De regio Amsterdam komt er niet slecht af in de landelijke verdeling van 7,5 miljard infrastructuurgelden. Meer dan de helft daarvan landt in de Metropoolregio Amsterdam (MRA). Deze bijdragen brengen de bouw van 175.000 woningen dichterbij.
Wat grote infrastructuurprojecten betreft valt de Amsterdamse regio in de prijzen bij de verdeling van de zogeheten MIRT-gelden. Zo kan het project Zuidasdok doorgang vinden, wordt gestart met het ‘rondmaken’ van de Amsterdamse metroringlijn met een extra halte voor Haven-Stad (station Hemknoop) en gaat de metro ergens na 2030 naar Schiphol en Hoofddorp rijden. Die metro stopt ook in de geplande Amsterdamse nieuwbouwwijk Schinkelkwartier (station Johan Huizingalaan). De ondertunneling van de A10 Zuid (Zuidasdok) maakt het mogelijk dat Station Amsterdam Zuid wordt doorontwikkeld tot het belangrijkste (internationale) treinstation van Amsterdam.
Het totale pakket aan geplande investeringen in de MRA bedraagt 5,4 miljard euro, waarvan het Rijk 4,1 miljard betaalt en de overige partijen in de regio (gemeenten, vervoersbedrijven, provincie, Schiphol) gezamenlijk 1,3 miljard bijdragen. Heel voorzichtig wordt ook weer over de IJmeerlijn gesproken. Althans: als 'stip aan de horizon'. Voor de ontwikkeling van Almere Pampus en een hoogwaardige OV-verbinding van dat gebied met Amsterdam wordt een 'strategische verkenning' gedaan. Eventuele besluitvorming is er zeker niet voor 2024.
Meerjarenprogramma
MIRT staat voor het Meerjarenprogramma Infrastructuur Ruimte en Transport. De Rijksoverheid wil met dat programma de bereikbaarheid, veiligheid en ruimtelijke inrichting bevorderen. De investeringen gaan bijvoorbeeld naar aanpassingen van tunnels, het aanleggen van rotondes, busbanen, wegen, fietsbruggen en fietsroutes, deelmobiliteit en aanpassingen rond (bus)stations. Woningbouw en mobiliteit gaan hand in hand.”‘We zullen veel nieuwe woningen nodig hebben, maar daarvoor is goede infrastructuur een belangrijke voorwaarde”, verklaart de Amsterdamse wethouder Reinier van Dantzig, tevens lid van het MRA-platform, het belang van de toezeggingen. "Dankzij constructief overleg en goed doordachte plannen kunnen we nu in de Metropoolregio Amsterdam een flinke slag slaan."
Het geld komt uit de reservering van 7,5 miljard euro die in het regeerakkoord is opgenomen voor versnelling van woningbouw door middel van mobiliteitsinvesteringen en het ontsluiten van grootschalige woningbouwlocaties. 6 miljard daarvan wordt ingezet voor het ontsluiten en goed bereikbaar maken van de 17 grootschalige NOVEX-woningbouwlocaties, waaronder een groot deel van de Metropoolregio Amsterdam valt.
Naast de grootschalige infrastructuurinvesteringen in Zuidasdok en de metro-uitbreidingen gaat er 1,3 miljard euro naar maatregelen die nieuwe woningbouw in de MRA bereikbaar moeten maken. 500 miljoen daarvan gaat naar investeringen in de rijksinfrastructuur en 800 miljoen euro naar programma's die direct zijn gekoppeld aan de versnelling van woningbouwprojecten, in aanvulling op de Woningbouwimpuls. De voorwaarden zijn vergelijkbaar met die van de impulsgelden. Zo moet tweederde van de nieuwbouw betaalbaar zijn, moeten gemeenten en/of provincie evenredig bijdragen (50 procent cofinanciering) en liggen de financiële risico's bij de gemeente. Van die 800 miljoen euro gaat 350 miljoen naar Amsterdamse projecten. Van Dantzig in Het Parool: "Dat gaat ons echt helpen, zeker in Zuidoost."
175.000 woningen
Het kabinet wil 900.000 woningen bouwen tot en met 2030, waarvan ongeveer 175.000 in de MRA. De Noord-Hollandse gedeputeerde Cees Loggen, tevens voorzitter van het MRA-platform Ruimte, noemt de toezegging "een mooie eerste stap".
In de regio Amsterdam zijn voor de ontsluiting van MRA-west en Amsterdam-Havenstad het doortrekken van de Noord/Zuidlijn naar Hoofddorp en het doortrekken van de metroring tot de Hemknoop van belang. Daarnaast gaat naar Haarlemmermeer 100 miljoen euro om de bereikbaarheid van 15 tot 25 duizend nog te bouwen woningen (tot en met 2030) veilig te stellen. Het pakket omvat maatregelen zoals de ontsluiting van het stadscentrum en het stationsgebied van Hoofddorp, een fietspad in Lisserbroek en een hoogwaardig openbaar vervoer (HOV)-lijn van Hoofddorp-Zuid naar Station Hoofddorp.
Voor de MRA-oost komt er een rijksbijdrage om de ‘cruciale mijl’ tussen de Amsterdamse Piet Heintunnel en het Haveneiland op IJburg te verbeteren, de tramremise op Zeeburgereiland te verplaatsen naar IJburg en het OV in Amsterdam-Zuidoost aan te pakken. Voor Almere zijn afspraken gemaakt over de verdere doorontwikkeling tot complete stad. Het Rijk wil ook dat er meer woningen in de volgende fase Oosterwold komen dan nu gepland. En er wordt een eerste stapje gezet in de ontwikkeling van Almere Pampus. Voor Lelystad komt er onderzoek naar de bereikbaarheid van Warande.
'Versnellingsafspraken'
De MIRT-gelden kunnen niet los worden gezien van andere landelijke infrastructuurinvesteringen die onderdeel vormen van woningbouwprojecten. In de tweede ronde van de zogeheten 'versnellingsafspraken' ging er geld naar Haarlem, Purmerend en Zaanstad voor binnenstedelijke verdichtingsprojecten. Eerder in juni werden er al miljoenen toegewezen aan drie Amsterdamse gebiedsontwikkelingen en drie in respectievelijk Haarlem, Almere en Lelystad.
Een overzicht van deze versnellingsafspraken:
| Lijst tweede ronde versnellingsafspraken (in aanvulling op toezeggingen in juni 2022) |
| Haarlem: binnenstedelijke ontwikkeling stationsgebied Centrum. Het Rijk draagt €15,71 mln. bij aan een fietsparkeerplaats aan de centrumzijde voor 1.700 fietsen en verplaatsen van twee busstations. Met deze investering kunnen 2.656 woningen versneld worden gebouwd. |
| Purmerend: Ontwikkeling stationsgebied/binnenstad=stadshart Purmerend (provincie Noord-Holland). Het Rijk draagt € 16,88 mln. bij aan de realisatie HOV (R-net), de herinrichting van meerdere wegen en het realiseren van een mobiliteitshub voor onder andere deelmobiliteit. Met deze investering kunnen 4.171 woningen versneld worden gebouwd. |
| Zaanstad: Ontsluiting Kogerveldwijk, een belangrijke transformatie- en verdichtingslocatie. In Zaanstad draagt het Rijk € 4,23 mln. bij aan het afwaarderen van de A7/A8 Prins Bernhardweg en deze te herinrichten tot stadstraat. Ook wordt het Prins Bernhardplein heringericht. Er wordt ruimte gecreëerd voor woningbouw met een lagere parkeernorm, betere verbinding met de directe omgeving en verbeterde doorstroom van de huidige busverbinding met Amsterdam. Met deze investering kunnen 775 woningen versneld worden gebouwd. |
| Amsterdam: Noord - Hamerkwartier Rijksbijdrage van € 4,71 mln. aan de capaciteitsvergroting van de rotonde Meeuwenlaan. Met deze investering kunnen 3.600 woningen versneld worden gebouwd. |
| Amsterdam: Noord - NDSM-terrein Rijksbijdrage van gevraagd € 2,11 mln. aan nieuwe aanlandvoorzieningen voor het NDSM-veer. Met deze investering kunnen 2.000 woningen versneld worden gebouwd. |
| Amsterdam: Oost - IJburg fase 2 Rijksbijdrage van € 10,58 mln. aan hoogwaardig openbaar vervoersverbinding IJburg – Bijlmer en IJburg – Weesp(Weespersluis). Met deze investering kunnen 2.800 woningen versneld worden gebouwd. |
| Haarlem: WBI Europaweg + Nieuw Zuid (WBI = Woningbouwimpuls) Rijksbijdrage van € 61,98 mln. aan de ontwikkeling van een regionaal busstation aan de zuidzijde van het centrum en de afwaardering van de Europaweg. Met deze investering kunnen 6.185 woningen versneld worden gebouwd. |
| Almere: afwaardering wegen Rijksbijdrage van € 16,23 mln. aan de afwaardering van twee wegen tot stadsstraat en de herinrichting van een straat. Met deze investering kunnen 3.853 woningen versneld worden gebouwd. |
| Lelystad: aanpassingen verkeerssituatie Rijksbijdrage (onder voorbehoud van cofinanciering) van € 8,08 mln. aan het verleggen entree parkeergarage en aanpassing rotonde om ruimte te creëren voor woningbouw en geluids- en milieubelasting te verminderen. Met deze investering kunnen 1.007 woningen versneld worden gebouwd. |