Oud-West was Stadgenoot eerder acht jaar bezig met een groep, tot het proces spaak liep. “Je hebt de gebruikelijke taalproblemen, maar mensen moeten daarnaast leren om bijvoorbeeld een plattegrond te lezen. Er is weleens onbegrip. ‘Geen thuiswonende kinderen’ is niet hetzelfde als ‘geen bezoek mogen ontvangen’. Er is steeds veel uit te leggen.”