Dát er meer geclusterde woningen voor senioren in Amsterdam moeten komen, stond tijdens de bijeenkomst 'Gelukkig oud worden' op 27 februari in Pakhuis de Zwijger niet ter discussie. Het ging vooral over de vraag hoe die er moeten komen en waar. Met presentaties van geslaagde voorbeelden: Akropolis, Ramses Shaffyhuis en LIFE.
Het Ramses Shaffy Huis is een woonomgeving voor oudere én jongere kunstenaars. Gerealiseerd door Stadgenoot. |
Recent bracht de Commissie Toekomst zorg thuiswonende ouderen, onder leiding van oud-minister Wouter Bos, het rapport Oud en Zelfstandig in 2030 uit, waarin de behoefte aan 'geclusterde woonvormen' voor senioren nog maar eens onder de aandacht werd gebracht. Marien de Langen, bestuursvoorzitter van woningcorporatie Stadgenoot en betrokken bij de nationale Taskforce Wonen en Zorg, zei dat hij bijna niet kon geloven dat liefst zestig procent van de gemeenten in Nederland helemaal geen visie op ouderenhuisvesting heeft. Understatement in vergrijzend Nederland: er is wat in te halen.
Tijdelijke seniorenwoningen
Zelf vorm en betekenis geven
Binnentuin van het nieuwbouwproject LIFE in de Houthavens. In het maartnummer van NUL20 staat een artikel over dit initiatief. |
Er bestaan overigens al talrijke woongemeenschappen in de stad. Een relatief nieuw initiatief is Het Amstelhuis op de hoek van de Ceintuurbaan en Amsteldijk. Van recenter datum is Het Shaffy Huis dat Stadgenoot speciaal voor kunstenaars mogelijk heeft gemaakt. Een tweetal bestuursleden vertelde over de ontstaansgeschiedenis en de populariteit: er is inmiddels een lange wachtlijst en de mutatiegraad is heel lang. Marien de Langen gaf aan dat Stadgenoot nog één vergelijkbaar kunstenaarsinitiatief ondersteunt op Oostenburg, maar er ook voor wil waken dat de woningcorporatie teveel voorzieningen bouwt die alleen toegankelijk zijn voor specifieke doelgroepen.
Op Zeeburgereiland staat de Akropolistoren, gerealiseerd door de Alliantie. Saar Boerlaage was een van de drijvende krachten achter dit initiatief. Twee bewoners vertelden over hun ervaringen en de opzet van de woongemeenschap. Algemene indruk: er is een hechte gemeenschap ontstaan die de bewoners – voor de helft met een laag en voor de helft met een middeninkomen – zelf vorm en betekenis geven. De bewoners vormen een beheercoöperatie die ook tal van taken overneemt die normaal tot die van de verhuurder behoren.
Zeer recent trokken de eerste bewoners in LIFE in de Houthavens. Dit complex is eveneens een combinatie van sociale en middenhuur, gerealiseerd door Bouwinvest en woningcorporatie Habion.
Bij dit initiatief zijn lhbt-ers nadrukkelijk uitgenodigd in te schrijven op een woning. Directeur Peter Boerenfijn van Habion gaf in de Zwijger aan dat zijn medewerkers toekomstige bewoners al vanaf een jaar voorafgaand aan de opening hebben geworven en begeleid hebben een gemeenschap te vormen. Een methode die Habion elders in het land al eerder heeft toegepast. Boerenfijn: "Ons principe is dat wij het eigendom hebben, maar dat het eigenaarschap door de bewoners wordt ingevuld."
Stadsveteranen
Woonzorg Nederland wil in de nieuwbouw een wooncoöperatie opzetten met woongemeenschappen van twee tot zes geclusterde studio's, liet Van Leeuwen weten. "Hoe het er precies uit komt te zien is nog afhankelijk van de groep die ontstaat." Van Leeuwen liet ook nog weten toestemming van de gemeente nodig te hebben om op de betreffende locatie een coöperatie te vormen. Dat de gemeente de vorming van wooncoöperaties middels een recent actieplan een warm hart toedraagt, stemt optimistisch.
In de buurt
De bar van het Amstelhuis vervult ook een buurtfunctie. |
Het gesprek in de Zwijger over 'gelukkig oud worden' werd ingewikkelder toen uit de zaal de vraag kwam waarom niet alle wijken, straten en gebouwen zo gebouwd worden, dat als vanzelf gemeenschappen kunnen ontstaan. Kortom: waar ontmoeting als vanzelfsprekend tot stand komt. Door Johan Snel van AM werd daar op geantwoord dat de praktijk niet zelden anders uitpakt dan door de ontwikkelaar is bedacht. En De Langen liet weten dat de wens van de gemeente om dertig procent van alle vrijkomende bestaande sociale huurwoningen aan kwetsbare mensen toe te wijzen, de vorming van betekenisvolle gemeenschappen niet gemakkelijker maakt. "Dat vind ik een serieus probleem voor de buren van die mensen."
Het maartnummer van NUL20 bevat een thema over collectieve woonvormen voor senioren: