De ministerraad heeft deze week ingestemd met de Invoeringswet van de Omgevingswet en de Aanvullingswet Natuur. Bovendien zijn vier Algemene Maatregelen van Bestuur (MvB's) gepubliceerd. Dit zijn belangrijke stappen in de marsroute naar de inwerkingtreding van de veelomvattende Omgevingswet op 1 januari 2021. Alle regels voor de fysieke leefomgeving zijn dan in één wet bij elkaar gebracht.
Met de Omgevingswet wordt beoogd het grote aantal wetten en regels rond de fysieke leefomgeving te stroomlijnen en op elkaar te betrekken. De stelselwijziging moet gemeenten in staat stellen meer integrale besluiten te nemen over de leefomgeving. Dat klinkt mooi, maar gaandeweg het wetgevingstraject openbaarde zich de enorme complexiteit van de operatie. Van allerlei kanten (waaronder de wetenschap en de Raad van State) werden bedenkingen geuit. Bovendien wordt gevreesd voor een nieuw ICT-debacle rond het ambitieuze Digitaal Stelsel Omgevingswet. Burgers en bedrijven moeten straks online vergunningen kunnen aanvragen, meldingen kunnen doen en zien welke regels en beleid ergens van toepassing zijn.
Met de Invoeringswet van de Omgevingswet beoogt het Ministerie van BZK een soepele overgang te waarborgen van bestaande naar nieuwe wetgeving. Bestaande vergunningen blijven straks bijvoorbeeld gelden als omgevingsvergunning en hoeven dus niet opnieuw aangevraagd te worden. De Invoeringswet vult de Omgevingswet bovendien op een aantal punten aan. De vergunning voor bouwen wordt gesplitst in een bouwtechnische vergunning en een ruimtelijke vergunning. Gemeenten krijgen hierbij meer vrijheid om te bepalen of een ruimtelijke vergunning nodig is. Daardoor kan het aantal aanvragen voor bouwvergunningen worden teruggebracht.
De AMvB’s geven meer duidelijkheid over wat het Rijk regelt en wat overheden, ondernemers en burgers zelf doen. BZK: "Dat bereiken we door minder en overzichtelijke regels, meer ruimte voor initiatieven en lokaal maatwerk. Daarbij moet het doel van het initiatief (...) centraal staan in plaats van de vraag ‘mag het wel?’. De regels bieden daarvoor de kaders."
Met het voorstel voor de Aanvullingswet natuur gaan ook de regels uit de Wet natuurbescherming over in het stelsel van de Omgevingswet.